Werkgevers: minimumloon kan omhoog

Vijf weken voor de verkiezingen komt werkgeversvereniging VNO-NCW met een opvallende koerswijziging. Het minimumloon kan omhoog, werknemers moeten vaker meedelen in de winst, en werkenden moeten makkelijker in vaste dienst kunnen komen. Maar ze moeten er ook makkelijker weer uit kunnen. Dat blijkt uit de toekomstagenda van VNO-NCW.

In een interview met het FD toont voorzitter Thijssen van VNO-NCW begrip voor kritiek dat het bedrijfsleven vòòr de coronacrisis traag was met doorsluizen van een groter deel van de winst naar de werknemers. Dat, en de erkenning dat verhoging van het minimumloon ‘kan worden overwogen als compensatie voor de wegvallende toeslagen’ is te zien als een trendbreuk. Die verhoging mag er volgens de voorzitter overigens niet toe leiden dat alle lonen omhoog gaan. Zegt Thijssen ook tegen het NRC.

Vast minder vast, flex minder los?

De vaste arbeidsovereenkomst moet minder complex en topzwaar worden voor ondernemers. Volgens Thijssen is het vaste contract nu te zwaar beladen met risico’s en verantwoordelijkheden. Er staan een vast aantal te werken uren in, en je moet zieken 2 jaar doorbetalen. De vaste aanstelling moet wat VNO-NCW betreft een contract voor onbepaalde tijd worden dat zonder problemen door beide partijen ook beëindigd kan worden. Flexibele arbeidscontracten moeten niet meer als ‘beschikbaar voor alles, recht op niets’-flexibiliteit worden vormgegeven. Ook aan deze ‘basis van de arbeidsmarkt’ moet perspectief bestaan voor ontwikkeling, vinden de werkgevers.

• Tip! Met de Verdiepingscursus Advies- en instemmingsrecht weet je veel sneller wat wel en niet valt onder het adviesrecht of onder het instemmingsrecht. Ook heb je dan duidelijker voor ogen wat het voorgenomen besluit exact inhoudt en welke gevolgen dat voor de werknemers heeft.

Zelfstandig werken in hybride vormen en in de kluseconomie moet niet worden veroordeeld. VNO-NCW ziet het liever als passend bij de arbeidsmarkt van de 21ste eeuw. Zelfstandig werk zou daarom een eigen positie moeten krijgen in het Burgerlijk Wetboek. Zo moeten werkenden en ondernemers zekerheid krijgen ‘over de rechtmatigheid van de contractrelatie waarvoor mensen willens en wetens hebben gekozen’.

Vermogen ‘eerlijker belasten’

Nog een concreet voornemen uit de beleidsnota ‘Ondernemen voor brede welvaart’ is het inkomen uit vermogen ‘eerlijker’ te belasten, door het werkelijke rendement te belasten. De huidige fictieve heffing over vermogensrendementen in box 3 willen de ondernemers dus afschaffen. Daarnaast wil VNO-NCW de (grondslag van de) winstbelasting internationaal harmoniseren, inclusief toepassing op de digitale economie, om zo belastingontwijking tegen te gaan. Tenslotte moeten de ondernemingsfaciliteiten die stimuleren om te investeren en innoveren (zoals de innovatiebox en de WBSO) behouden blijven.

Brugproject

Duurzaamheid en meer welvaart voor alle Nederlanders. Dat zijn de centrale doelstellingen in de middellange termijnvisie van VNO-NCW  tot 2030. Die toekomstvisie heeft de werkgeversvereniging opgesteld na het ‘brugproject’. Dat is een soort brede maatschappelijke discussie met 1300 werkgevers, werknemers, gemeenten en wetenschappers over maatschappelijke spanningen en de rol van ondernemingen daarin.

Het eindrapport van dit project bevat een uitgebreide visie waarom de grip en maatschappelijke inbedding van Nederlanders onder druk staat. Ook het feit dat veel mensen een steeds grotere afstand ervaren tot bedrijven, overheden en beleid, en de kansenongelijkheid op de arbeidsmarkt en in het onderwijs, komen uitgebreid aan bod. Het maakt dat de deelnemers aan de discussie grote zorgen hebben over de toegenomen polarisatie in de samenleving.

‘Goede vergezichten’

Het CNV prijst de ‘goede vergezichten’ in de toekomstvisie van VNO-NCW. Ook vindt het CNV het ‘een mooie zaak’ dat de werkgeversvereniging aandacht vraagt diversiteit en klimaat. ‘VNO-NCW doet met deze nieuwe, verfrissende koers een duidelijke handreiking naar de vakbonden’, stelt CNV-voorzitter Piet Fortuin vast. ‘Samen met de werkgevers verkennen wij graag mogelijke oplossingen voor de huidige problemen op de arbeidsmarkt: de gevolgen van de coronacrisis en het bieden van meer zekerheid en bescherming voor werkenden.’

Voorzichtig optimisme en een roep om daden is ook te horen in de reacties van milieubeweging en linkse oppositie. ‘Je moet nooit sceptisch zijn als men zich zo uitspreekt’, stelt Andy Palmen, waarnemend directeur van milieuorganisatie Greenpeace Nederland in het FD. Maar, zegt hij er nadrukkelijk bij, we verwachten ook daden. Een soortgelijke reactie geeft Gijs van Dijk, PvdA-Kamerlid en voormalig bestuurder van vakbond FNV. ‘Het moet niet bij mooie praatjes blijven richting politiek en Sociaal-Economische Raad.’

‘Onvermijdelijk, maar niet makkelijk’

Twee hoogleraren arbeidsmarkt en arbeidsrecht en lid van de commissie-Borstlap, Ton Wilthagen en Paul de Beer, willen deze koerswijziging ook serieus nemen. Wilthagen wijst erop dat in Nederland sinds 20 jaar een laagwaardig flexibele arbeidsmarkt is ontstaan. ‘We investeren niet in mensen. Daar kun je niet de toekomst mee ingaan.’ Paul de Beer noemt het een ‘onvermijdelijke en verstandige bijsturing’ die werkgevers moeten maken om de toekomst in te kunnen. Maar beiden beseffen ook wel dat deze koerswijziging tijd kost, omdat niet alle werkgevers dit direct zullen omarmen. Zeker niet gelet op de huidige coronacrisis. ‘We zullen zien hoe robuust deze toekomstvisie is’, merkt Wilthagen op in het FD.