Coronacrisis en de maatregelen: wat de or moet weten (liveblog – UPDATES)

De lockdownmaatregelen zijn verlengd tot zeker 15 maart 2021. Tot die datum geldt ook de avondklok, steeds van 21.00 tot 4.30 de volgende dag. Middelbare scholen en het mbo gaan vanaf 1 maart beperkt weer open. Jongeren tot 27 jaar kunnen beperkt buiten sporten. Contactberoepen, waaronder de kappers, mogen weer open vanaf 3 maart. Winkels blijven gesloten, alleen ophalen van bestellingen en winkelen op afspraak is mogelijk. De bestaande subsidieregelingen heeft het kabinet verlengd en verruimd in een vierde steunpakket, dat geldt tot en met 1 juli 2021.

In dit artikel vind je een overzicht van het nieuws over corona, thuiswerken en reorganisaties. Ook opgenomen: de hoofdlijnen van het derde en aanvullend vierde steunpakket aan bedrijven en werkgevers, met verwijzingen naar meer informatie.

Ook in dit artikel opgenomen en steeds bijgewerkt: een overzicht van de nieuwste overheidsmaatregelen om de verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Met een overzicht van de aandachtspunten voor ondernemingsraden daarbij. Dit artikel wordt indien nodig steeds aangevuld.

Snel naar:

• Meest recente maatregelen voor de omgang met corona (UPDATE!)
• Aandachtspunten voor de or
• Het financiële steunpakket (UPDATE)

Nieuws over:

Coronacrisis

• Met een coronatestbewijs uit de lockdown?
• Werkgevers kunnen eigen teststraat corona inrichten
• ‘Ouders hebben een dubbele baan in deze coronacrisis’
• Wat de or moet weten over vaccineren tegen covid
• Een blik op de toekomst tijdens en na corona
• ‘Gedrag van anderen grootste coronagevaar’

Thuiswerken

• Inspectie blijft het druk houden met corona
• Thuiswerkplicht niet realistisch
• ‘Ouders hebben een dubbele baan in deze coronacrisis’
• Als thuiswerken dan toch blijvend is …
• Reiskostenvergoeding bij thuiswerken wat langer onbelast
• Steeds vaker een thuiswerkvergoeding
• Tip! Wat heeft de or te zeggen over loonsteun en andere crisissubsidies? Wat wijst op een aanstaande reorganisatie? Ben je nou verplicht om thuis te werken? Laat je in één dag bijpraten: de Or Wetgeving & Actualiteitendag op 25 maart 2021! Bekijk nu het programma.

Reorganisaties

• Banken en Heineken reorganiseren: nieuwe reorganisatiegolf?
• Reorganisaties na recordverlies bij Shell
• Bestuurlijke chaos modeketen houdt aan
• Reorganisatie? Regeren is vooruitzien
• ABN AMRO schrapt 2700 banen in Nederland
• 1000 banen weg bij FrieslandCampina

Het financiële steunpakket

Het steunpakket van de overheid voor noodlijdende bedrijven en instellingen bestaat uit diverse subsidieregelingen en fiscale versoepelingen. Waaronder de verlengde Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW), de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers Tozo en de Tegemoetkoming Vaste Lasten MKB (TVL-MKB) of TVL. Het kabinet heeft het derde steunpakket op 21 januari aanzienlijk verlengd en verruimd.

Verlengde NOW-regeling: NOW 3.0

De Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) is een subsidie op een deel van de loonkosten voor bedrijven die door de coronacrisis  minder of geen omzet maken. De derde versie van de NOW bestaat uit drie tijdvakken van elk 3 maanden.

Voor elk tijdvak kan een bedrijf apart aanvragen. Het eerste tijdvak duurt van 1 oktober 2020 tot 1 januari 2021. Het tweede tijdvak loopt vanaf 1 januari tot en met 31 maart 2021. Het loket voor aanvragen in het tweede tijdvak is geopend vanaf 15 februari 2021 tot en met 14 maart 2021. Aanvragen kan dan met terugwerkende kracht, tot 1 januari 2021. Lees meer details over de verlenging en de mogelijk overlappende tijdvakken bij de Rijksoverheid.

