De Wet op de ondernemingsraden kent weliswaar al vanaf het begin (1950) een adviesrecht voor de or, maar het beroepsrecht werd pas 29 jaar later ingevoerd (bij een grote herziening in 1979). Wat was eigenlijk de reden om de ondernemingsraad de mogelijkheid te geven om besluiten die van zijn advies afwijken te laten toetsen door de rechter?

Een or kreeg bij een adviesaanvraag over een aanbestedingsprocedure geheimhoudingsplicht opgelegd. Dit leidde tot een kort geding, waarin de kantonrechter moest bepalen in hoeverre de or zijn adviesfunctie kan uitoefenen zonder concurrentiegevoelige informatie te delen.

De ondernemingsraad van een luchtvaartbedrijf wil een externe deskundige inschakelen, maar de bestuurder weigert de kosten te vergoeden. Dit leidt tot onenigheid en stilstand in het overleg. De Bedrijfscommissie van de SER bemiddelt en krijgt het gesprek weer op gang.

Na 75 jaar de Wor afschaffen? Geen goed idee, want dit oudje biedt nog steeds een goede basis voor het medezeggenschapsoverleg tussen or, bestuurder en toezichthouder. Bovendien kan de wet onder andere via een convenant worden aangepast aan de eigen wensen.

De ondernemingsraad heeft op grond van de Wor instemmingsrecht op regelingen met betrekking tot het opleidingsbeleid. Hieronder volgen enkele aandachtspunten voor de ondernemingsraad bij het opstellen van een dergelijke regeling.

De eerste Wet op de ondernemingsraden kwam 75 jaar geleden tot stand. Het begrip 'ondernemingsraad' is al meer dan 100 jaar oud. Tijd voor een terugblik.

De medezeggenschap van werknemers wordt primair geregeld in de Wet op de ondernemingsraden. Uitgangspunt van de wet is dat de ondernemingsraad de bevoegdheid heeft om medezeggenschap te kunnen uitoefenen. De basis daarvoor bestaat uit 5 rechten. Deze zijn te verdelen in 4 gradaties van intensiteit van medezeggenschap.

Kan een or-lid ontslagen worden vanwege een verstoorde arbeidsrelatie? Het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (AVL) in Amsterdam probeerde het, ondanks de wettelijke ontslagbescherming voor or-leden.

Werknemers mogen blij zijn met de Wor. Zonder die wet zouden zij veel minder te zeggen hebben over werktijden, roosters, personeelsregelingen en reorganisaties. Maar nu de Wor 75 jaar bestaat, is de vraag: hoe goed is de medezeggenschap eigenlijk geregeld? Wat valt tegen, en hoe kan het beter?

De Wet toekomst pensioenen is op 1 juli 2023 ingegaan. Deze wet zet het ingewikkelde Nederlandse pensioenstelsel behoorlijk op z'n kop. Ook staan werknemers voor nieuwe keuzes, zoals het in één keer opnemen van een deel van de pensioenpot. Keuzebegeleiding kan een belangrijke rol spelen, net als de ondernemingsraad.

Om als or verandering te bereiken, is het advies eerst binnenskamers met de bestuurder te overleggen en, als dat niet lukt, naar buiten te stappen. 'Buitenskamers' betekent druk uitoefenen via actoren binnen of buiten de organisatie. Kun je de bestuurder van buiten de vergaderkamer onder druk zetten als hij het voorstel niet steunt?

In de Arbowet zijn regels opgenomen over agressie. De ondernemingsraad heeft op dit gebied rechten en ook de verantwoordelijkheid om actief mee te denken. Wanneer het gaat om agressie op de fysieke werkplek, hou dan als ondernemingsraad de volgende aandachtspunten in de gaten.

Sinds de invoering van de Wet op de ondernemingsraden in 1950 speelt de wet een belangrijke rol in de relatie tussen werkgevers en werknemers in Nederland. Maar nu werk en maatschappij snel veranderen, klinkt steeds vaker kritiek. Hoe zou de Wor eruitzien als we die vandaag opnieuw zouden schrijven?

'Ligt de zittingstermijn van or-leden standaard op 3 jaar?' In Vraag & Antwoord beantwoorden experts wekelijks een vraag over medezeggenschap.

Veel or's in de publieke sector lopen aan tegen het primaat van de politiek. Onlangs oordeelde de Ondernemingskamer over een zaak rond samenwerkende gemeenten, waar dit primaat een uitdrukkelijke rol in speelt. In de rubriek Jurisprudentie bespreken juristen wekelijks een rechterlijke uitspraak.

Vernieuwingen in medezeggenschapsland sterven vaak een zachte dood. De Wor is daarbij geen belemmering. Wat wel?

Minister Eddy van Hijum (SZW) over 75 jaar medezeggenschap en zijn visie op de effectiviteit en toekomst van de Wor. "De wet vormt een goede basis en medezeggenschap in Nederland wérkt. Mijn streven is wel om de naleving naar 100% te brengen."

Kun je je een tijd voorstellen waarin de or niet zelfstandig kan vergaderen? En waarin alleen vakbondsleden zich kandidaat mogen stellen? Dit artikel gaat over 75 jaar Wor - maar niet de Wor die wij allen kennen. Want die ontstaat geleidelijk, na diverse wetswijzigingen. We bespreken deze ontwikkeling met 3 experts: advocaten Loe Sprengers en Johan Zwemmer en medezeggenschapsexpert Tineke de Rijk.

Stel: je bent or-lid en jouw organisatie fuseert of wordt overgenomen door een andere organisatie. Ineens maakt jouw or mogelijk deel uit van een andere or. Hoe voorkom je in zo'n situatie dat jouw or buitenspel komt te staan en je inspraak verliest?

'Bij ons was in de AVR een regeling voor een aanbrengpremie opgenomen. De bestuurder heeft die regeling in de nieuwe AVR geschrapt, terwijl de or via een convenant de aangewezen partij is om de AVR vast te stellen of te wijzigen. Mag dat zomaar?' In Vraag & Antwoord beantwoorden experts wekelijks een vraag over medezeggenschap.