Groei beroepsbevolking sterk afhankelijk van migratie

De komende dertig jaar groeit vooral het aantal ouderen, met name het aantal 80-plussers. De beroepsbevolking zal slechts licht toenemen. Die zal voor een steeds groter deel bestaan uit mensen met een migratieachtergrond; het aantal mensen met een Nederlandse achtergrond in de beroepsleeftijden zal sterk teruglopen, concluderen CBS en demografisch instituut Nidi uit onderzoek.

De prognoses kennen tal van onzekerheden. Zo is een afname van de groep potentiële arbeidskrachten ook mogelijk. Als de migratie de komende dertig jaar laag is, zal de potentiële beroepsbevolking – de leeftijdsgroep van 20 jaar tot de AOW-gerechtigde leeftijd – krimpen. Het aantal mensen met een Nederlandse achtergrond tussen 20 jaar en de AOW-leeftijd zal de komende dertig jaar namelijk met een miljoen dalen.

• • Tip! Wil je alles weten over het pensioenakkoord en de rol van de ondernemingsraad bij pensioenen? Volg de eendaagse training Or & pensioenen op 10 september 2020 door pensioenexpert Jaap Harmsen.

In 2050 verwacht het CBS 10,4 miljoen 20- tot 65-jarigen. Dat is nauwelijks meer dan de 10,2 miljoen van nu. Er kan echter een uitschieter zijn tot 11,5 miljoen; bij lage migratie kan het totaal ook blijven steken op 9,3 miljoen. Het aantal mensen met een Nederlandse achtergrond in deze groep zal dalen van 7 miljoen nu naar 6 miljoen, terwijl het aantal mensen met een migratieachtergrond zal toenemen van 2,7 miljoen naar zeker 3,3 miljoen en mogelijk 5,3 miljoen bij hoge migratie.

Groei neemt af

De potentiële beroepsbevolking groeit harder naarmate de migratie en de levensverwachting hoger zijn, aldus het CBS. Het positieve effect van de levensverwachting wordt veroorzaakt door de koppeling van de AOW-leeftijd aan de levensverwachting. “Maar zelfs bij hoge migratie en levensverwachting groeit de beroepsbevolking de komende dertig jaar minder sterk dan de afgelopen dertig jaar. Een hoger kindertal in de komende dertig jaar heeft nauwelijks invloed op de omvang van de potentiële beroepsbevolking in 2050, de gevolgen daarvan zullen pas veel later echt merkbaar zijn.”

Koppeling AOW-leeftijd

Door de koppeling van de AOW-leeftijd aan de levensverwachting zal de potentiële beroepsbevolking sterker toenemen naarmate de levensverwachting sterker groeit. Bij een sterke stijging van de levensverwachting zal de potentiële beroepsbevolking in 2050 een miljoen groter zijn dan het aantal 20- tot 65-jarigen.

De AOW-leeftijd zal op basis van de prognose van de levensverwachting in 2050 liggen op 68 jaar en negen maanden. Dat betekent een toename van 700.000 in de potentiële beroepsbevolking. Die bestaat volgens het CBS over dertig jaar uit 11,2 miljoen mensen, tegen 10,5 miljoen nu.

• Lees ook: Wat het pensioenakkoord voor de or betekent

Beroepsbevolking vergrijst niet

Terwijl de totale bevolking de komende dertig jaar zal vergrijzen, geldt dat niet voor de potentiële beroepsbevolking. “Het aantal 50-plussers in de potentiële beroepsbevolking zal in de meeste varianten weliswaar toenemen door de stijging van de AOW-leeftijd, maar die toename is beperkt van omvang door de uitstroom van grote generaties (de babyboomers) uit de beroepsbevolking. Het aantal 20- tot 50-jarigen zal in de meeste varianten toenemen, alleen niet bij lage migratie.” In de meeste doorgerekende varianten veroudert de potentiële beroepsbevolking niet. Alleen als de levensverwachting fors toeneemt, stijgt het aandeel 50-plussers in de potentiële beroepsbevolking.

Aandeel beroepsbevolking neemt hoe dan ook af

De potentiële beroepsbevolking zal alleen groeien als het jaarlijkse migratiesaldo substantieel hoger is dan 56.000. “Het aandeel van de potentiële beroepsbevolking in de bevolking is in 2050 in alle varianten
lager dan in 2020. Dit betekent dat zelfs bij hoge migratie de demografische ontwikkeling
het groeivermogen van de economie afremt bij gelijkblijvende arbeidsdeelname.”