• Tip! Leer in een dag alles over de mogelijkheden er zijn om vanuit HRM bij te dragen aan het functioneren van de eigen organisatie tijdens de Masterclass OR & Strategie van de Organisatie op 23 maart 2021. Schrijf je nu in!

De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van de terugval in omzet. De vergoeding zelf is in het eerste tijdvak maximaal 80 procent van de loonkosten voor bedrijven die geen enkele omzet maken in die maanden, net als bij de vorige twee NOW’s. In het tweede en derde tijdvak gaat de maximale subsidie omhoog naar 85 procent van de loonkosten bij geen enkele omzet in die periode(n). Voor elk tijdvak kan een bedrijf apart subsidie aanvragen.

• Lees meer over de NOW 3.0 in: De voorwaarden van NOW 3.0 – update –

TVL of TVB (tegemoetkoming vaste lasten mkb)

De tegemoetkomingsregeling voor vaste lasten (TVL) voor het mkb geldt ook in het eerste en het tweede kwartaal van 2021, dus tot eind juni 2021. De TVL staat vanaf 1 januari 2021 open voor alle mkb-bedrijven met minstens een vestiging in Nederland, dus ook bedrijven met meer dan 250 medewerkers.

De drempel of ondergrens blijft minimaal 30 procent omzetverlies door de coronacrisis. De bovengrens gaat omhoog van 70 naar 85 procent subsidie in 2021. Hoeveel subsidie een bedrijf precies krijgt, hangt af van het verlies aan omzet.

Het maximale subsidiebedrag per kwartaal is verhoogd naar €550.000 voor bedrijven tot 250 medewerkers,) en €600.000 voor bedrijven met meer dan 250 medewerkers.

TVL aanvragen voor het eerste kwartaal van 2021 kan vanaf 15 februari 2021 tot en met 30 april 2021. Kijk voor meer informatie en aanvragen op de website van de Rijksdienst voor ondernemend Nederland (rvo).

VGD

Non-food detailhandelbedrijven die moesten sluiten kunnen de eenmalige subsidie Voorraad Gesloten Detailhandel (VGD) gebruiken. Bij de VGD komt een opslag van 21% op het vastenlastenpercentage van de TVL, met een (verhoogde) maximumvergoeding van €300.000. De VGD geldt nu alleen nog in het eerste kwartaal van 2021.

De seizoensmodule voor de evenementenbranche blijft ook in het eerste kwartaal van 2021 bestaan. Aanvragen kan vanaf 18 februari 2021, 12:00 uur tot 18 maart om 17:00 uur. Ondernemers die hier mogelijk voor in aanmerking komen, ontvangen een bericht van RVO. Meer informatie binnen de TVL-informatiepagina’s van de Rijksoverheid en bij de Kamers van Koophandel. Aanvragen kan bij de Rijksdienst voor ondernemend Nederland (Rvo).

Hogere subsidies?

Verhogen van de maximumsubsidie zou niet in strijd zijn met Europese subsidieregels. Elk bedrijf kan zeker 1,8 miljoen aan subsidie krijgen tijdens de hele coronacrisis. Hogere bedragen zouden ook mogelijk zijn, meldt het FD. Toch legt het kabinet de verruimingen voor aan Brussel. Pas na goedkeuring worden de verhogingen uitbetaald, deelt de RVO mee.

Belastinguitstel en terugbetaling schuld

Ondernemers kunnen nog tot en met 30 juni 2021 om uitstel vragen van belastingbetalingen. Wie al uitstel had gekregen, krijgt een automatische verlenging.

Onbelaste reiskostenvergoeding

De onbelaste reiskostenvergoeding is verlengd tot 1 april 2021. Voorwaarde is dat het recht op de vaste vergoeding vaststond op uiterlijk 12 maart 2020. En de vergoeding moet zijn gebaseerd op het (reis)patroon van de vaste vergoeding. De verruiming van de onbelaste vrije ruimte van vorig jaar geldt ook in het fiscale jaar 2021.

