Hoe kunnen we omgaan met het annuleren of verzetten van vakanties, dan wel intrekken van vakantiedagen in verband met de coronacrisis? Mogen werknemers hun vakantiedagen intrekken om ze op een later tijdstip op te nemen?
De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht ten aanzien van het vaststellen van een vakantieregeling. Daaronder valt ook de aanwijzing van een (of enkele) verplichte dag(en) collectief vrij via opname ADV-verlof. Zie artikel 27, eerste lid onder c, WOR.
Vakantieregeling heeft een algemeen karakter
Zo’n vakantieregeling heeft een algemeen karakter. Het gaat om het vastleggen van de manier waarop vakantie wordt opgenomen, in welke periode dit kan gebeuren (bij een collectieve vakantieperiode zoals die in sommige sectoren gebruikelijk is, denk aan de bouwvakvakantieperiode, dan zijn alle werknemers van een bouwvakbedrijf gelijktijdig vrij), of de aanwijzing van een of enkele verplichte snipperdagen.
In de cao kan een kader zijn vastgesteld
Kortom, het gaat om het scheppen van een kader. Let er overigens op dat in jullie cao al een kader kan zijn vastgesteld. Vaak is in die cao ook opgenomen dat werknemers in het jaar van vakantieopbouw ook alle of een groot deel van de opgebouwde verlofdagen moeten opnemen.
In dat geval is er vaak weinig of geen ruimte meer om op het niveau van de onderneming nog aanvullende afspraken te maken, anders dan dat een specifieke periode wordt vastgesteld voor het opnemen van een gedeelte van het vakantieverlof. Daarbij moet voldoende ruimte zijn voor de individuele werknemers om vakantieperiodes af te stemmen op hun eigen behoefte.
- Tip: Het OR Jaarboek 2020 geeft helder en bondig een praktische uitleg aan bevoegdheden, werkwijze en faciliteiten van de ondernemingsraad.
Met iedere werknemer overleggen over opnemen vakantiedagen
Het vaststellen van zo’n algemene regeling laat onverlet dat de werkgever verplicht is (op grond van artikel 7:638 BW) met iedere individuele werknemer te overleggen over het opnemen van vakantie- c.q. ADV-dagen. Het gaat dan om besluiten die betrekking hebben op individuele werknemers.
Uitgangspunt is dat de individuele werknemer grote vrijheid heeft in het opnemen van vakantieverlof. Werkgevers kunnen werknemers niet verplichten om op specifieke momenten vakantieverlof op te nemen. Een werknemer neemt daarin het voortouw.
Hij of zij vraagt verlof, en de werkgever kan verlof weigeren indien het bedrijfsbelang niet toestaat dat een werknemer op een bepaald moment of in een bepaalde periode vrij is.
Verplichten om vrij te nemen op specifieke dagen?
In de door jullie beschreven situatie kan juist het omgekeerde gebeuren. Wil de werkgever werknemers verplichten om vrij te nemen op specifieke dagen, terwijl werknemers daar in beginsel niet om vragen? Dat is niet mogelijk.
Hij kan wel van hen verlangen dat zij naar eigen inzicht vrij nemen in een bepaalde periode, waarbij werknemers nog steeds de mogelijkheid moeten hebben om een grote vakantie (aansluitend verlof van meerdere weken, de ‘zomervakantie’ ) naar eigen inzicht te plannen in het kalenderjaar.
Niet verplicht om loon te blijven doorbetalen
Het blijft echter een kwestie van afwegen. Indien werknemers niet bijdragen aan het verlichten van de financiële pijn van de werkgever door het opnemen van verlof, dan kan de werkgever hen hiertoe niet verplichten.
Maar een werkgever is ook niet verplicht om het loon te blijven doorbetalen wanneer de werknemer de overeengekomen arbeid niet verricht. En op langere termijn kan een werkgever in dusdanige financiële problemen komen dat ontslag op financieel-economische redenen in zicht komt.
Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW)
De ondernemingsraad kan de werkgever overigens wijzen op de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Deze regeling is in het leven geroepen door de Rijksoverheid en voorziet in een loonkostensubsidie vanwege corona. Werknemers worden dan niet ontslagen en behouden het recht op doorbetaling van het loon.
Ten aanzien van reeds ingeboekt/goedgekeurd vakantieverlof geldt, dat de werknemer dan een keus heeft gemaakt. Zijn vakantieverlofverzoek is door de werkgever ingewilligd, het besluit is genomen.
De werknemer kan aan de werkgever vragen om het besluit terug te draaien, maar de werkgever is daartoe niet verplicht. Normaliter doet een werkgever niet moeilijk over het terugboeken van vakantieverlof, maar in de huidige, uitzonderlijke situatie zal hij daartoe niet snel bereid zijn.
- Bovenstaande vraag is beantwoord via de gratis vragenservice van ORnet, mede mogelijk gemaakt door het CAOP. Heb je ook een vraag? Ga naar de vragenservice.
Lees ook:
Tip! Het OR Jaarboek 2020
Het OR Jaarboek 2020 geeft helder en bondig een praktische uitleg aan bevoegdheden, werkwijze en faciliteiten van de ondernemingsraad. Het boek helpt ieder lid van een ondernemingsraad om efficiënt en snel de informatie te vinden die hij of zij nodig heeft.
Geef een reactie