Enkele vakbonden klagen dat zij ten onrechte niet zijn ingeschakeld bij een fusie. De Geschillencommissie Fusiegedragsregels oordeelt echter op 21 februari 2018 dat de klagende vakbonden onvoldoende binding hebben met de fuserende bedrijven om een rol te kunnen claimen. De vakbonden worden niet ontvankelijk verklaard.
Sandd exploiteert een postbedrijf met een hoofdkantoor in Apeldoorn. Bij dit bedrijf zijn meer dan vijftig personen werkzaam. Zij hebben een gemeenschappelijke ondernemingsraad. Er is geen cao van toepassing. De onderneming VSP exploiteert eveneens een postbedrijf met een hoofdkantoor in Nieuwegein.
Bedrijfs-cao die met de LBV is overeengekomen
Bij VSP en haar dochtervennootschappen zijn meer dan vijftig personen werkzaam en is een gemeenschappelijke ondernemingsraad ingesteld. VSP past de bedrijfs-cao toe die met de Landelijke Belangen Vereniging (LBV) is overeengekomen.
In september 2017 hebben Sandd, als kopende partij en de aandeelhouders van VSP overeenstemming op hoofdlijnen bereikt over de verkoop van alle aandelen in VSP.
Op 15 september 2017 zijn openbare mededelingen gedaan over de transactie. Op diezelfde dag is de LBV mede namens Sandd conform de fusiegedragsregels geïnformeerd over de transactie en is gelijktijdig een fusiemelding bij de Sociaal-Economische Raad (SER) gedaan.
Uitsluitend verwezen naar LBV
De fusiemelding is op 18 september 2017 door het secretariaat van de SER ontvangen. In de fusiemelding aan de SER is, in antwoord op de vraag of er bij één van de fusiepartijen betrokken verenigingen van werknemers zijn in de zin van artikel 1 lid 1 sub f Fusiegedragsregels (FG), uitsluitend verwezen naar LBV.
De vakcentrales FNV, CNV en BVPP hebben geen informatie van de fuserende partijen ontvangen over de overname. Zij hebben per aangetekende brief van 22 september 2017 zowel Sandd als VSP bericht dat de fusiegedragregels van toepassing zijn en hen tevens verzocht om binnen vijf werkdagen alsnog informatie te verstrekken.
Genoemde vakbonden stellen dat de FG van toepassing zijn op de transactie en dat de verplichtingen genoemd in artikel 3 en artikel 4 Fusiegedragregels jegens hen niet, althans niet behoorlijk, zijn nageleefd.
Oordeel Geschillencommissie Fusiegedragsregels
Volgens Sandd zijn de vakbonden niet ontvankelijk in hun verzoek omdat zij geen verenigingen van werknemers zijn in de zin van de fusiegedragsregels. Er is derhalve terecht geen melding aan FNV en/of BVPP gedaan ter zake de transactie.
Behalve op één gesprek na, dat op 5 december 2016 heeft plaatsgevonden met de verzoeksters met algemene onderwerpen op de agenda, waarbij bovendien duidelijk was dat de verzoeksters niet de belangen van hun leden werkzaam bij de verweersters behartigden, maar opkwamen voor de belangen van leden werkzaam bij andere postbedrijven, in het bijzonder PostNL.
Verder kwamen zij op voor de belangen van werknemers en werkzame personen binnen de postmarkt in algemene zin, en hebben er geen contacten tussen de partijen plaatsgevonden.
Niet relevant
Bovendien is een groot deel van de door verzoeksters overgelegde e-mailwisselingen, brieven en persberichten niet relevant, omdat deze vallen buiten de in het door verzoekers ingeroepen artikel 1 lid 1 sub f onder in de fusiegedragsregels genoemde periode van twee jaar.
Tevens is het niet relevant omdat zij zien op (ontwikkelingen binnen) de postmarkt in algemene zin, of niet zien op de belangenbehartiging van de leden van verzoekster werkzaam bij Sandd maar om belangenbehartiging voor hun leden werkzaam bij concurrerende postbedrijven, in het bijzonder PostNL. De onderneming VSP voert dezelfde argumenten aan als Sandd.
