Een professionele ondernemingsraad weet conflicten op tijd te signaleren en escalatie te voorkomen. Maar als er dan toch een conflict dreigt of ontstaat, zijn er vele mogelijkheden voor advies, ondersteuning, bemiddeling en juridische raad.
Weet wel wát je kiest en doe het niet te snel.
1) Wees alert op potentiële conflicten, door na iedere overlegvergadering als OR met elkaar een rondje te maken wat iedereen heeft waargenomen. Werd er echt naar de OR geluisterd? Was de bestuurder open? Begreep iedereen het? Hoe werd er met de WOR omgegaan?
2) Bespreek dit als dagelijks bestuur (DB) informeel met de bestuurder. Wat herkent deze en wat ervaart hij of zij? Wat is er nodig om het overleg goed met elkaar te laten verlopen? Formuleer gezamenlijke verbeterpunten.
3) Blijf niet steken in goede voornemens. Laat een externe coach of trainer enkele overlegvergaderingen bijwonen. Evalueer zo de onderlinge communicatie en het besluitvormingsproces. Vreemde ogen dwingen!
4) Bagatelliseer of ontken een sluimerend conflict binnen de OR niet. Een ketting is zo sterk als de zwakste schakel. En een verdeelde OR loopt op alle fronten groot risico. Investeer in coaching van zowel individuele OR-leden als het DB en de gehele OR. Organiseer regelmatig een heisessie waarin de onderlinge verhoudingen, betrokkenheid en inzet van de OR-leden aan de orde komen. Zo hou je iedereen bij de les.
5) Laat je niet meeslepen door emoties. Analyseer eerst wat er aan de hand is. Dat kan zowel in de OR als in het (informele) overleg met de bestuurder. Of met externe steun van een vertrouwde OR-trainer, vakbondsbestuurder of een COR-lid. Mensen dus met kennis van de organisatie maar met een zekere distantie.
6) Ga niet te snel over tot het inschakelen van externe deskundigheid. Veel informatie is beschikbaar via een online helpdesk, vragentelefoon, OR-bladen, de vaste trainer/adviseur. En sommige problemen zijn minder zwaar dan ze op het eerste gezicht lijken.
7) Speel op de bal en niet op de man. Voorkom voor de hand liggende valkuilen als: ‘Onze bestuurder wil nooit wat.’ Het krachtenveld van de medezeggenschap is complex en oplossingen liggen niet altijd direct voor de hand. Zo kan het adviesrecht conform de WOR niet goed passen bij een zich over langere tijd uitstrekkend traject. Bestuurder en OR kunnen zich dan beide door de formele structuur belemmerd voelen. Kies voor juridische ondersteuning om maatwerkafspraken te kunnen maken.
8) Schroom niet toezichthouders te informeren en eventueel zelfs te betrekken bij een potentieel conflict. Dit voorkomen of oplossen is ook voor hen van belang.
9) Kijk over de grenzen van het eigen gelijk heen. Schakel bij een conflict met de bestuurder een gecertificeerde mediator in die zowel de verschillen, de gezamenlijke belangen als mogelijke oplossingen kan benoemen.
10) Durf bij een dreigend conflict te stellen dat de OR niet zal schromen van het beroepsrecht gebruik te maken. Dat alleen al kan tot een doorbraak leiden. Of vraag advies en bemiddeling bij de bedrijfscommissie. Of laat een jurist een stevige brief schrijven.
Auteur: Tineke de Rijk, trainer, adviseur en voordrachtscommissaris.
Lees ook:
Het blijft inderdaad belangrijk om altijd alert te blijven zodat je conflicten kan vermeiden of voor kan zijn. Kijk wat de mogelijkheden zijn wanneer een conflict uit de hand dreigt te lopen. Bemiddeling of het inschakelen van een advocaat kan erg effectief zijn.
Waar mensen samenwerken, treden vroeg of laat conflicten op. En waar conflicten optreden, ontstaan kampen. Dat is een punt dat je moet proberen voor te zijn. Emoties kunnen al gauw heel hoog oplopen. In zo’n geval is het echt verstandig om onpartijdige bemiddeling in te schakelen.