Ventilatie in het bedrijfspand: wel of niet een risico?

Een groep van 239 internationale experts op het gebied van binnenklimaat schrijft in een brandbrief dat het weer toelaten van bijeenkomsten van mensen in binnenruimten zonder expliciete aandacht te geven aan het belang van goede ventilatie ‘een groot risico’ voor besmetting met corona oplevert.

Het RIVM stelt op basis van de huidige inzichten dat aanpassingen aan ventilatiesystemen niet nodig zijn. Wel benadrukt het instituut dat gebouwen moeten beschikken over een ‘goed werkend’ binnenklimaatsysteem.
Deskundigen en beroeps- en brancheverenigingen voor arbeidsgerelateerde zorg onderschrijven het standpunt van het RIVM. Maar ze raden in hun laatste kennisnieuwsbrief ‘Covid-19 en arbeidsgerelateerde zorg’ aan er alert op te zijn dat ook een goed werkend systeem bij weinig onderhoud ‘een bron van ongewenste organismen’ kan worden.

• Tip: Het Praktijkboek Arbeidsomstandigheden ondersteunt werknemers, ondernemingsraden en VGW(M)-commissies met praktische informatie. Bestel hier jouw exemplaar. Nu met Summersale-korting.

Zwevende microdruppels in slecht geventileerde ruimten

De 239 internationale experts schrijven in hun brandbrief aan onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat verspreiding van het coronavirus via aerosolen (zwevende microdruppeltjes) in slecht of matig geventileerde ruimten voor veel infecties kan zorgen.

Daarom moet er veel meer aandacht komen voor het belang van toereikende ventilatie in binnenruimtes en voor de onderhoudsnormen, stellen de deskundigen. Ze vinden ook dat de controle op bestaande voorschriften ernstig tekortschiet. Ook enkele Nederlandse experts ondertekenden de brief. Inmiddels onderschrijft ook de WHO het belang van voldoende ventilatie in binnenruimten.

RIVM: Inderdaad een kans op besmetting

Het RIVM meldt op basis van onder meer recent eigen onderzoek dat er inderdaad een kans bestaat op besmetting via zwevende microdruppels, maar dat die kans over het algemeen klein is. De RIVM-onderzoekers zeggen wel te zien dat er inmiddels meer bewijs is dat het coronavirus zich in binnenruimten via de lucht kan verspreiden.

Anders dan grote druppels kunnen kleine druppeltjes een tijd in de lucht blijven hangen, zeker in slecht geventileerde ruimtes. Onduidelijk is nog hoeveel van de virusdeeltjes in de lucht echt besmettelijk zijn en welke dosis leidt tot besmetting, stelt het RIVM.

Inventarisatie voor een goed binnenklimaat

De kennisnieuwsbrief voor arboprofessionals ‘Covid-19 en arbeidsgerelateerde zorg’ somt een reeks aandachtspunten op voor de inventarisatie voor een goed binnenklimaat.

• Zorg voor voldoende toevoer van verse lucht van buiten: bij kantoorwerk gaat het om per persoon minstens 40-60 m3 per uur. Het RIVM heeft een bijlage over Ventilatie en COVID-19.
• Als er sprake is van recirculatie: het percentage verse lucht van buiten is van belang. Onderzoek de mogelijkheden om de recirculatie om te zetten naar een zo hoog mogelijk percentage verse buitenlucht.
• De tijden dat het binnenklimaatsysteem in bedrijf is: die dienen voldoende ruim gesteld te zijn, zodat het binnenklimaat vanaf de start van de werkzaamheden en bij eventuele uitloop van het werk gezond en prettig is.
• Verstoringen van de luchtstroom: bijvoorbeeld door blokkering van de uitstroomopeningen omdat deze niet gunstig (meer) zitten ten opzichte van de werkplek.
• Correcte afstemming van de ventilatie op de functie van het gebouw (bijvoorbeeld het aantal aanwezige personen).
• Onderhoud en reiniging van het systeem: tijdige vervanging van filters, schone opstart na een periode van lockdown. Laat de onderhoudsadviezen ook eens checken door een specialist die onafhankelijk is van het bedrijf dat het onderhoud uitvoert.
• Risico’s van tafel- of plafondventilatoren op de werkplek: uit voorzorg worden deze afgeraden wanneer meerdere mensen in een ruimte verblijven. Als er geen andere mogelijkheid tot verkoeling is: voorkom een luchtstroom van de ene naar de andere persoon.

Coronavirus, de maatregelen en gevolgen voor de RI&E

De ArboUnie wijst er op dat Covid-19 en de daarvoor genomen maatregelen gevolgen hebben voor de diverse onderdelen van de RI&E. Volgens arbeidshygiënist Giel Beijer was bijvoorbeeld tot maart van dit jaar het thema biologische agentia (virussen, bacteriën en schimmels) bij veel organisaties niet of nauwelijks aan de orde.

‘Nu het coronavirus rondwaart, moet iedereen rekening houden met besmettingsrisico’s. Ook het thema kwetsbare groepen behoeft bijvoorbeeld aandacht: heb je de ‘nieuwe’ risicogroepen goed in beeld’, zegt Beijer. ‘En wat doet de coronasituatie met de gemoedstoestand van je medewerkers? Wat betekent het nieuwe normaal voor je BHV-noodplan? Je arbobeleid? Zo zijn er meer aanknopingspunten om de RI&E weer tegen het licht te houden.’

De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht voor een voornemen tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en het re-integratiebeleid.

Lees ook:

• Vul de RI&E aan met handreiking Covid-19
• Inspectie waarschuwt: coronaprotocol vervangt RI&E niet
• Arbodiensten: ‘Werkplekken worden nieuwe infectiehaarden’