Met het van kracht worden van de Wet medezeggenschap cliënten in de zorg (‘Wmcz 2018’) per 1 juli 2020 krijgen de cliëntenraden meer rechten. De rechten komen meer overeen met die van ondernemingsraden. Zo is het ‘verzwaard adviesrecht’ vervangen door instemmingsrecht en is er nu formeel recht op inspraak.
Zorginstellingen en cliëntenraden moeten samen aan de bak: als ze dat niet al hebben gedaan, dan moeten ze nieuwe afspraken over medezeggenschap op basis van de Wmcz 2018 uiterlijk 1 januari 2021 vastleggen in een medezeggenschapsregeling, die instemmingsplichtig is.
- Tip! Keynotespreker Jeroen Busscher laat je tijdens het Congres Or in de zorg op 5 oktober zien dat invloed en impact in de zorg een kwestie van slim samenwerken is.
Nieuw in de Wmcz: inspraak
In de Wmcz 2018 is inspraak een nieuw wetsonderdeel. Zorgorganisaties mogen zelf een voor hen passende invulling geven aan de inspraak. Verplicht is in elk geval dat zorginstellingen waar cliënten langdurig verblijven de cliënten (en hun naasten) in staat stellen om inspraak te hebben op zaken die betrekking hebben op het dagelijks leven van cliënten.
- Handreiking voor inspraak Wmcz 2018 (Ministerie VWS)
Instemmingsrecht en enquêterecht
Per 1 juli wordt het verzwaard adviesrecht van de cliëntenraad vervangen door het instemmingsrecht. De cliëntenraad krijgt ook de beschikking over het enquêterecht; daarmee kan de raad in het geval van vermoeden van wanbeleid de Ondernemingskamer verzoeken een onderzoek in te stellen naar het beleid van de zorginstelling.
Het instemmingsrecht van de cliëntenraad
Volgens de vernieuwde Wmcz is instemming van de cliëntenraad benodigd voor:
- De medezeggenschapsregeling;
- De procedure voor opstellen en bespreken van zorgplannen;
- Het sociaal plan bij verbouwing, nieuwbouw of verhuizing in zorginstellingen waar mensen wonen;
- De inrichting van ruimten die bestemd voor zorgverlening, bij verbouwing, nieuwbouw of verhuizing in instellingen waar mensen wonen;
- De profielschets van de klachtenfunctionaris;
- De benoeming met betrekking tot onafhankelijke ondersteuning.
Adviesrecht van de cliëntenraad
Het advies van de cliëntenraad dient gevraagd te worden bij voorgenomen besluiten die op de volgende zaken betrekking hebben:
- Een profielschets voor de benoeming van de leden van de Raad van Toezicht en het bestuur van de zorginstelling;
- Het algemene huisvestingsbeleid, of een belangrijke verbouwing of verhuizing van een zorginstelling waar cliënten langdurig verblijven;
- Een wijziging van de doelstelling of grondslag van de zorginstelling;
- Een fusie of duurzame vorm van samenwerking;
- De overdracht van de zeggenschap van de zorginstelling of een onderdeel daarvan;
- De gehele of gedeeltelijke beëindiging of een belangrijke uitbreiding van de zorgverlening;
- Een belangrijke wijziging in de organisatie van de zorgverlening;
- De selectie en benoeming van de mensen die leiding geven aan de zorgverleners van zorginstellingen waar cliënten langdurig verblijven;
- De vaststelling van de begroting en jaarrekening van de zorginstelling.
Voor elke locatie een cliëntenraad
Instellingen voor langdurige zorg zijn verplicht per locatie een cliëntenraad in te stellen, tenzij hier geen behoefte aan is of dit in redelijkheid niet aangewezen is. De betrokken instelling of vestiging moet onderbouwen waarom het niet redelijk is om een aparte cliëntenraad in te stellen. De behoefte vanuit cliënten is leidend.
Leden voordragen
De cliëntenraad kan ook ongevraagd de bestuurder adviseren. De cliëntenraad mag leden voordragen voor het bestuur of voor de Raad van Toezicht. De voorwaarden voor het tijdig vragen van advies of instemming zijn in de nieuwe wet aangescherpt. Verder geldt dat cliëntenraden oude rechten uit de Wmcz kunnen behouden als die opgenomen zijn in een overeenkomst met de instelling.
Lees ook:
- 12 tips voor de or: sterker staan met de cliëntenraad
- Cliëntenraad naar rechter? ‘Overleg liever met bestuurder, or en arts’
- Medezeggenschap in de zorg: ‘We moeten terug naar de bedoeling’
Congres Or in de Zorg op 5 oktober
Tijdens het congres OR in de Zorg ga je als or-lid concreet aan de slag met de veranderende rol van de medezeggenschap in de zorg. Want één ding is zeker: niets doen is geen optie.
Bekijk het uitgebreide programma van OR in de Zorg.
Geef een reactie