Banken en Heineken gaan reorganiseren

De komende 3 jaar schrappen de Volksbank, Rabobank en Heineken bij elkaar 13.500 banen. Waarvan een deel in Nederland. De coronacrisis en tegenvallende renteopbrengsten zijn de belangrijkste oorzaken bij de financials en de bierbrouwer. Het CNV is kritisch over de meeste plannen. Maar de meeste bonden zien deze nieuwe reorganisatiegolf als iets onvermijdelijks.

Bij Heineken gaan tot 2025 8.000 van in totaal 85.000 banen wereldwijd verloren. Dit najaar kondigde de bierbrouwer al aan dat de personeelskosten in Nederland met 20 procent omlaag moesten. Dat zou vooral moeten gebeuren op het hoofdkantoor, en bij ondersteunende diensten op regionale kantoren. Hier werken in totaal 1.700 medewerkers. Heineken weet nog niet of er hier gedwongen ontslagen gaan vallen. Een vacaturestop heeft al resultaten opgeleverd en natuurlijk verloop helpt ook, heet het in een persbericht.

Bezuinigen en reorganiseren

De omzet van Heineken daalde in 2020 met een zesde, tot 23,8 miljard euro. De brouwer verkocht 8 procent minder bier. Onder de streep was er een verlies van 204 miljoen euro. Dat kwam onder meer door enkele afschrijvingen op merken en bezittingen die minder waard werden.

• Tip! Met de 7 skills van moderne medezeggenschap maak je jezelf als or in één dag interessant en relevant voor het hele bedrijf.

Om 350 miljoen te bezuinigen snijdt het concern niet alleen in de personeelskosten. Heineken gaat ook reorganiseren. Onder meer door gelijksoortiger verpakkingen te gebruiken moet de productie efficiënter worden. De verkoop moet vaker gaan via digitale verkoopkanalen en Heineken wil zich meer richten op premiummerken en alcoholvrij bier, waar volgens topman Van den Brink nog veel groei in zit.

‘Heineken slaat door’

Onderhandelaar Roel van Riezen van CNV Vakmensen is kritisch over de reorganisatieplannen. ‘Net als veel andere bedrijven lijdt Heineken nu flink omzetverlies. Maar er zit genoeg vet op de botten om deze periode te doorstaan. Het bedrijf blijft nog steeds winst maken. Bovendien is de vraag in hoeverre het omzetverlies blijvend is. Zodra de lockdowns worden versoepeld en de horeca weer open gaan, veert de omzet weer op. Heineken slaat met deze grote reorganisatie door, we zullen de invulling van die plannen kritisch gaan volgen.’ Van Riezen pleit voor meer evenwicht tussen de belangen van aandeelhouders en van werknemers. ‘Nu lijken werknemers te betalen voor de winst van de aandeelhouders.’

Kosten drukken zwaarder

Rabobank schrapt de komende 5 jaar 5.000 banen, waarvan het grootste deel in Nederland. Volgens topman Wiebe Draijer is de ingreep vooral ingegeven door de ongunstig lage rentes en de digitalisering in de bankensector. Er is minder omzet door de coronacrisis, en dan drukken de kosten zwaarder op het resultaat. Dat betekent bezuinigen, vooral op personeelskosten. Maar dat zullen niet allemaal gedwongen ontslagen zijn, benadrukt de bank. Een deel wordt herplaatst of vertrekt door ‘reguliere uitstroom’ zoals pensioenen of een nieuwe baan.

• Tip! Leer in een dag alles over de mogelijkheden er zijn om als or bij te dragen aan het functioneren van de eigen organisatie tijdens de Masterclass OR & Strategie van de Organisatie op 23 maart 2021. Schrijf je nu in!

Draijer ziet de ingreep als onderdeel van een doorlopend verbeterproces bij de bank. Onderdeel hiervan is versneld kantoren en vestigingen sluiten, omdat klanten steeds minder fysiek langskomen. Ook zullen nieuwe functies ontstaan, onder andere bij het voorkomen van witwassen.

