Beroepsrecht bij primaat van de politiek

Een gemeente mag de ondernemingsraad advies vragen bij besluiten die onder het primaat van de politiek vallen. Geeft dat de or ook beroepsrecht?

Drie gemeenten en een provincie overleggen sinds 2011 over de vorming van een Shared Service Center (SSC). In 2013 ontvangen de betrokken ondernemingsraden hierover een adviesaanvraag. Zij kunnen zich vinden in de aanpak, maar missen een bedrijfsplan waaruit de meerwaarde van een SSC blijkt en dat de gevolgen voor het personeel zichtbaar maakt.

Dit plan vormt voor de ondernemingsraden de basis van een ‘go/no go’ advies. Zij behouden zich het recht voor om hierop later terug te komen. In 2016 ontvangt een van de ondernemingsraden een adviesaanvraag over de overdracht van taken op het gebied van inkoop aan het SSC. Deze taken worden ontvlecht uit de organisatie van de gemeente.

De or brengt negatief advies uit en adviseert verdere deelname aan de totstandkoming van het SSC te beëindigen. De ondernemer neemt toch het besluit, waarop de or naar de Ondernemingskamer en vervolgens de Hoge Raad stapt.

Hoge Raad

Net als de Ondernemingskamer oordeelt de Hoge Raad dat dat het besluit onder het primaat van de politiek valt. De ondernemingsraad is weliswaar een adviesrecht toegekend, maar dat betekent niet dat hij dan ook het recht heeft tegen het besluit in beroep te gaan. Het primaat van de politiek verhindert dat besluiten die daaronder vallen voor rechterlijke toetsing in aanmerking komen.

Het staat de ondernemer vrij om bij besluiten die onder het primaat van de politiek vallen advies te vragen aan de ondernemingsraad, maar de or krijgt daarmee geen beroepsrecht. De Hoge Raad oordeelt daarbij dat het beroepsrecht ook niet door de ondernemer kan worden toegekend aan de ondernemingsraad.

Commentaar

Dat de ondernemingsraad een bovenwettelijk adviesrecht is toegekend over onderwerpen die onder het primaat van de politiek vallen, betekent nog niet dat de ondernemingsraad ook tegen het besluit in beroep kan gaan bij de Ondernemingskamer.

Enerzijds zou dat volgens de wetgever namelijk tot gevolg hebben dat de or meer invloed heeft op de politieke besluitvorming dan andere burgers die ook door die besluitvorming kunnen worden geraakt. Anderzijds is het niet wenselijk dat besluiten van democratisch gecontroleerde organen die onder het primaat van de politiek vallen, door de rechter kunnen worden getoetst.

Hoge Raad 22 maart 2019, ECLI:NL:HR:2019:397

Ineke van de Pas, De Voort Advocaten / Mediators

Lees ook:

• Politiek primaat prevaleert