Hoge Raad bevestigt politiek primaat

De Hoge Raad en het primaat van de politiek: ook de achtste etappe gaat dezelfde kant op.

De ondernemingsraad Politie Oost Brabant (PO-B) heeft negatief geadviseerd over het besluit om tijdelijk de huisvesting van de afdeling ZSM (zo spoedig mogelijk) van Eindhoven naar Den Bosch te verhuizen. De ondernemer neemt het besluit toch. Daartegen gaat de or in beroep bij de Ondernemingskamer.

Onder het primaat van de politiek

In de beroepsprocedure doet de ondernemer een beroep op het primaat van de politiek. De OK vindt dat de aangelegenheid onder het primaat van de politiek valt, onder meer omdat het ZSM-beleid tezamen met andere partijen wordt vormgegeven, en het onderdeel van de publiekrechtelijke taak van de politie is om criminaliteit te bestrijden.

Het feit dat de eenheidsleiding van de PO-B het besluit heeft genomen, neemt niet weg dat dit is gedaan onder de verantwoordelijkheid van de korpschef. Deze legt vanuit zijn functie ook weer verantwoording af aan de Minister van Veiligheid en Justitie. Daarom is er sprake van een besluit van een democratisch gecontroleerd overheidsorgaan, dat onder het primaat van de politiek valt.
De or gaat in cassatie bij de Hoge Raad. Deze wijst het cassatieverzoek af zonder verdere motivering.

Commentaar

Dit is de achtste uitspraak van de Hoge Raad (HR) over het primaat van de politiek. De HR ziet geen reden om inhoudelijk op het cassatieverzoek in te gaan. De vraag of een besluit, genomen door een lokale leidinggevende in Brabant, niet te ver af staat van besluitvorming door een politiek verantwoordelijke functionaris, wordt door de HR bijvoorbeeld niet apart behandeld. Het oordeel van de OK daarover behoeft wat de HR betreft geen aanpassing.

Advies van de Procureur-Generaal

Voordat de HR een uitspraak doet verschijnt er een advies van de Procureur-Generaal (PG). De PG geeft aan dat de Hoge Raad eerder dan de OK het primaat van de politiek lijkt te aanvaarden. Uit de recente jurisprudentie leidt hij af dat de OK zich verzoend heeft met de wijze waarop de HR invulling heeft gegeven aan het leerstuk.

Deze rechtspraak heeft tot gevolg dat een ondernemingsraad bij de overheid meestal geen bevoegdheid heeft bij onderwerpen met een politiek aspect, tenzij het om de personele gevolgen gaat. Van een ‘marktconforme’ medezeggenschap bij de overheid is verre van sprake meer. Indien daarin verandering wordt gewenst, zal dat vanuit de politiek moeten komen.

HR 19 juli 2019,ECLI:NL:HR:2019:1235
Conclusie Procureur Generaal 5 mei 2019, ECLI:NL:PHR:2019:479

Loe Sprengers, advocaat te Utrecht, sprengersadvocaten.nl

Lees ook:

• Politiek primaat versus Wnra: ‘Or staat 1-0 achter’
• Beroepsrecht bij primaat van de politiek
• Verhuizing onder primaat politiek
• Mariniers, politiek en medezeggenschap?