Or kan wat doen met ziekteverzuim

Het ziekteverzuim loopt steeds verder op. Het gemiddelde percentage over alle bedrijfstakken is nu 5,6 procent. Dat melden diverse arbodiensten waaronder ArboNed en HumanCapitalCare. In de zorg is het verzuim bijna tweemaal zo hoog als dat gemiddelde. Wat kan de ondernemingsraad doen?

Over het hele eerste kwartaal scoort de gezondheidszorg 9,83 procent verzuim, volgens het in zorgcijfers gespecialiseerde databedrijf Vernet. Het gaat om alle sectoren van de zorg, waaronder ziekenhuizen, instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg, verzorging, verpleging en thuiszorg. Ook het langdurig verzuim loopt op. Dit is niet alleen iets voor HR. Ook de ondernemingsraad kan wat doen tegen hoog ziekteverzuim. Aan welke knoppen kan de or draaien?

• Tip! De Arbowet geeft ondernemingsraden veel vrijheden om passende maatregelen voor te stellen op veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu in je eigen organisatie. Ontdek wat wel en niet kan tijdens de ééndaagse opleiding OR & VGWM op 30 juni of 1 december 2022.

Actiepunten voor de or bij hoog ziekteverzuim

De ondernemingsraad kan het volgende doen doen om bij te dragen aan een lager ziekteverzuim.

• De ondernemingsraad heeft recht op informatie over het gevoerde sociale beleid (WOR artikel 31b-2). Denk hierbij aan verzuim- en ongevalscijfers uitgesplitst naar categorieën werknemers, aard van het verzuim, bedrijfsonderdelen en functiegroepen.
• Behalve het verzuimpercentage is ook de gemiddelde verzuimduur en -frequentie van belang. Regelmatig kortdurend verzuim wijst vaak op psychische klachten met uitval op termijn.
• De werkgever moet een zieke werknemer twee jaar doorbetalen. Informeer bij HR naar de totale verzuimkosten die opgaan aan begeleiding, vervanging en de uitkering bij arbeidsongeschiktheid (als de organisatie ‘eigen risicodrager’ is).
• Als de or de cijfers heeft gekregen moeten ze geïnterpreteerd worden. Veel ondernemingsraden vinden dat lastig. Dan kan je erop letten of:
  • het kortlopend of langdurig verzuim toeneemt;
  • er een verband is met bedrijfsongevallen;
  • aandoeningen aan het bewegingsapparaat opeens toenemen;
  • sociaal-psychische klachten zijn gestegen;
  • in een bepaalde afdeling het verzuim frequenter wordt;
  • voor een bepaalde leeftijdsgroep het verzuim stijgt;
  • de cijfers in verhouding tot vorige jaren veranderen;
  • er grote uitschieters zijn bij bepaalde functies of afdelingen.

Neem contact op met HR om de cijfers en indien nodig de maatregelen te bespreken. Bekijk ook de checklist ziekteverzuim op de Kennisbank OR in de Praktijk.

Goede begeleiding helpt zieke beter terug aan het werk

Verzuim kan worden verlaagd door een goede begeleiding. Let daarbij op de volgende punten:

• Is er een visie op de verzuimbegeleiding, een planmatige aanpak en wordt er ook voldoende aan preventie gedaan.
• De werkgever moet een contract met een arbodienst of bedrijfsarts hebben. Past de inhoud van dat contract naar jullie mening bij het actuele verzuimpercentage?
• Wat staat er in het contract over de betrokken partijen. Denk aan een bedrijfsarts, verzuimcoördinator, arboverpleegkundige. Is helder (ook naar de achterban) wat hun taken en bevoegdheden zijn in het begeleidingstraject?
• De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht met het contract met de arbodienst, het verzuimprotocol of het contract met een re-integratiebedrijf. Maak daar ook gebruik van.
• Om verzuim laag te houden is een adequate begeleiding nodig. Vaak zijn de leidinggevenden daar verantwoordelijk voor. Maar zijn die daarvoor voldoende toegerust? En wat te doen als ze zelf een deel van het probleem zijn?
• Werkdruk en stress kunnen ook door de privésituatie ontstaan. Denk hierbij aan een slechte werk-privé-balans, mantelzorg, schulden, alcohol en drugsgebruik. Is er in jullie organisatie aandacht voor deze problematiek en worden daar oplossingen voor aangeboden?
• De bedrijfsarts moet nauw samenwerken met de or en adviseert de werkgever over preventieve maatregelen. Vraag de bedrijfsarts eens of er naar zijn mening over de re-integratie-inspanning en of er voldoende aan preventie wordt gedaan.
• Is het preventieve spreekuur bij de bedrijfsarts bekend bij de medewerkers? Weten ze dat men dat anoniem kan bezoeken? Volgens de Arbowet moeten medewerkers actief hierover geïnformeerd worden.
• Zijn er ook verzuimoorzaken die direct samenhangen met de werkzaamheden? Check dan of de Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) nog actueel is en of het plan van aanpak vlot wordt uitgevoerd. En worden medewerkers voldoende voorgelicht over de risico’s in het werk. De or heeft instemmingsrecht bij aanpassingen van de RI&E en het plan van aanpak.

Door Wanne van den Bijllaardt. Zie OR Academy voor meer informatie.