Vragen

Experts voor verhoging rekenrente

Eerst even dit: in het FD van 29 augustus jl. betogen de hoogleraren prof. dr. Sylvester Eijffinger en prof. dr. Lex Hoogduin overtuigend dat de rekenrente in pensioenland naar 2,5 tot 3% omhoog moet. Ik ga hier niet proberen hun analyse en wetenschappelijk betoog samen te vatten, lees het zelf maar.

Heel belangrijk, hopelijk ziet ‘de politiek’ nu ook eindelijk het licht, want bij vasthouden aan het huidige systeem wordt binnenkort geheel onnodig gekort op miljoenen pensioenen, bovenop al 10 jaar niet indexeren en dus steeds meer inleveren aan koopkracht door gepensioneerden (en van toekomstig gepensioneerden, dus bijna iedereen). Een stille sluipmoordenaar sloopt het systeem en we laten het met zijn allen gewoon gebeuren… Dank aan Eijffinger en Hoogduin!

Bruggetje naar de vraag van Hennie

Die opening over de rekenrente is een mooi bruggetje naar één van de vragen die ik afgelopen maand kreeg in reactie op mijn uitnodiging tot het doen van suggesties voor onderwerpen in deze septembercolumn: Hennie Gooijaers vroeg naar de rol van ondernemingsraden op het gebied van pensioenen in een veranderend pensioenlandschap.

Nou, op de eerste plaats maar eens kijken of het pensioengebeuren in de eigen organisatie is geregeld in een CAO lijkt me. Dat is heel vaak wel zo. Maar dat is niet voor iedere werknemer vanzelfsprekend, lang niet overal is een CAO van kracht.

In dat laatste geval heeft de ondernemingsraad op pensioengebied het instemmingsrecht (artikel 27 WOR) als instrument om een hele dikke vinger in de pensioenpap te houden, een hand, een arm zelfs. Dat veronderstelt wel weten waar je het over hebt: het belang is enorm groot, we hebben het hier over een hele berg aan uitgesteld loon.

Meer dan de moeite waard

Pakweg 20% van je loon krijg je niet nu, het wordt ‘tijdelijk geparkeerd’, je krijgt het later, in de vorm van pensioen. Meer dan de moeite waard om daar als or inhoudelijk over mee te denken, een visie op te hebben, over mee te praten, mee te beslissen, binnen de grenzen van de wet.

Is ingewikkeld, is een speelveld vol fiscale valkuilen, voetangels en klemmen, dus de tip ligt voor de hand: laat een aantal mensen binnen de or zich hier heel goed in verdiepen, aan de hand van een echte pensioendeskundige. Kost wat, maar levert nog veel meer aan inzicht, mogelijkheden en resultaat op. Doen!

Is er wel een CAO van kracht dan is daarin zo goed als zeker ook het pensioengebeuren geregeld. Daarmee blijft er niets of heel weinig over om mee in te stemmen. Dat neemt niet weg dat ook hier de or kan meedenken, een eigen visie en vragen kan hebben, kan lobbyen richting de vakbonden, richting het bestuur van het pensioenfonds, zoveel mogelijk invloed uitoefenen dus.
Ook hier: aan het werk, actief, met een deskundige aan je zijde, verdiep je in de materie en kijk waar die beïnvloedingsmogelijkheden liggen.

OK, dat pensioencirkeltje is rond. Ik ga door naar een andere vraag die werd gesteld.

Francoise: minder werken, wanneer?

Francoise Doezé vroeg me hoe ze erachter komt wanneer het juiste moment is aangebroken om minder te gaan werken: ze vindt haar huidige werk erg leuk, zei ze er bij.

Dat laatste is bijzonder prettig. Ik moet er niet aan denken om me dag in, dag uit naar werk toe te slepen wat niet leuk is. Dan wordt het echt de hoogste tijd om als een speer iets anders te gaan doen. En liever vandaag dan morgen, de arbeidsmarkt biedt nu volop mogelijkheden, met nog maar heel weinig werklozen en juist heel veel openstaande vacatures. Dus als je slecht in je vel zit op het werk: wegwezen, ga iets anders doen.

Dan de vraag van Francoise, wanneer is het moment daar om minder te gaan werken: hier past niets meer of minder dan de goede oude Staatsloterijtest. En die gaat zo. Stel dat je de jackpot zou winnen in de Staatsloterij, een hele berg miljoenen, geld is geen enkel probleem meer, alles kan. Wat zou je dan doen?

1) Precies hetzelfde als nu: gewoon doorwerken
2) Minder gaan werken
3) Stoppen met werken

Vraag het jezelf eens rustig af, dagdroom, fantaseer, luister naar je gevoel… wat gaat het worden?

• Is je antwoord 1: prima, lekker doorgaan zo, niets aan de hand. Geld is niet het issue, want ook als je bulkt van het geld wil je kennelijk door.
• Als je antwoord 2 of 3 is dan is het nu eigenlijk al de tijd om minder te gaan werken. Ja, ook als je die jackpot niet wint… want dat gaat toch niet gebeuren. Voorwaarde: je kunt het je financieel veroorloven om (iets) minder te werken. Kennelijk is geld de factor waar het van afhangt of en wanneer je minder gaat werken, zo blijkt uit de Staatsloterijtest. Denk nu eens even in alle rust goed na of je met wat minder geld en wat meer vrije tijd een leuker of een minder leuk leven krijgt… Het antwoord zou je weleens kunnen verrassen.

Mijn leven is nu met drie dagen werken echt leuker dan toen ik nog vijf dagen werkte, geloof me, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet voor iedereen zo te zijn. Dus: doe de test!

Overige vragen

Tsjaa, en dan waren er ook nog vragen over de voor- en nadelen van de voortschrijdende digitalisering, over de toenemende prestatiedruk op jonge mensen, over hoe mensen te enthousiasmeren voor het or-werk, over het organiseren van goede medezeggenschap op scholen, over hoe bestuurders meer or-minded te maken en nog wat meer. Dank aan alle vragenstellers!

Misschien inspirerende onderwerpen voor mijn mede-columnisten, misschien kom ik er zelf ooit op terug, blijf alle columns lezen hier op ORnet en heel veel succes met je or-werk!

Mr. Niek van Keulen is senior-trainer en adviseur van ondernemingsraden en hun overlegpartners bij MZ Services in Tilburg. Vragen? Mail naar nvankeulen@mzservices.nl