Sociale partners zijn bezorgd over politieke impasse

Het CNV roept politieke partijen in Den Haag op ‘om over hun eigen schaduw heen te stappen’ en snel tot een kabinet te komen. Vakbondsvoorzitter Fortuin maakt zicht grote zorgen over de stroeve kabinetsformatie. Ook andere belangenverenigingen van werkgevers en ondernemers maken zich grote zorgen over de politieke impasse die nu is ontstaan.

‘We bevinden ons in de diepste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Een snelle kabinetsformatie is daarom van levensbelang’, aldus Fortuin. Te lang treuzelen met het formatieproces is volgens de vakbond schadelijk voor werkend Nederland. ‘De uitdagingen zijn enorm in deze crisis’, geeft de voorzitter aan.

Vertrouwen behoorlijk geschaad

Maar de kans dat er snel een nieuw kabinet kan aantreden lijkt vrij klein. Door de ophef over het optreden van VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte in de eerste verkenning, is het niet vanzelfsprekend dat hij als leider van de grootste partij het voortouw neemt in de kabinetsformatie. Het vertrouwen is behoorlijk geschaad. D66 en het CDA, waarmee de VVD een coalitie vormde, dienden een motie van afkeuring in tegen het optreden van Rutte als partijleider.

• Tip! Het adviesrecht komt in beeld als het gaat om ‘belangrijke’ besluiten. Maar wat valt daar precies onder? Met de Verdiepingscursus Advies- en instemmingsrecht op 20 april, 15 juni, 14 september en 11 november 2021 weet je dat veel sneller. Ook heb je dan duidelijker voor ogen wat een voorgenomen besluit exact inhoudt en welke gevolgen dat voor de werknemers heeft.

Ook ondernemers maken zich zorgen over de voortgang van de kabinetsformatie. Door alle perikelen in Den Haag kan de formatie van een nieuwe regering lang duren. ‘We zitten midden in een grote crisis die een zware wissel trekt op bedrijven en ondernemers’, zeggen ondernemersorganisatie VNO-NCW en MKB-Nederland. Perikelen rond de formatie mogen volgens hen onder geen beding de aanpak van die crisis en de steun aan ondernemers raken.

Verborgen financiële problemen

VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen wijst op de ‘verborgen’ financiële problematiek in het bedrijfsleven. Die bestaat uit grote onzekerheid over het tempo waarin de wereldeconomie herstelt van de crisis. Relevant, want meer dan 30% van onze economie hangt af van internationaal zakendoen, aldus Thijssen. Zo is de economische situatie slecht bij 3 grote handelspartners: het Verenigd Koninkrijk, Spanje, en Italië. Bovendien hebben veel Nederlandse ondernemingen een zeer serieuze financiële veer gelaten, stelt Thijssen. Ze vreest mede hierom voor 44 procent meer faillissementen in 2021 dan vorig jaar.

• Lees ook: De voorwaarden van NOW 3 – update –

De FNV wil dat het noodpakket wordt verlengd tot het eind van het jaar. Met ruimere inkomensondersteuning voor mensen die nu nog steeds tussen wal en schip vallen. Wat de FNV betreft komt er een plaatsmakersregeling voor bedrijven en sectoren die – ondanks de noodsteun – toch moeten reorganiseren. Oudere werknemers kunnen dan iets eerder met pensioen, en banen blijven behouden voor jongeren. Voor herstel op de middellange termijn zijn langdurig forse investeringen nodig. Die komen wat de FNV betreft vooral van bedrijven die nu dividend of bonussen blijven betalen. ‘En bedrijven die ook in crisistijd grote winsten maken, mogen via een coronaheffing wel wat extra teruggeven aan de samenleving,’ aldus voorzitter Tuur Elzinga.

Herstelplan

De FNV wil graag in gesprek met de werkgevers over een (deels) gezamenlijk herstelplan, met aandacht voor een eerlijker arbeidsmarkt. Ook VNO-NCW wil graag een groot herstelplan, met onder meer hulp voor ondernemers bij het afbouwen van schulden en opbouwen van eigen vermogen, het aanjagen van nieuwe investeringen, uitstel van de lastenverzwaringen uit de verkiezingsprogramma’s en voortzetten van de steunpakketten tot eind van dit jaar.

• Lees ook: Steunpakket ondernemers nog ruimer

Ook de banken benadrukken dat veel bedrijven nog zitten met stevige omzetverliezen. Ondersteunen van bedrijven om de coronacrisis door te komen kost de banken nog veel geld. ‘Het doorlopen van het steunpakket van de overheid is dus essentieel’, zegt voorzitter Chris Buijink van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Hij benadrukt dat banken alleen krediet of uitstel van aflossing kunnen geven aan bedrijven die in de basis gezond zijn. ‘Financieren van niet-levensvatbare bedrijven ten koste gaan van de mogelijkheden van banken om gezondere ondernemingen te helpen zich de crisis uit te investeren.’

Wat gebeurt er met de noodsteun?

VNO-NCW  en MKB-Nederland wijzen erop dat snel duidelijkheid nodig is over de voortzetting van de noodsteun en een stevig herstelplan. ‘Daar moet snel werk van worden gemaakt. We kunnen daarmee niet wachten op een nieuw kabinet na een lange formatie’, benadrukken ze. Ondernemers zijn volgens de organisaties gebaat bij een vlotte formatie en een stabiel kabinet, omdat Nederland naar hun mening voor tal van grote uitdagingen staat.

Een normale economische ontwikkeling realiseren

Directeur Pieter Hasekamp van het Centraal Planbureau CPB is niet zo enthousiast over voortzetting van de noodsteun na 1 juli. ‘Het huidige steunpakket steunt vooral bestaande bedrijven en hun vaste krachten. Maar dat duurt straks al anderhalf jaar. We moeten weer een normale economische ontwikkeling realiseren.’ Hasekamp verwacht dat de horeca en de cultuur zich ‘razendsnel’ zullen herstellen als de lockdown wordt opgeheven. Maar bij andere sectoren, zoals de detailhandel, het toerisme en het vervoer zal dat langer duren. Het online shoppen speelt de traditionele detailhandel parten, en de zakelijke reismarkt moet zich instellen op videovergaderen als inmiddels ingesleten gewoonte, meent de CPB-directeur. Hij wijst erop dat de financiële buffers van de staat erg klein zijn geworden in deze coronacrisis.