Wat te doen bij weinig animo om lid te worden van de ondernemingsraad? Dan laat je collega’s kandidaten voordragen voor de or. Secretaris van de oude or Annette de Boer en nieuwe or-leden Frans de Graaf en Ingrid Grotenhuis beantwoorden vragen over deze bijzondere weg naar een nieuwe ondernemingsraad voor de Raad van Accreditatie.
Door Aukje Menger
De Raad voor Accreditatie is een organisatie van rond de 100 medewerkers (2014). De ondernemingsraad telt een hardwerkend vijftal medewerkers. Het contact met de achterban verloopt niet altijd even gemakkelijk, door weinig respons. De voorgaande verkiezingen leidden niet tot het gehoopte aantal nieuwe kandidaten. Dan rijst de vraag ‘kan dit niet anders?’
De or bedacht het volgende: als we nu collega’s eens laten bepalen wie zij geschikte kandidaten voor de ondernemingsraad vinden. En zo geschiedde. Met behulp van een digitaal programma konden alle collega’s nominaties uitbrengen door te benoemen welke collega zij graag in de or zouden zien.
Dat resulteerde in een respons van 70 procent. Een groep van ongeveer 20 collega’s bleek meermaals genoemd te worden als gewild or-lid. Uit deze groep stelden uiteindelijk acht genomineerden zich daadwerkelijk kandidaat voor de verkiezingen. De oude or-leden besloten zich bij voldoende animo van andere kandidaten niet meer verkiesbaar te stellen. Zo ontstond er na de verkiezingen (met een opkomst van 70 procent) een geheel nieuwe, gekozen ondernemingsraad van vijf leden.
Vijf vragen aan de oude or
Hoe zijn jullie erbij gekomen om ‘nominaties’ in te stellen bij deze verkiezingen?
“Bij de vorige verkiezing had niemand zich aangemeld naar aanleiding van onze oproepen. Door mensen te nomineren, gaan ze erover nadenken om zich inderdaad verkiesbaar te stellen. ‘De achterban’ ziet jou immers als potentieel or-lid. Dat werkt als een enorme stimulans. Een genomineerde voelt zich uiteraard vereerd door het vertrouwen van zijn collega’s. Daardoor zal hij niet zo snel bedanken voor de taak. Daarnaast vonden wij het een ludieke manier om met nominaties te werken.”
Hoe heb je de aanloop naar de verkiezingen ervaren?
“Wij hebben het (digitale) nominatieproces via een extern bureau (SBI) laten doen en daardoor is het voor ons niet erg arbeidsintensief geweest. In samenspraak met het bureau hebben we een uitleg over het proces opgesteld voor collega’s. Zoals altijd in aanloop naar de verkiezingen, hebben we de lijst met verkiesbare personen bij HRM opgevraagd. Het uitzetten van het nominatieproces heeft het externe bureau verder helemaal verzorgd. Voor ons was het dus vrij relaxed.”
Wat waren ‘spannende momenten’ of zaken die lastig waren in het proces?
“Spannend was vooral of de medewerkers zouden reageren. Dat is gelukkig gebeurd. De or-voorzitter heeft na anderhalve week nog een ‘propagandamail’ verstuurd om collega’s aan te sporen hun nominaties in te sturen. Ook het externe bureau stuurde twee keer een herinnering. Onze bestuurder heeft daarnaast nog een oproep gedaan om aan te geven hoe belangrijk ook hij de or vindt. We hebben er dus wel flink achteraan gezeten om er de aandacht op te vestigen.”
Hoe kijk je naar de uitkomsten van deze verkiezingen?
“De uitkomsten zijn heel goed geweest. Bijna 70 procent van de medewerkers heeft gereageerd. Aan de 20 hoogst genomineerden heeft de or gevraagd of ze zich wilden kandideren. Van hen bleven er uiteindelijk acht over met wie we de echte verkiezing zijn ingegaan. Uiteindelijk sprongen vijf mensen er duidelijk uit en zij zijn de nieuwe or geworden. Een aantal leden van de oorspronkelijke or was ook genomineerd. Maar wij als oude or hadden allemaal aangegeven dat wij ons bij voldoende animo niet herkiesbaar zouden stellen.”
Welke adviezen zou je een andere or geven over de or-verkiezingen?
- Als je met nomineren werkt, krijg je een goed overzicht welke mensen collega’s in die or willen. Daardoor heeft de nieuwe or zijn achterban al mee.
