Werkgevers mogen langdurig zieke werknemers niet in een slapend dienstverband houden. Dat heeft de Hoge Raad vrijdag geoordeeld. Door het dienstverband na twee jaar ziekte van de werknemer slapend te houden hoefden werkgevers de transitievergoeding niet te betalen. De vakbonden roepen werkgevers op slapende dienstverbanden nu snel te beëindigen. Maar hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp zegt dat Nederland spijt gaat krijgen van deze gang van zaken.
De uitspraak van De Hoge Raad heeft helderheid gebracht in een praktijk die veel vragen opriep. Zo oordeelden lagere rechters eerder verschillend over het slapend dienstverband. De rechtbank Limburg vroeg de Hoge Raad om nadere uitleg van de betrokken rechtsregels.
Goed werkgeverschap
De Hoge Raad stelt dat goed werkgeverschap inhoudt dat een werkgever een werknemer niet in een slapend dienstverband mag houden om de betaling van de transitievergoeding te ontlopen. Als de arbeidsongeschikte werknemer het slapende dienstverband wil beëindigen, dan moet de werkgever daaraan meewerken en de wettelijke transitievergoeding betalen.
De Hoge Raad wijst daarbij op het streven van de wetgever om van de slapende dienstverbanden af te komen. Het argument dat werkgevers op hoge kosten worden gejaagd, door na twee jaar loondoorbetaling aan de zieke werknemer nog de transitievergoeding te moeten betalen, gaat niet meer op.
Per 1 april 2020 gaat een compensatieregeling in voor de transitievergoeding. Werkgevers kunnen vanaf die datum compensatie aanvragen voor de vergoeding als ze een werknemer ontslaan die langer dan 2 jaar ziek is.
Slapend dienstverband per geval beoordelen
Rechters moeten in zaken van slapende dienstverbanden nu de uitspraak van de Hoge Raad als uitgangspunt nemen. Maar de situatie moet volgens de Hoge Raad per geval bekeken worden.
Zo kan het zijn dat een werkgever gerechtvaardigde belangen heeft om de arbeidsongeschikte werknemer toch in dienst te houden, bijvoorbeeld als er een reëel uitzicht is op re-integratie.
CNV: ‘Op een nette manier beëindigen, nog voor het einde van het jaar’
CNV-voorzitter Piet Fortuin zegt in een reactie dat de Hoge Raad vrijdag heeft bevestigd wat het CNV volgens hem al jaren roept. Volgens hem worden duizenden werknemers onterecht ‘gevangen gehouden’ in een slapend dienstverband. ‘We sporen werkgevers aan om alle slapende dienstverbanden nog voor het einde van het jaar op een nette manier te beëindigen’, zegt Fortuin.
Ook vakbond FNV zegt te vermoeden dat in Nederland duizenden mensen niet ontslagen worden, terwijl ze dat wel willen. Volgens FNV-jurist Sheila van der Beek staat de FNV honderden mensen die in deze situatie verkeren juridisch bij. In totaal is volgens de bond in de afgelopen jaren meer dan zeven miljoen euro geïncasseerd als compensatie voor de transitievergoeding voor FNV-leden met een slapend dienstverband.
Volgens Van der Beek gaat de FNV er strikt op toezien dat de uitspraak van de Hoge Raad wordt nageleefd en de bond zal, indien nodig, juridische actie ondernemen.
Hoogleraar arbeidsrecht: ‘Hier krijgen we spijt van’
Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp denkt dat de samenleving spijt krijgt van het verbod op slapende dienstverbanden. Want de samenleving gaat de kosten betalen van de mislukte re-integratie van zieke werknemers, zo zegt hij in de Volkskrant. Volgens Verhulp is het niet uit te leggen dat een zieke werknemer twee jaar lang loon krijgt doorbetaald en daarna nog aanspraak kan maken op een transitievergoeding.
‘De transitievergoeding is er om het verlies van een baan te compenseren en een transitie naar een volgende baan te faciliteren’, zegt Verhulp.
De hoogleraar en kroonlid van de SER zegt in de Volkskrant ‘niet te kunnen rechtvaardigen’ waarom de ziekte aanleiding geeft tot het uitkeren van tienduizenden euro’s. De regeling nodigt volgens hem uit tot akkoordjes met de werkgever. ‘Laat mij na anderhalf jaar ziekte een half jaar met rust, daarna vertrek ik met geld van het UWV. De samenleving draait op voor het mislukken van de re-integratie.’
Verhulp zegt niemand een vergoeding te misgunnen. ‘Maar volgend jaar keren we een miljard uit, dat is 125 euro per werkende Nederlander.’ Hij vindt dat de vakbonden dat geld beter in een loonsverhoging hadden kunnen stoppen, waardoor iedereen ervan profiteert.
Wab: recht op de transitievergoeding
Op grond van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) heeft elke werknemer met ingang van 1 januari 2020 vanaf de eerste werkdag recht op de transitievergoeding. Deze en enkele andere maatregelen kunnen leiden tot grote verschillen vergeleken met de bestaande berekening van de transitievergoeding. Werkgevers kunnen daarmee mogelijk een voor hen voordelige ontslagdatum bepalen.
- Tip: Download de gratis whitepaper Wet arbeidsmarkt in balans; alle hoofdlijnen
Lees ook:
- Compensatie transitievergoeding gaat in per 1 april 2020
- De transitievergoeding verandert ingrijpend in 2020
- Checklist: voorbereiden op de Wet arbeidsmarkt in balans
- Het nieuwe ontslagrecht volgens de Wab
Kom naar de Or Workshopdag!
Kies uit 14 workshops, bijvoorbeeld de workshops Communiceren met de achterban en Effectieve medezeggenschap.
Binnen één dag naar optimaal functioneren dankzij de Or Workshopdag op 28 november.
Workshopmiddag Wet Arbeidsmarkt in balans op 18 november 13:00-17:00 uur
Per 1 januari 2020 treedt de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) in werking. Het arbeidsrecht gaat daarmee (opnieuw) op de schop. Ook voor de ondernemingsraad is kennis van de nieuwe wet en inzicht in de consequenties voor het or-werk cruciaal. Tijdens deze workshop brengen we je helemaal op de hoogte.
Geef een reactie