Werkgevers zetten arbeidsvoorwaarden op de helling

Werkgeversorganisaties voorzien door de coronacrisis een flinke versobering van arbeidsvoorwaarden. Meer bedrijven zullen loonoffers vragen van hun werknemers, bestaande cao-afspraken worden herzien en loonsverhogingen kunnen sneuvelen. De werkgevers hebben hun visie gepresenteerd in een niet mis te verstane nieuwe arbeidsvoorwaardennota, waarin ook staat dat cao’s structureel ‘wendbaarder’ moeten worden.

Ondernemersorganisaties MKB-Nederland en VNO-NCW en werkgeversvereniging AWVN maken in hun gezamenlijk opgestelde arbeidsvoorwaardennota duidelijk dat de coronacrisis en de 1,5 meter-samenleving andere dan gebruikelijke oplossingen vereist. De steunmaatregelen van de overheid worden na september zeer waarschijnlijk niet verlengd en dan zullen, zeker in de zwaarst getroffen sectoren, ingrijpende maatregelen nodig zijn, stellen de werkgevers.

• Tip: Wees als ondernemingsraad goed voorbereid! Met de kennisbank OR in de praktijk heb je altijd toegang tot een schat aan tools, adviezen en artikelen. Probeer het een maand voor maar 10 euro.

Nu kunnen cao’s mogelijk nog worden verlengd of loonstijgingen nog een tijdje worden uitgesteld. Maar de neergang zal uiteindelijk een fors effect hebben. Het sentiment is bij 80% van de AWVN-leden negatief, zegt de vereniging. In de komende maanden moeten daarom volgens de AWVN de arbeidsvoorwaarden worden heroverwogen, ‘met als doel de werkgelegenheid maximaal te behouden’.

Ook afspraken over roosters, reistijden en reiskosten zijn niet meer heilig

De heroverweging komt tot uiting in de nieuwe arbeidsvoorwaardennota, de richtlijn voor werkgevers voor het arbeidsvoorwaardenoverleg. Daaruit blijkt dat een aantal gemaakte loonafspraken op de helling zal gaan. Ook afspraken over onder meer roosters, reistijden en reiskosten bij thuiswerken zijn niet meer heilig; die zullen ‘kritisch’ moeten worden bekeken.

Meer bedrijven zullen ook directe loonoffers gaan vragen, zo zegt AWVN-directeur Raymond Puts in het FD, verwijzend naar het verzekeringsbedrijf Aon dat eerder een loonoffer vroeg, en dat verzoek in mei ook gehonoreerd zag. Puts zegt dat confrontaties tussen vakbonden en werkgevers over deze en andere vormen van loonoffers onvermijdelijk zullen zijn.

• Lees ook: Veel werkgevers verlangen bijdrage van werknemer

Ook in nieuwe cao’s beperkte loonstijgingen

In de huidige economische krimp zal in het bedrijfsleven kostenbesparing de boventoon voeren, zeggen de werkgevers, en daarom zullen vaste loonstijgingen ook bij nieuw af te sluiten cao’s moeten worden beperkt. In de sectoren waar nog wel loonruimte is zullen wat de AWVN betreft voorwaardelijke en resultaatafhankelijke afspraken moeten worden gemaakt. De werkgevers zien een stelsel van arbeidsvoorwaarden voor zich dat in toekomstige crises het herstel niet in de weg mag staan.

• Lees ook: Tijd voor de or om de balans op te maken

Bredere inzetbaarheid

De werkgeversorganisaties zeggen niet alleen over kosten en lonen te willen praten, maar vooral de nadruk te gaan leggen op het vrijmaken van geld voor investeringsdoelen om bedrijven sterk te houden op de lange termijn. Van belang is volgens de nota ook dat werkgevers en werknemers streven naar een bredere inzetbaarheid en wendbaarheid van medewerkers en dat mogelijkheden voor werk-naar-werk en omscholing worden gestimuleerd.

De werkgevers pleiten voor ‘constructief overleg’ met werknemers en hun vertegenwoordigers – vakbonden en ondernemingsraden – omdat, in de woorden van de AWVN, ‘draagvlak voor vaak pijnlijke maatregelen noodzakelijk is en niet iedereen altijd even goed is ingevoerd in hoe zwaar veel bedrijven het hebben momenteel’.

• Arbeidsvoorwaardennota: Arbeidsvoorwaarden in coronacrisis: andere tijden, andere oplossingen

Lees ook:

• Onderhandelen over arbeidsvoorwaarden: tips voor de ondernemingsraad
• Loonsverhogingen worden uitgesteld
• Sociaal plan: hoe ver reikt de invloed van de or?
• Veel werkgevers verlangen bijdrage van werknemer
• Wat de regeling tegemoetkoming loonkosten (NOW 2.0) inhoudt