Een overzicht van alle fiscale regelingen biedt de Rijksoverheid.

Tozo (steun zelfstandigen)

Voor zelfstandigen is er de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers Tozo. Het kabinet schrapt de toets op het vermogen bij zelfstandigen die Tozo willen aanvragen. De partnertoets blijft wel in de regeling. Komt het inkomen van het huishouden van de aanvrager door het inkomen van de partner boven het sociaal minimum, dan krijgt de zelfstandige geen Tozo.

Aanvragen voor het eerste en tweede kwartaal van 2021 kan vanaf 1 februari 2021 bij de gemeente. Dat kan steeds 1 maand terugwerkend; op 1 februari 2021 kan een ondernemer dus Tozo aanvragen vanaf 1 januari 2021. Op 1 maart 2021 kan de Tozo vanaf 1 februari worden aangevraagd. Na 1 juli 2021 stopt de Tozo en kan de zelfstandige zonder werk de reguliere bijstand of Bbz aanvragen.

Maatregelen omgang met corona

Hieronder volgt een beknopt overzicht van de actuele maatregelen die het kabinet heeft genomen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Avondklok

• De avondklok geldt zeker tot en met 15 maart. De avondklok gaat elke avond in om 21.00, en geldt tot de volgende ochtend 4.30.
• Het is verboden om tijdens de avondklok zonder geldige reden op straat te zijn. Geldige redenen zijn:
  • bij een calamiteit;
  • als uzelf, een hulpbehoevend persoon of een dier dringend (medische) hulp nodig heeft;
  • als u van uw werkgever voor werk naar buiten moet. Hiervoor is een werkgeversverklaring nodig. Stel die niet zelf op, maar gebruik het model vanaf de website van de Rijksoverheid;
  • als u naar het buitenland reist of terugkeert naar Nederland;
  • als u onderweg bent in verband met een uitvaart en dit kunt aantonen;
  • als u onderweg bent in verband met een oproep van een rechter, officier van justitie of bezwaar- of beroepschriftenzitting en dit kunt aantonen;
  • als u onderweg bent in verband met een examen of tentamen dat u moet afleggen voor uw opleiding op het MBO, HBO of WO en u kunt dit aantonen;
  • als u onderweg bent omdat u bent uitgenodigd voor een live-avondprogramma en dit kunt aantonen met een uitnodiging van de omroep;
  • als u een aangelijnde hond uitlaat. Dit doet u in uw eentje;
  • studenten en docenten die praktijklessen volgen en volwassenenonderwijs in het examenjaar zijn uitgezonderd vanaf 3 maart.
• Wie toch naar buiten moet, moet een formulier ‘Eigen verklaring avondklok’ meenemen. Wie van zijn werkgever naar buiten moet, neemt ook de werkgeversverklaring mee. Meer informatie hierover is te vinden op www.rijksoverheid.nl/avondklok.
• Op overtreding staat een boete van 95 euro.

Thuiswerken en ruimteregels

• De regel is: thuiswerken, tenzij dat echt niet kan.
• Thuis ontvangt u per dag maximaal 1 persoon. Kinderen tot 13 jaar zijn uitgezonderd.
• Ga maximaal 1 keer per dag ergens op bezoek.
• Ga alleen naar buiten met leden van je huishouden of met een groepje dat bestaat uit maximaal 2 mensen..
• Tot hetzelfde huishouden wordt gerekend: iedereen die op hetzelfde adres woont, en een voordeur deelt.
• Iedereen vanaf 13 jaar moet een mondkapje dragen in alle publieke binnenruimten, stationsgebouwen, bus- en tramhaltes en luchthavens.

Lees meer over de mondkapjesverplichting bij de Rijksoverheid. Lees meer over de ruimteregels en de tijdelijke verzwaringen bij de Rijksoverheid.

