De ondernemingsraad speelt een belangrijke rol bij de integratie van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Overheidswerkgevers spreken met de ondernemingsraad regelingen af over (secundaire) arbeidsvoorwaarden. Vier belangrijke aandachtspunten met betrekking tot de or en arbeidsvoorwaarden.
Door Walter van der Ploeg
De Wnra treedt per 1 januari 2020 in werking. De wet is een belangrijke stap in de overgang van de rechtspositie van ambtenaar naar ‘gewone’ werknemer.
De ambtenaar wordt een ‘gewone’ werknemer: van een eenzijdige publiekrechtelijke aanstelling naar een civiele, tweezijdige arbeidsovereenkomst. Ambtenaren hebben nu volgens de regering een (te) zware ontslagbescherming. En (ontslag)-procedures via het ambtenarenrecht zijn te duur.
Inventarisatie van arbeidsvoorwaarden en andere bedrijfsregelingen
De veranderingen zijn aanzienlijk, evenals de consequenties voor de ondernemingsraad in de overheidssector. De meeste organisaties zijn begonnen met inventarisatie van de bestaande arbeidsvoorwaarden en andere bedrijfsregelingen: ziekmeldingsprocedures, bevorderingsbeleid en andere zaken die niet in een cao staan maar elders, zoals in het personeelshandboek.
De VNG en de vakbonden hebben overeenstemming bereikt over een Cao Gemeenten per 1 januari 2020. Voor niet-gemeentelijk overheidsinstanties moet nog een oplossing worden gevonden: aparte cao’s afsluiten of collectieve regelingen onder de werkingssfeer van een cao brengen.
Hier past de or een actieve rol
De ondernemingsraad gaat een belangrijke rol spelen bij de integratie. Hier past een actieve rol: wachten wat formeel aan de or wordt voorgelegd, volstaat niet.
Ook moeten belangrijke besluiten worden genomen, waarover de ondernemingsraad tijdig moet discussiëren met de bestuurder. Bijvoorbeeld het aanbieden van een nieuwe arbeidsovereenkomst aan individuele medewerkers, of het actualiseren van een personeelshandboek.
Or vult de leemte van het Georganiseerd Overleg op
De positie van de medezeggenschap verandert ook. Tot nu moeten arbeidsvoorwaarden worden besproken binnen het Georganiseerd Overleg (GO). Dit beginsel vervalt, waardoor een overheidswerkgever met de ondernemingsraad regelingen kan treffen over (secundaire) arbeidsvoorwaarden. Zeker bij besluiten met personele gevolgen. Onderhandelen hierover gebeurt niet meer in het GO; de ondernemingsraad moet die leemte opvullen.
Aandachtspunten
Wees betrokken bij de voorbereidingen op de invoering. Denk aan:
> Arbeidsvoorwaarden en bedrijfsregelingen vastleggen
De bestaande regelingen vervallen formeel. Iedere organisatie moet alle arbeidsvoorwaarden en bedrijfsregelingen, zoals ziekmeldingsprocedures, vastleggen in een personeelshandboek. De or is betrokken bij inventarisatie en vastlegging hiervan, mede om te bewaken dat niets vervalt of wordt vergeten. Doel is helder krijgen hoe de arbeidsvoorwaarden eruit gaan zien en deze zo nodig te updaten. Ook voor medewerkers die na invoering van de Wnra in dienst treden.
> Leer onderhandelen
Het instemmingsrecht van de or wordt belangrijker. Zo is bijvoorbeeld het nieuwe aanstellingsbeleid van de overheidswerkgever instemmingsplichtig. Momenteel worden aanpassingen binnen het GO afgekaart en speelt de or geen formele rol. Dat wordt met de Wnra anders, want naast inhoudelijke deskundigheid vergt dit ook onderhandelvaardigheden. Die zijn te leren!
> Minder cao, meer ondernemingsraad
Een overheidswerkgever kan besluiten bepaalde arbeidsvoorwaarden voortaan niet met vakbonden af te spreken maar met de or. Dit vergt een andere aanpak van de ondernemingsraad!
> De invoering zelf
De or speelt een belangrijke rol bij invoering van de normalisering. Het zal per overheidswerkgever verschillend plaatsvinden. Het aanstellingsbeleid zal sowieso wijzigen en vergt instemming van de or. Wat komt in de nieuwe arbeidsovereenkomsten? Worden deze voorgelegd aan alle ambtenaren ter ondertekening?
Kortom: hoe (pro)actief wordt jouw ondernemingsraad bij de invoering van de Wnra?
Walter van der Ploeg is senior trainer/adviseur/coach bij Zuidema Personeelsmanagement & Medezeggenschap BV (walter.vd.ploeg@zuidema.nl)
Dit artikel is onlangs gepubliceerd in OR magazine.
- Tip! Download de gratis Whitepaper Wnra en de impact voor de medezeggenschap
Lees ook:
- Or, voorkom dat implementatie Wnra haastklus wordt
- Or en rechtspositie ambtenaren: wat blijft en wat verandert?
- Wnra en de or: is vernieuwing medezeggenschap nodig?
Het is van belang dat ondernemingsraden bij de overheid goed voorbereid zijn om met de gevolgen van de Wnra aan de slag te gaan. Daarvoor zorgt de training Wnra en or.
Deze training kan ook incompany verzorgd worden! Hiervoor kun je contact opnemen met: Filiz Denizalti, filizdenizalti@vakmedianet.nl, 06-265 261 26.
Boek: WNRA – De rol van de ondernemingsraad
WNRA – De rol van de ondernemingsraad verschaft op vlotte en praktische wijze inzicht in de belangrijkste veranderingen en de gevolgen voor de praktijk. Met speciale aandacht voor de rol van de ondernemingsraad bij de normaliseringsslag.
Geef een reactie