Zeker in de aanloop naar verkiezingen is het voor een politicus met de ambitie om (weer) gekozen te worden, van groot belang te benadrukken dat de burger niet dom is. Overal ter wereld lukt het politici echter kiezers met de meest baarlijke onzin, zelfs pertinente leugens, te verleiden om op hen te stemmen.
Populisten mikken daarbij vooral op het oproepen van angst. Het oproepen van angst werkt volgens de Amerikaanse neuropsychologe Tali Sharot (‘Dingen gedaan krijgen’), onder twee omstandigheden namelijk erg goed: a) als je iemand wilt overhalen iets niet te doen en b) wanneer iemand al angstig of gestrest is. Dat Trump volgens haar daarin excelleert zal niemand verbazen.
Iemand wiens denken op die manier is geïnfecteerd, is helaas niet of nauwelijks meer over te halen zijn of haar mening te herzien. En zeker niet met het verwijzen naar onderzoek of daarmee samenhangende feiten. Benaderingen die informatie en logica vooropstellen, houden namelijk geen rekening met wat mensen menselijk maakt: hun motieven, angsten, hoop en verlangens, aldus Sharot. Feiten zijn – met andere woorden – slechts een beperkt middel om overtuigingen van anderen te beïnvloeden.
In arbeidsorganisaties iets veranderen
Als je in arbeidsorganisaties iets wilt veranderen en je ambieert mensen daarin mee te nemen, dan is het – daarop aansluitend – volgens John Kotter (‘Leading Change’) ineffectief als je insteekt op basis van feiten en analyses. Om een gevoel van urgentie te creëren (de eerste van zijn 8 stappen in verandermanagement) is het essentieel dat er aangesloten wordt op wat mensen zien en ervaren.
Ondernemingsraden die zich dus afvragen of er voldoende draagvlak is voor een door hen onderschreven verandering, doen er dus goed aan zich daarbij te baseren op wat bij de collega’s leeft. Als er een gevoel heerst van ‘even bukken, het waait zo wel weer over’ zou het advies moeten zijn: ‘We adviseren uitdrukkelijk niets te doen! Kusjes or …’
Theo Brassé is partner bij Danthe, participatie in besluitvorming. (theobrasse@danthe.nl)
De Landelijke Or-dagen op 25 en 26 november: een digitaal event
De digitale sessie ‘Or-bijdragen aan een kansrijke strategie’ op 25 november, onderdeel van de Landelijke Or-dagen, leert je als or hoe werknemersbelangen voldoende aandacht krijgen en hoe blinde vlekken, arrogantie en gebrek aan realiteitszin vermeden kunnen worden.
Bekijk het programma van deze dagen.
Kennisbank OR in de praktijk
Wees als ondernemingsraad goed voorbereid! Met de kennisbank OR in de praktijk heb je altijd toegang tot een schat aan tools, adviezen en artikelen voor een succesvolle uitoefening van je or-werk, met juridische tips en toelichtingen over de meest voorkomende or-zaken. Nu met vrij toegankelijk Coronavirusdossier. Neem nu een abonnement met 50% korting!
Geef een antwoord