Onderwijs en kinderopvang

• Het basisonderwijs is vanaf 8 februari geopend. Lees meer over de speciale regels voor het basisonderwijs bij de Rijksoverheid.
• Vanaf maandag 1 maart gaan alle leerlingen en studenten op middelbare scholen en mbo-instellingen minstens 1 dag per week weer naar school.
• Het hoger onderwijs en de universiteiten blijven voorlopig gesloten, alleen onderwijs op afstand is mogelijk.
• In het voortgezet onderwijs, het voortgezet speciaal onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs moeten leerlingen, studenten, leraren en ander personeel bij elke verplaatsing een mondkapje dragen.
• Kinderopvang en buitenschoolse opvang: zie de speciale informatiepagina’s van de Rijksoverheid.
• Meer informatie over de kabinetsmaatregelen in het onderwijs en de kinderopvang op de landingspagina van de Rijksoverheid.

Winkels, detailhandel, evenementen

• Winkels zijn gesloten. Met uitzondering van de essentiële detailhandel die gericht is op eerste levensbehoeften:
  • Winkels die voornamelijk levensmiddelen verkopen (zoals de supermarkt, slagerij, banketbakkerij en slijterij)
  • Drogisterijen en apotheken
  • Dierenspeciaalzaken
  • Opticiens, audiciens
  • Tankstations
  • Locaties voor reparatie en onderhoud, zoals fietsmakerijen en autogarages. Verkoop is niet toegestaan.
  • Wasserijen, stomerijen
  • Afhaalfunctie van doe-het-zelfzaken (zoals bouwmarkten)
  • Servicepunten voor het versturen of ontvangen van brieven en pakketten.
• Alle contactberoepen, en rijschoolhouders, behalve sekswerkers, mogen vanaf 3 maart hun diensten weer aanbieden. Reserveren is verplicht, en er moet een check zijn op klachten. Ook moeten klanten en personeel een mondkapje dragen en waar mogelijk 1,5 meter afstand houden.
• Vanaf 3 maart mogen winkels op afspraak klanten ontvangen. Per verdieping mogen maximaal 2 klanten tegelijk in de winkel zijn. Klanten moeten zich 4 uur van tevoren hebben aangemeld. Een bezoek duurt minimaal 10 minuten.
• Sinds 10 februari is bestellen en afhalen (click en collect) bij niet-essentiële winkels mogelijk. Klanten bestellen minimaal 4 uur van tevoren hun producten (online of telefonisch), en halen dit op afspraak af bij de winkel. Het afhaalpunt mag niet in de winkel liggen.
• Winkels mogen bestellingen die in de winkel worden bezorgd bij de klant thuis bezorgen.
• Essentiële winkels zijn vanaf 20:00 uur gesloten. Met uitzondering van winkels waar overwegend levensmiddelen worden verkocht.
• Het is verboden om tussen 20:00 uur en 07:00 uur alcoholische dranken en softdrugs te verkopen of bezorgen.
• Supermarkten stellen speciale winkeltijden vast waarop zij alleen open zijn voor ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid.
• Kantoren voor zakelijke dienstverlening zoals banken, hypotheekverstrekkers en makelaars mogen open blijven, net als de voor publiek toegankelijke delen van overheidsgebouwen, zoals de balie bij de gemeente of de rechtbank.
• Koopavonden zijn verboden.
• Evenementen zijn verboden, uitgezonderd de weekmarkten.
• Bij uitvaarten mogen maximaal 50 personen aanwezig zijn. Bij huwelijken is het maximum 30 personen. Beide maxima zijn inclusief kinderen tot 13 jaar, maar exclusief personeel.

