Sinds de start op 1 juli 2016 hebben honderden melders van misstanden zich gemeld bij het Huis voor Klokkenluiders, meldt de organisatie. In het eerste kwartaal ontving het Huis maar liefst 338 adviesaanvragen. In 43 gevallen bleek het om een klokkenluiderszaak te gaan, in 120 gevallen niet en in 175 gevallen vroeg de situatie om nadere toelichting.
Het Huis voor Klokkenluiders is bedoeld voor medewerkers die misstanden op de werkvloer willen melden, bijvoorbeeld als er sprake van gevaarlijke werkomstandigheden of fraude. De oprichting van de organisatie vloeit voor uit de nieuwe wet Huis voor Klokkenluiders die op 1 juli van dit jaar in werking is getreden. Een belangrijk onderdeel van de wet vormt de verplichting voor bedrijven met meer dan 50 medewerkers om een interne meldregeling in te voerden. Tot nu gold deze verplichting alleen voor de overheid. Verder biedt de wet klokkenluiders bescherming als ze gebruik maken van deze interne melding en kan het Huis onderzoek verrichten naar het gedrag van de werkgever als deze toch besluit om een klokkenluider te benadelen.
Klokkenluider en misstand
Volgens Paul Loven, voorzitter van het Huis voor Klokkenluiders, bestaat er nog veel onduidelijkheid over wat er precies onder een klokkenluider wordt verstaan. “Het gaat om werknemers die tegen een misstand op hun werk aanlopen, daar intern melding van maken, maar vervolgens op serieuze weerstand stuiten”, aldus Loven. “Het komt regelmatig voor dat zo iemand dan flink wordt tegengewerkt of zelfs ernstig wordt benadeeld”. Wat men onder een misstand met een maatschappelijk belang verstaat is ook niet altijd duidelijk. “Denk bijvoorbeeld aan stelselmatige fraude, corruptie, mishandeling van patiënten of ernstige milieudelicten. De misstand gaat dus vaak meerdere partijen aan, heeft een structureel karakter en wordt niet of onvoldoende aangepakt door het management”.
Open organisatiecultuur
Volgens Loven draait het bij het veilig kunnen melden van misstanden op het werk niet alleen om wettelijke voorschriften, meldregelingen en vertrouwenspersonen. Bedrijven en instellingen moeten volgens hem beseffen dat er op het vlak van preventie nog een wereld te winnen is. “Organisaties doen er goed aan om serieus werk te maken van open organisatieculturen en integriteitsbeleid”. Bemoedigend is volgens Loven dat ook de herziene governance codes voor bijvoorbeeld de zorg en voor beursgenoteerde bedrijven nu aandacht besteden aan hoe er aan de gewenste organisatiecultuur van transparantie en openheid wordt gewerkt. “Ten eerste past dat bij het transparantietijdperk waarin wij nu leven, maar het zorgt er ook voor dat fouten binnen organisaties sneller boven tafel komen”.
Geef een antwoord