De fusiegedragsregels definiëren verenigingen van werknemers (vakbonden) als volgt:
‘Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die krachtens haar statuten tot doel heeft de belangen van haar leden als werknemers te behartigen, en waarvan is gebleken dat zij in de twee voorafgaande kalenderjaren als zodanig regelmatig werkzaam is geweest ten behoeve van hun leden in een bij de fusie betrokken in Nederland gevestigde onderneming.’
Zijn vakbonden herkenbaar werkzaam geweest
Waar het geschil om draait is of de vakbonden in de twee voorafgaande kalenderjaren als belangenbehartiger regelmatig en voor (het bestuur van) de onderneming herkenbaar werkzaam zijn geweest ten behoeve van hun leden in een bij de overname betrokken onderneming. De Geschillencommissie Fusiegedragsregels oordeelt dat dat in onvoldoende mate het geval is geweest.
Uit de overgelegde stukken blijkt weliswaar dat de FNV in het algemeen de belangen heeft willen behartigen van binnen de postmarkt werkzame personen, maar daaruit blijkt niet dat de FNV in de periode van 15 september 2015 tot en met 14 september 2017 regelmatig werkzaam is geweest ten behoeve van bij Sandd werkzame leden. Voor zover de Geschillencommissie Fusiegedragsregels heeft kunnen vaststellen, heeft in de toetsingsperiode slechts één inhoudelijk gesprek tussen de FNV en Sandd plaatsgevonden.
Ook de andere vakbonden hebben niet kunnen aantonen dat zij actief betrokken zijn geweest. De vakcentrales worden niet ontvankelijk verklaard.
Aantekening
Op grond van de fusiegedragsregels moeten betrokken vakbonden tijdig worden geïnformeerd en geraadpleegd over voorgenomen fusies en overnames. De geschillen die aan de Geschillencommissie Fusiegedragsregels worden voorgelegd (dat zijn er overigens maar een paar per jaar) gaan meestal over het niet of te laat inschakelen van vakbonden.
Geschillen over de vraag of vakbonden wel een betrokken partij zijn, zijn zeer zeldzaam. Meestal doen Nederlandse rechters niet moeilijk over de vraag of een vakbond of ondernemingsraad wel partij is bij
een geschil. Dat geldt voor de Wet op de ondernemingsraden, de Fusiegedragsregels, en bijvoorbeeld ook voor het enquêterecht.
Als er maar sprake is van een materiële rol, dan doen rechters (en zeker de Ondernemingskamer) daar niet moeilijk over. Voordeel is in ieder geval dat juridische (schijn)constructies niet in de weg staan aan de toegang tot de rechter.
Deze uitspraak is daarom een witte raaf (of een zwarte zwaan zo men wil). De vakbonden slaagden er niet in om aan te tonen dat ze in de afgelopen twee jaar actief betrokken waren geweest bij de behartiging van de belangen van hun leden bij de betrokken bedrijven.
Let op
Vakbonden moeten, net als de ondernemingsraad, bij voorgenomen fusies op tijd worden ingelicht en geraadpleegd. De vakbonden moeten dan wel één min of meer actieve rol spelen in een of meer van de fuserende bedrijven.
Dr. R.H. van het Kaar, senior onderzoeker Hugo Sinzheimer Instituut.
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Rechtspraak voor Medezeggenschap.
Lees ook:
Fusies en de rol van de or
Tip! De eendaagse opleiding Fusies en de rol van de or leert je hoe de or de juiste aanpak kan vinden in de diverse fasen van een fusie.
Jaarboek arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap
Het Jaarboek arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap 2017 bespreekt op multidisciplinaire wijze diverse arbeidsvoorwaardelijke onderwerpen die dagelijks voorkomen in de praktijk.
Geef een reactie