Zelf een sociaal statuut regelen? Voor- en nadelen van ‘doe-het-zelven’ voor de or

Onze or heeft begin dit jaar onderhandeld met de raad van bestuur over een nieuw sociaal statuut. Een intensief en tijdrovend traject. Waarom zou de or dit zelf doen, in plaats van het over te laten aan de vakbond? Dit artikel beschrijft het hoe en waarom, door de bril van de ambtelijk secretaris.

Door Peer van den Bouwhuijsen

Ook de vorige twee sociaal statuten heeft onze or direct met de werkgever (in de zorg) afgesloten. In een sociaal statuut staan de rechtspositionele afspraken voor het geval er een reorganisatie speelt (aanvullend op de wet en de cao). Onze or ziet het als een goede manier om zich te profileren en om meer maatwerk te kunnen leveren. Zo’n nieuw sociaal statuut is hoe dan ook een flinke kluif. De commissie begon in september vorig jaar met de voorbereidingen. Na diverse bijeenkomsten begin dit jaar (pre-corona) werd in mei het nieuwe sociaal statuut gepresenteerd.

• TIP: Schrijf je alsnog in voor de Studiedag Ambtelijk Secretaris op 29 september aanstaande. Je kunt zowel fysiek als online deelnemen aan deze inspirende studiedag, en daarna nog meer betekenen voor je or!

Voldoende kennis?

De afgelopen 10 jaar komen ondernemingsraden steeds vaker in beeld als overlegpartner over arbeidsvoorwaarden. Tegelijkertijd wordt de rol van vakbonden kleiner. Wil een or die rol aan de overlegtafel goed vervullen, dan is voldoende kennis hebben een voorwaarde. Deels heeft onze or die kennis in huis, maar om onze positie te versterken hebben we een externe adviseur ingehuurd. Hierdoor hadden we als or meer inhoudelijke kennis, en betere steun tijdens het onderhandelingsproces. Daarnaast hebben we binnen de or afgesproken om jaarlijks het sociaal statuut te evalueren, om zo de specifieke kennis beter op te peil te houden. En om te voorkomen dat we over drie jaar van nul af moeten beginnen.

Prettige verplichting: achterbanraadpleging

Bij het vaststellen van een nieuw sociaal statuut zijn we als or verplicht om een achterbanraadpleging te houden. En dit is eigenlijk een prettige verplichting. Want zo kan de or de medewerkers hierbij direct betrekken, en ook uitleggen wat er is veranderd. De or kan zo vragen van medewerkers beantwoorden en hierdoor het draagvlak vergroten voor het nieuwe sociaal statuut.

Voordelen wegen zwaarder

Een paar nadelen zijn er ook aan het ‘zelf doen’ van het sociaal statuut. Het vraagt veel kennis, veel tijd (piek-investering) en je gaat een grote verantwoordelijkheid aan. Daarbij kan het de relatie met de raad van bestuur onder spanning brengen.

Maar dit kan ook juist positief uitwerken, als je er samen goed uitkomt. ‘Hard op de inhoud, zacht op de relatie’, luidt niet voor niks het credo. Voor onze or wegen de voordelen duidelijk zwaarder. We kunnen sneller schakelen door de korte lijnen, er is meer finetuning in de afspraken mogelijk en er is meer betrokkenheid van de medewerkers.

OPROEP: Wil je jouw ervaringen delen als ambtelijk secretaris? e-mail naar peervdbouwhuijsen@hotmail.com

Lees ook:

• De adviserende rol van de ambtelijk secretaris – interview met Arthur Hol
• Organiseer het or-secretariaat, er is alle reden toe
• Or-secretaris Isala: ‘Medezeggenschap 3.0 spaart tijd en onenigheid’
• Als or echt invloed uitoefenen door te verbinden