Referentiegezicht

Het begint steeds normaler te worden. Trainingen op afstand, via een scherm. Afgelopen week mocht ik, voor het eerst in tijden, weer eens aan de slag met een stel (nieuwe) leden van een paar personeelsvertegenwoordigingen (PVT’s). Om verschillende redenen wilden zijn liever online dan ‘live’ trainen. Geen probleem.

Maar het zou een jaar geleden toch wel anders zijn geweest. Hoe moet je dat doen, kan dat eigenlijk wel, wat heb je dan allemaal nodig? Zo wat vragen die dan langs kwamen. Vreemd eigenlijk. Ik weet nog dat ik, heel lang geleden, het was nog in de tijd dat ik stage liep bij een filmbedrijf, bij Philips langs ging. Het zal rond 1990 zijn geweest. We kregen toen uitleg over beeldbellen. Magisch was dat. Reallivetelevisie waar je zelf in mee mocht doen.

Reallive-tv

Het was de tijd dat mijn baas net een Frog had aangeschaft. Dat was een heel handige telefoon, waarmee hij onderweg, meestal bij tankstations, kon bellen. Ik kon hem bereiken door een berichtje te sturen. Mobiele telefonie stond nog in de kinderschoenen. Dertig jaar geleden, het lijkt als gisteren. Maar dit terzijde.

De reallivetelevisie, waar je zelf in kunt figureren, is inmiddels gemeengoed geworden. Kost (bijna) niets, iedereen doet het. Toch drong het niet echt door in de trainingspraktijk, in ieder geval niet in die van de medezeggenschap. Nu is het er. Gelukkig, mag ik wel zeggen.

Het verhaal, de interactie

De training was leuk, gezellig, een niet al te grote groep (8 man en vrouw in totaal). Iedereen in beeld, heerlijk. Van tevoren had ik goed nagedacht over allerlei mogelijkheden die de techniek biedt om heel afwisselend te werken. Er zijn allerlei ‘tools’ om te gebruiken, om de aandacht vast te houden en het leereffect te verhogen. Net als in het echt. En toch …

Ook in het echt maak ik niet heel veel gebruik van allerlei ‘poespas’. Het verhaal, ingaan op vragen en voorbeelden, die interactie vind ik het leukst. Medezeggenschap heeft zoveel kanten, daar kan je over blijven vertellen. Gelukkig vinden de meeste mensen met wie ik werk dat ook. Uiteraard wel regelmatig pauze houden: even van de stoel en het scherm af, net zoals tijdens een normale training.

Het referentiegezicht

Omdat ik iedereen in beeld had kon ik ook vrij goed inschatten of de aandacht erbij bleef. Ik moest even denken aan een discussie op LinkedIn, waarbij het ging over de non-verbale signalen van deelnemers aan een online vergadering of -training. De schrijver hanteerde de hypothese dat, als de trainer zich focust op een aantal (expressieve) deelnemers, hij automatisch reageert op knikjes en lachjes en daardoor wel degelijk contact maakt met de deelnemers, zelfs in een opwaartse spiraal.

Ik bracht daar het woord ‘referentiegezicht’ in. Dit woord bleek een neologisme te zijn, helemaal nieuw, in ieder geval niet op Google te vinden. Ik merkte afgelopen week opnieuw dat dit ook daadwerkelijk werkt. Uiteraard probeer je steeds alle deelnemers in de gaten te houden, zeker in een kleine groep. Maar, net als ‘in het echt’ kijk ik toch steeds naar een tweetal gezichten om te zien of wat je vertelt ook echt ‘landt’, of het nog vragen oproept, of het duidelijk genoeg is. Dat gaat met kleine, vaak onbewuste signalen, maar het werkt wel. Je eigen referentiekader.

Mijd ook de mute-knop

Doen jullie dit ook al, bewust of onbewust, tijdens de online vergaderingen of andere online bijeenkomsten? Focussen op 1 of 2 mensen? Denk dat dit de kwaliteit wel verbetert. Is dus wel een extra motivatie om altijd ‘met beeld’ te werken. Las laatst ook al dat er een trend lijkt te ontstaan om ook het ‘muten’ tegen te gaan. Kleine geluidjes (instemmend hummen en zo) kunnen ook heel goed werken voor het onderling contact. De mute-knop hoeft eigenlijk niet te worden gebruikt als je, als zender, in een rustige omgeving zit. Dus geen bladblazers op straat, kinderen in de gang of vergaderende partners aan de andere kant van de tafel. Bevorderen van het contact, ook al is het online, lijkt mij belangrijke uitdaging, zeker in deze contactarme corona-tijd.

Grote virtuele knuffel.

Servaas Beunk is zelfstandig trainer/ adviseur bij De Nieuwe Grens Trainingen en maakt deel uit van MZOO, platform voor de medezeggenschap. Servaas@mzoo.nl.