Hotels en andere horeca

• Alle eet- en drinkgelegenheden sluiten de deuren. Afhalen blijft wel mogelijk, maar de consumpties mogen niet bij de afhaallocatie zelf worden genuttigd.
• Hotels blijven geopend, maar de restaurants, bars etc. in hotels zijn gesloten.
• Voor hotelgasten geldt dat zij in de hotels maaltijden kunnen afhalen, maar dat zij deze nuttigen in hun hotelkamer. De maaltijden kunnen in gesloten verpakking worden bezorgd tot aan de deur van de hotelkamer.
• Locaties met een gecombineerde functie sluiten het deel met horecafunctie.
• Afhaalrestaurants sluiten uiterlijk om 20.45 uur. Na 20.00 uur mag hier geen alcohol meer verkocht worden.
• Het bezorgen van eten en drinken is mogelijk tot 01.00 uur. Het bezorgen van alcohol na 20.00 uur is niet toegestaan.
• Enkele locaties mogen wel consumpties aanbieden:
  • Uitvaartcentra, of vergelijkbare locaties waar een uitvaartplechtigheid plaatsvindt.
  • Bedrijfskantines.
  • Zorginstellingen voor patiënten en bezoekers van patiënten.
  • Locaties voor dagbesteding voor kwetsbare groepen.
  • Vliegvelden na de security check.
  • Voor afhaalrestaurants geldt dat zij tot 01:00 uur ’s nachts geopend mogen blijven. Na 20:00 uur ’s avonds verkopen zij geen alcohol meer. Coffeeshops zijn na 20:00 uur gesloten.

 

Reisbeperkingen

De volgende maatregelen gelden in elk geval tot 4 maart:

• Voor het Verenigd Koninkrijk geldt een vliegverbod en een aanmeerverbod voor veerboten voor passagiers.
• Het vliegverbod geldt ook voor passagiersvluchten uit Zuid-Afrika, Brazilië, Argentinië, Bolivia, Chili, Colombia, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Kaapverdië, Panama, Paraguay, Peru, Suriname, Uruguay en Venezuela.
• Dit vliegverbod geldt vooralsnog maximaal een maand, of tot de voorgenomen verplichte quarantaine voor reizigers wettelijk is geregeld.
• Alle reizigers uit hoogrisicogebieden die per vliegtuig of schip naar Nederland komen moeten een negatieve sneltest laten zien. De sneltest mag hoogstens 4 uur voor aan boord gaan zijn afgenomen.
• Ook is een negatieve PCR-test verplicht die hoogstens 72 uur voor vertrek mag zijn afgenomen. Deze verplichting bestond al.
• Deze maatregelen gelden ook voor reizigers naar Caribisch Nederland. Bovendien moeten zij 10 dagen in quarantaine bij aankomst in Nederland. Na 5 dagen kan iemand zich laten testen. Als de uitkomst van deze PCR-test negatief is, dan eindigt de quarantaine.
• Het kabinet heeft besloten om de uitzonderingen op het al bestaande inreisverbod te beperken. Het betekent dat zakenreizigers, studenten, kennismigranten, professionals uit de culturele en creatieve sector en langeafstandsgeliefden die voor kort verblijf komen Nederland niet meer mogen inreizen.
• Nederlanders die vanwege een noodsituatie naar Nederland moeten reizen en niet op tijd een negatieve PCR/sneltest kunnen overleggen, kunnen zich melden bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Vervoer (openbaar en particulier)

• Het openbaar vervoer is alleen voor essentiële reizen.
• In het openbaar vervoer is het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht.
• In de auto (en ander privévervoer) geldt als dringend advies: draag een mondkapje wanneer meerdere mensen in één auto reizen en zij niet tot hetzelfde huishouden behoren.
• In de overige vormen van vervoer is de regel: houd 1,5 meter afstand.

Sporten

• Alleen buiten sporten met een onderlinge afstand van 1,5 meter zijn toegestaan.
• Groepjes van maximaal 2 personen mogen samen sporten.
• Speel geen wedstrijden.
• Toeschouwers zijn niet toegestaan.
• Douches en kleedkamers bij sportlocaties zijn gesloten, behalve de kleedkamers bij zwembaden.
• Voor topsport gelden speciale regels.

Klachten? thuisblijven en testen

• Wie klachten heeft gaat naar huis, of blijft thuis en laat zich testen. Ook kinderen moeten thuisblijven als ze klachten hebben. Kinderen blijven ook thuis als iemand het gezin positief test op corona.
• De lengte van de quarantaineperiode verschilt per situatie. Hierover leest u meer bij de Rijksoverheid.
• Een instelling of bedrijf kan 14 dagen gesloten worden wanneer de GGD heeft geconstateerd bij bron- en contactonderzoek dat de besmetting hier heeft plaatsgevonden.