- Zelf denken we dat wij als oude or in een eerder stadium hadden moeten aangegeven dat wij niet herkiesbaar zouden zijn. De nominaties waren dan misschien toch anders uitgevallen, met wellicht nog meer andere collega’s als potentieel nieuw or-lid.
- Je moet heel duidelijk uitleggen hoe nominatie en verkiezing werken. Er waren collega’s die dachten dat het nominatieproces de eigenlijke or-verkiezing was.
- Het was leuk geweest als de kandidaten zich meer in een campagne hadden gepresenteerd. Dan was de verkiezing volgens ons nog meer gaan leven.
- We hebben direct na de verkiezingen een training georganiseerd. De eerste dag was specifiek voor de nieuwe or, de tweede dag voor een goede en zorgvuldige overdracht door de oude or.
Vijf vragen aan de nieuwe or
Hoe was het om door collega’s genomineerd te worden?
“Voorafgaand aan deze verkiezingen hebben we geen van tweeën met de gedachte gespeeld om ons kandidaat te stellen voor de or. Eerlijk gezegd waren we daar niet zo mee bezig. Sowieso zijn we nooit zo bezig geweest met or-zaken. Wij hadden allebei een blindelings vertrouwen in de zittende or. De taken en verantwoordelijkheden zijn altijd in goede handen geweest bij onze voorgangers, ook in moeilijke situaties. Dat wij uiteindelijk zijn genomineerd, is een teken dat we kennelijk worden gezien in en door de organisatie. Het voelde dan ook als een kandidaatschap met draagvlak.”
Wat zijn jullie overwegingen geweest om je nominatie om te zetten in een kandidaatschap?
“Dat was nog een lastige afweging. Wij hebben onszelf geruime tijd afgevraagd of we ons wel kandidaat moesten stellen. Enerzijds heeft de tijdsinvestering in de or gevolgen voor andere interessante projecten binnen de organisatie. En misschien ook voor je vrije tijd. Anderzijds is dit natuurlijk een uitgelezen kans op een diepere kijk in de organisatie en op nieuwe ervaringen en kennis. We vonden tegelijkertijd dat we het door de nominatie van collega’s gekregen vertrouwen moesten omzetten in een kandidatuur. Dat laatste heeft uiteindelijk de doorslag gegeven.”
Hadden jullie je ook gekandideerd als jullie niet genomineerd waren? Waarom wel/niet?
”Nee, wij hadden ons niet gekandideerd als de voorbereiding op de verkiezingen niet via deze nominaties had plaatsgevonden. Dit heeft ons de zekerheid gegeven dat er draagvlak was voor ons or-lidmaatschap. En die hadden we anders niet gehad.”
Hoe kijken jullie naar de uitkomsten van de verkiezingen?
“Op één na zijn alle or-leden minder dan vier jaar in dienst. Toch zijn deze vertegenwoordigers in die tijd blijkbaar goed zichtbaar geweest, getuige het vertrouwen dat de collega’s in hen hadden. De nieuwe or is volgens ons een kritische or. Maar wel een die het organisatiebelang hoog heeft zitten. Het is een energieke club met veel ambities. De meesten hebben geen of nauwelijks or-ervaring, dus zal het nog even zoeken zijn naar onze rol en de manier waarop we zaken aanpakken. Verrassend en tegelijkertijd enigszins teleurstellend is dat de nieuwe or geen afspiegeling is van de hele organisatie. Bepaalde afdelingen zijn er niet in vertegenwoordigd.”
Wat zouden jullie andere potentiële or-kandidaten willen meegeven?
- Deze bijzondere vorm van tweetrapsverkiezingen heeft ertoe geleid dat er meer kandidaten beschikbaar waren. Zo viel er in elk geval wat te kiezen. Na deze zittingstermijn verwachten en hopen we dat zich weer veel genomineerden kandidaat zullen stellen.
- Het is voor de organisatie goed om regelmatig haar vertegenwoordiging te vernieuwen en hiermee nieuwe inzichten te creëren. Dat maakt de kans op afstomping kleiner. Hoewel daarvan zeker geen sprake was bij onze voorgangers!
- Wil je mee in plaats van over zaken kunnen praten en vind je het belangrijk om nieuwe ervaringen en kennis op te doen binnen je organisatie? Heb je het organisatiebelang hoog in het vaandel? Stel je dan kandidaat voor de or! Je organisatie heeft je nodig.
Lees ook:
Geef een antwoord