Maastricht ging te ver met spionage or-mail

De gemeente Maastricht ging te ver door mailboxen van leden van de ondernemingsraad te laten bespioneren door een extern detectivebureau. Dat zei de kantonrechter in Maastricht dinsdag in wat de Maastrichtse spionageaffaire is gaan heten.

Or-voorzitter Helga Krapels stelde na de uitspraak tevreden vast dat de ondernemingsraad niets verkeerd heeft gedaan.
In 2018 lekten concept-notulen van een geheime vergadering uit over de plannen voor een shared-service center. Tijdens de vergadering zou toenmalig VVD-wethouder John Aarts hebben gedreigd kritische ambtenaren te ontslaan. De notulen kwamen na de vergadering in handen van de or.

De zoektocht naar het lek

De gemeente Maastricht schakelde in de zoektocht naar het lek in het geheim een detectivebureau in om de mailboxen van leden van de ondernemingsraad te onderzoeken. De or-leden werden ten onrechte niet van dat onderzoek op de hoogte gesteld.

De commotie die later ontstond over het onderzoek door het detectivebureau leidde bij zowel de gemeente als de ondernemingsraad tot de vraag of de or-leden hadden mogen worden bespioneerd. De kantonrechter werd door beide partijen gevraagd daarover uitspraak te doen.

‘Niet proportioneel’

De kantonrechter was van mening dat de gemeente een zwaarwegend belang had om onderzoek te doen naar het doorsturen van de concept-notulen, een stuk dat duidelijk als vertrouwelijk gold. Ambtenaren die het stuk lekten hebben daarmee hun geheimhoudingsplicht geschonden, zei de rechter. Maar de manier waarop de gemeente Maastricht het onderzoek heeft laten verrichten, vond de kantonrechter ‘niet proportioneel’.

Volgens de rechter is niet duidelijk geworden waarom de gemeente Maastricht de mailboxen van alle or-leden heeft laten onderzoeken. Uit intern onderzoek was tenslotte al gebleken dat de bron van het lek niet een or-lid was.

Or-leden: integer en transparant

Naar het oordeel van de rechter zijn de or-leden integer en transparant met de verkregen vertrouwelijke informatie omgegaan. Het onderzoek dat de gemeente liet uitvoeren was verre van neutraal door het gebruik van termen als ‘lekken’, ‘plichtsverzuim’ en ‘schending ambtelijke geheimhoudingsplicht’, zo oordeelde de rechter.

In totaal las het detectivebureau mee met de mails van 41 ambtenaren. Over niet-or-leden deed de rechtbank geen uitspraak.

Een forse stap naar herstel van het vertrouwen

Or-voorzitter Helga Krapels en gemeentesecretaris Ruud Kleijnen zeiden dinsdag blij te zijn dat er nu duidelijkheid is. ‘Dit is een forse stap naar herstel van het vertrouwen tussen gemeente en ambtenaren’, aldus Kleijnen. ‘De uitspraak was klip en klaar. Die geeft ons stof tot nadenken.’

Lees ook:

• Waarom de or van Maastricht zich onveilig voelt