Eerdere regels

Nog altijd gelden deze algemene basisregels overal en voor iedereen. Het kabinet heeft opnieuw benadrukt hoe belangrijk ze zijn om uit de lockdown te kunnen komen:

• Er dient zoveel mogelijk thuis te worden gewerkt.
• Er moet altijd 1,5 meter afstand tot anderen worden gehouden.
• Bij klachten: blijf thuis en laat je zo snel mogelijk testen.
• Neem de bekende hygiënemaatregelen in acht (vaak handen wassen, in elleboog niezen, enz.)
• Spreekkoren, hard meezingen of schreeuwen in groepsverband is niet toegestaan.

Alle informatie over de maatregelen tegen de verspreiding van Covid-19 zijn te vinden bij de Rijksoverheid.

De plicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek

Werkgevers zijn verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Het coronavirus is een aan het werk verbonden risico en dat dient dus in kaart te worden gebracht binnen de RI&E, en beheerst met een coronaprotocol. Ook voor de ondernemingsraad is het van belang dat de mogelijk nadelige gevolgen voor personeel en continuïteit van de onderneming zoveel mogelijk beperkt worden.

Lees ook:

• Vragen naar corona: wat mag een werkgever wel en niet?
• Inspectie waarschuwt: coronaprotocol vervangt RI&E niet
• Coronaprotocol kan instemmingsplichtig zijn

Coronavirus, ondernemingsraad en het instemmingsrecht

• De gevolgen van het coronavirus kan een bestuurder brengen tot een voorgenomen besluit voor vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim of re-integratiebeleid. Daarvoor is de instemming nodig van de ondernemingsraad.
• Als de bestuurder voor de werknemers een regeling voor thuiswerken inricht, dan heeft de or instemmingsrecht, omdat het daarbij gaat om een voorziening die gericht is op of geschikt is voor waarneming van of controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van de werknemers.
• Gezien het verzoek van het kabinet aan werkgevers om werktijden van werknemers zoveel mogelijk te spreiden, kan het zijn dat werknemers andere werktijden krijgen. Bij het wijzigen van werk- en rusttijden heeft de ondernemingsraad instemmingsrecht. Wel gaat het hier om een bijzondere, tijdelijke situatie.
• Het instemmingsrecht geldt in het algemeen voor regelingen die duurzaam van aard zijn.
• Het adviesrecht komt in beeld als het gaat om ‘belangrijke’ besluiten. Wat als belangrijk kan worden aangemerkt, lees je in het artikel: Het advies van de or: wanneer en waarover?
• Voor de or is het aan te bevelen om met de bestuurder alle (voorgenomen) maatregelen te bespreken die in verband staan met het coronavirus. Of het nu gaat om thuiswerken, werktijdverkorting of andere arbeidstijden, het heeft altijd consequenties voor de medewerkers.
• Tip! Arbo en thuiswerken? Voor velen is dat een duister mijnenveld. Wat kan, mag en moet je als werkgever? En als werknemer? Tijdens de 18e editie van de Landelijke VGWM-dagen op 9, 10 en 11 maart 2021 praten onze experts je – volledig online – helemaal bij. Bekijk het programma.

Informatieplicht over de gevolgen

• Werknemers moeten door de werkgever worden geïnformeerd over hygiënemaatregelen en over de gevolgen van het coronavirus voor de werkzaamheden. Blijft de benodigde duidelijkheid uit, dan kan de or aandringen op een informatieronde en zo mogelijk het initiatiefrecht gebruiken.
• Als er in de organisatie sprake is van een verhoogd risico om besmet te raken moeten werknemers daarvan op de hoogte worden gebracht.
• Werkgevers kunnen werknemers de toegang tot de werkvloer ontzeggen als de veiligheid dat gebiedt.
• De werkgever kan in overleg met bijvoorbeeld HR, de ondernemingsraad en de preventiemedewerker maatregelen afspreken, bijvoorbeeld met betrekking tot contacten en hygiëne. Eventueel na raadpleging van bedrijfsarts of de GGD moet werknemers verteld worden wat er van hen wordt verwacht. Van werknemers mag worden verwacht dat ze bijdragen aan beperking van de risico’s.
• Meer tips voor de or in het artikel: Nuttig gebruik maken van het initiatiefrecht