‘Een zuur verhaal’

Ook bij deze reorganisatie zet het CNV vraagtekens. ‘Rabobank heeft ruim een miljard euro winst gemaakt. Fors minder dan vorig jaar, maar toch nog altijd een dikke winst. De werknemers zitten ondertussen al jaren op de nullijn. Intussen zien ze dat er bij ING en ABN AMRO wèl fatsoenlijke loonsverhogingen worden afgesproken,’ constateert cao-onderhandelaar Robert Wonnink van CNV Vakmensen. Bovendien geeft de Rabobank extra certificaten uit die vrijwel gelijk zouden zijn aan de jaarlijkse 6,5% rentevergoeding, merkt hij op. Wonnink noemt het huidige loonbod van 1 procent aan de werknemers mede hierom een ‘zuur verhaal’ waarmee de vakbond geen genoegen zal nemen.

Volksbank: nieuwe strategie

En ook de Volksbank gaat reorganiseren. Bij het financiële concern achter merken als SNS, ASN Bank, RegioBank en BLG Wonen verdwijnen de komende drie jaar 400 tot 500 banen. De nettowinst van de financiële instelling zakte op jaarbasis met 37 procent tot 174 miljoen euro. Deels komt die daling door een reservering voor de kosten van de reorganisatie. En ook voor dit jaar rekent de bank met dalende winsten, door lagere rente en hypotheekopbrengsten. Toch blijft het klantenbestand en het spaartegoed groeien.

De nieuwe topman Martijn Gribnau kondigde bij de presentatie van de jaarcijfers een nieuwe strategie aan. De Volksbank wil alle 4 haar merken laten groeien. Onder meer door meer jongeren aan te spreken met het merk SNS en te focussen op kleinzakelijke klanten met alle bankmerken. De bank, die al relatief hoge klantscores behaalt, wil daarnaast meer producten gaan verkopen aan klanten van klanten. Ook gaat het mes in de Raad van Bestuur, die al enkele jaren last heeft van conflicten en opstappende topmensen.

‘Al ruim 10 jaar in reorganisatiemodus’

Reinier Castelein, voorzitter van vakbond De Unie is niet verbaasd over de reorganisatiegolf bij de financials. ‘We weten van tien jaar geleden dat het continu haasje over is. Kondigt de ene bank een reorganisatie aan, dan volgen andere banken een paar maanden later met hetzelfde.’ Castelein denkt niet dat hiermee de reorganisaties in de sector zijn afgerond. ‘Je moet je bedenken dat corona als aanjager werkt van deze ontwikkeling, maar die crisis was alleen maar een aanleiding om dingen versneld te laten gebeuren.’

Fred Polhout, bestuurder van FNV Finance ziet de banken in een perfect storm zitten. ‘Rentes blijven omlaag gaan en tijdens de coronacrisis zijn Nederlanders alleen maar meer gaan sparen. Dat kost banken steeds meer geld. Dat moet ergens vandaan komen.’ Besparen op personeel, de grootste kostenpost is dan vaak de enige realistische optie. ‘Dat is natuurlijk heel zuur voor werknemers, want banken zitten al sinds 2008 in de reorganisatiemodus.’

Is er nog werk voor ze?

Bovendien is het volgens Castelein heel lastig voor ontslagen medewerkers om weer aan het werk te komen. ‘Het gaat vaak om mensen die allemaal hetzelfde soort profiel, opleiding en dezelfde financiële achtergrond hebben die dan ineens samen massaal de arbeidsmarkt op komen.’ FNV-bestuurder Gerard van Hees ziet voor deze mensen nog wel mogelijkheden om aan werk te komen. ‘Banken hebben veel behoefte aan werknemers die speuren naar aanwijzingen van witwassen door cliënten. Daarnaast is er bij IT-afdelingen en risicobeheer nog veel werk.’