Een wettelijk recht op thuiswerken, is dat nodig?

Twee dagen per week thuiswerken. Het wordt nu zo vaak afgesproken in bedrijven dat je het de nieuwe norm voor terugkeer naar de zaak zou kunnen noemen. Ook geven nu meer dan de helft van de werkgevers een vergoeding voor thuiswerken. Maar een wettelijk recht op thuiswerken vinden ze niet nodig. De FNV vindt van wel. Net zoals diverse Kamerleden.

Volgens de AWVN vindt 60 procent van de werkgevers dat twee dagen thuiswerken, drie dagen op kantoor de norm moet worden voor het werk. Zo blijkt uit het onderzoek Hybride werken wordt het nieuwe normaal – met andere vergoedingen onder bijna 450 leden van de belangenvereniging.

• Tip! Wat valt er precies onder adviesrecht en instemmingsrecht? Met de Verdiepingscursus Advies- en instemmingsrecht op 14 september en 11 november 2021 weet je dat veel sneller. Ook heb je dan duidelijker voor ogen wat het voorgenomen besluit exact inhoudt en welke gevolgen dat voor de werknemers heeft.

En ook recent onderzoek van de FNV onder 5.300 leden in de zakelijke diensten en not-for-profit liet zien dat de meeste thuiswerkers het na een jaar allerminst zat zijn. Zeven van elke 10 leden wil een afwisseling tussen werken thuis en op kantoor. Volgens de AWVN willen 9 van elke 10 medewerkers graag regelmatig blijven thuiswerken.

Huidige wet versterken

Dus zou thuiswerken een wettelijk recht kunnen worden, net zoals meer of minder uren werken dat al is volgens de Wet flexibel werken Wfw. Thuiswerken is, als onderdeel van die wet, zelfs al wettelijk geregeld. Maar de werkgever kan een verzoek om thuis te mogen werken makkelijker afwijzen dan verzoeken om aanpassing van de werktijden. Daarvoor zijn zwaarwegende bedrijfsbelangen nodig. Die hoeft de werkgever niet aan te tonen als hij een verzoek om thuis te werken wil afwijzen.

• Lees ook: Bijna iedereen wil hybride werken

Tenminste niet volgens de huidige Wet. De Kamerleden Van Weyenberg van D66 en Smeulders van GroenLinks willen werknemers meer mogelijkheden geven om thuis te werken. Daarvoor hebben ze het ‘Wetsvoorstel werken waar je wilt’ opgesteld. Het is een uitbreiding van de Wfw. Wordt het wetsvoorstel aangenomen in de Tweede en Eerste Kamer, dan mag de werkgever een verzoek om thuiswerken alleen nog afwijzen als er zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen tegen zijn. Net zoals bij verzoek om aanpassing van de werkduur.

‘Maatwerk is beter’

De Raad van State vindt het wetsvoorstel voorbarig. Het is in eerste instantie aan werkgever en werknemer om afspraken te maken over arbeidsaangelegenheden. Dat vindt ook werkgeversvereniging AWVN. ‘Een thuiswerkrecht lost geen bestaand probleem op. Want werkgevers en werknemers kunnen afspraken over thuiswerk maken met elkaar, met de ondernemingsraad en in het arbeidsvoorwaardenoverleg en doen dat in de praktijk ook veelvuldig.’ Zo beschrijft de AWVN het in haar onderzoek. Met afspraken op maat kunnen werkgevers en werknemers ook veel beter inspelen op de specifieke situatie van het individu, het team en de organisatie, menen de werkgevers.

• Lees ook: Wat als de or wel iets heeft te zeggen over de arbeidsvoorwaarden?

De FNV vindt de uitbreiding van het wettelijk recht op flexibel werken wel nodig, net zoals D66 en GroenLinks. En ook 63 procent van de ondervraagde leden wil het recht op thuiswerken wettelijk geregeld hebben. De vakbond gaat zich hiervoor hard maken in de SER. De regering heeft het overlegorgaan gevraagd om een advies over hybride werken.

Thuiswerkvergoeding

En de vergoedingen? AWVN adviseert werkgevers die reiskosten en/of thuiswerkkosten willen vergoeden om een ‘waarjewerkt-budget’ in te voeren. Daaruit kan de werkgever per werknemer vergoeden wat nodig is om goed te kunnen werken: de ene werknemer krijgt een vergoeding voor reiskosten tussen woning en werk, de ander een vergoeding voor thuiswerken. Fiscaal zou de overheid dat moeten ondersteunen met een gerichte vrijstelling voor thuiswerkvergoedingen. Die wordt voorgesteld in het Belastingplan 2022. Compensatie voor de kosten van thuiswerken zou nu zijn geregeld in iets meer dan de helft van de cao’s.

• Lees ook: Wat de or moet weten over thuiswerken