Afspraken over thuiswerken en vrije dagen

• Werkgevers en werknemers moeten samen afspraken maken over thuiswerken. Maar een werkgever kan, als dat nodig is, werknemers verplichten thuis te werken. Thuiswerken gebeurt dan in opdracht van de werkgever.
• Omgekeerd moeten werkgevers ervoor zorgen dat werknemers die thuis kunnen werken dat ook doen. Toch kan een werkgever een werknemer verplichten om te werken op een bedrijfslocatie. Maar werknemers die gevraagd worden naar het werk te komen terwijl dat niet nodig is, kunnen daar het gesprek over aangaan met hun werkgever. De or kan erop toezien dat werknemers niet onnodig naar het werk komen. En hierover een gesprek aangaan met de werkgever, indien nodig.
• Bij thuiswerken is de werkgever verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek. Hij moet dus ook zorgen voor voorzieningen, zoals een laptop. Werkgevers moeten ook duidelijk aangeven welke werkzaamheden thuis dienen te worden verricht.
• Werkgevers kunnen financiële schade proberen te beperken door werknemers te verzoeken vrije dagen op te nemen. Daar kan een werknemer gehoor aan geven. Hoe zit het als een werkgever werknemers verplicht om vrij te nemen? Lees er meer over in het artikel: Coronavirus: verplicht vrije dagen opnemen? En in de Or-checklist: vrije dagen en vakantieregelingen

Maatregelen tegen besmetting

• Omdat de werkgever verplicht is te zorgen voor een veilige werkplek, moet de werkgever voorlichten en zorgen voor beschermingsmateriaal als werknemers zich in een omgeving bevinden waar kans is op besmetting. Hierbij hoort soms ook de verplichting om een mondkapje te dragen. Meer informatie hierover bij de Rijksoverheid.
• Waar thuiswerken niet mogelijk is, moeten werkgevers in overleg met het personeel maatregelen nemen om minimaal 1,5 meter afstand tot elkaar te houden, het aantal contactmomenten te verminderen, door bijvoorbeeld vergaderingen online te organiseren, een maximum af te spreken voor het aantal personen in de liften en kantinetijden meer te variëren.
• Er dienen afspraken te worden gemaakt om groepen zoveel mogelijk gescheiden te houden of om werktijden te spreiden.
• Bedrijven kunnen desinfecterende handgel beschikbaar stellen en medewerkers vragen bijvoorbeeld trapleuningen, deurkrukken en toetsenborden en computermuizen regelmatig te reinigen.
• Het RIVM adviseert geen speciale maatregelen voor de werkvloer, anders dan de algemene voorzorgsmaatregelen: houd waar mogelijk 1,5 meter afstand tot elkaar, was handen regelmatig met water en zeep, gebruik eventueel een desinfecterende handgel op basis van alcohol, hoest en nies in de binnenkant van de elleboog en gebruik papieren zakdoekjes die na gebruik in een afgesloten afvalbak moeten worden gegooid.

Bij specifieke vragen

• Wie behoefte heeft aan specifiek advies, bijvoorbeeld met betrekking tot de eigen werksituatie, kan terecht bij de eigen bedrijfsarts of arbodienst.
• Tip! Het Praktijkboek Arbeidsomstandigheden 2020 ondersteunt ondernemingsraden en VGW(M)-commissies bij hun inzet voor betere arbeidsomstandigheden.

VGWM-beleid

• Hoe kan de ondernemingsraad overleg over welzijn of de aanpak van gezondheid bevorderen? Tips voor de or, onder meer over de toepassing van het instemmingsrecht, lees je in: Grip krijgen op VGWM-beleid: checklist voor de or.

Lees ook:

• Hoe de or goed kan werken op afstand
• Dossier Coronavirus van Kennisbank or in de praktijk