Werkgevers willen medewerkers kunnen vragen naar hun vaccinatiestatus. Uit een ledenonderzoek van AWVN zou blijken dat 70 procent wil kunnen controleren of medewerkers zijn gevaccineerd. VNO-NCW en MKB-Nederland zijn een campange begonnen om werkgevers en werknemers te wijzen op het belang van vaccinatie. Minister De Jonge van Volksgezondheid wil werkgevers per wet voorlopig geen ruimere toegang geven tot ‘corona-informatie’ van werknemers. De vakbonden blijven fel tegen een verplichting tot testen of vaccineren.
De werkgevers zeggen dat ze in een onmogelijke situatie komen als meer mensen terug zullen keren naar de werkplek. Ze zijn wettelijk verplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Maar ze mogen nu niet eens vragen of hun medewerkers gevaccineerd of getest zijn. Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland verwoordt het dilemma duidelijk: ‘Er zijn bedrijven ‑ bijvoorbeeld in de evenementensector- waar ondernemers straks klanten moeten vragen om een coronatestbewijs, terwijl ze het de eigen werknemers niet eens mógen vragen.’
- Tip! Als er een verplichting komt tot testen of inenten heeft de or daar mogelijk wat over te zeggen. Wat valt er precies onder adviesrecht en instemmingsrecht? Met de Verdiepingscursus Advies- en instemmingsrecht op 11 november 2021 weet je dat veel sneller.
‘Medewerkers en klanten vragen het’
Ook zouden er bedrijven zijn waar medewerkers vragen om een veilige werkplek met gevaccineerde of geteste collega’s. Ook sommige opdrachtgevers zouden vragen aan leveranciers om alleen gevaccineerde of geteste werknemers te sturen. ‘Hoe kunnen we onze klanten beschermen als we niets mogen weten over onze eigen medewerkers?’, zo schetst een van de ondervraagde werkgevers in een ledenonderzoek van de AWVN het dilemma waar hij zich voor ziet gesteld.
Uit dat onderzoek, gehouden onder 603 grote en middelgrote bedrijven, zou blijken dat 70 procent wil kunnen controleren of medewerkers zijn gevaccineerd. Over wat de werkgevers willen doen met die informatie maakt de FNV zich het meeste zorgen. Want 20 procent van de werkgevers zou denken aan op non-actief stellen of ontslag. Volgens de vakbond zijn vaak minder ingrijpende maatregelen mogelijk. Die treffen werkgevers ook liever, waaronder vragen om een negatieve testuitslag en extra beschermingsmaatregelen voor niet-gevaccineerden.
Minder ingrijpende maatregelen zijn vaak mogelijk
Zo kunnen zorgverleners beter beschermende middelen, waaronder mondkapjes blijven dragen bij elk contact met patiënten. ‘Je weet ook niet of je bij een gevaccineerde patiënt komt, of bij een van de 700.000 mensen bij wie het vaccin niet goed werkt’, zegt vicevoorzitter Kitty Jong in het NRC. In datzelfde artikel verwacht arbeidsrechtadvocaat Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS dat de tegenstelling tussen recht op privacy en zorgplicht ook in de rechtszaal zal worden uitgevochten.
Meer duidelijkheid
Net als de belangenbehartigers van het midden- en kleinbedrijf pleit de AWVN voor meer duidelijkheid van de overheid. De AWVN denkt aan tijdelijke wetgeving zodat het in bepaalde omstandigheden en functies is toegestaan om naar de vaccinatiestatus van medewerkers te vragen. Vooral in werksituaties waarin andere maatregelen niet voldoende zijn, bijvoorbeeld omdat mensen dicht op elkaar werken, zoals op productie- en bouwlocaties, of omdat gezondheidsrisico’s extra groot zijn, zoals in de zorg.
De AWVN wil onderzoeken of op die plekken de CoronaCheck-app kan worden ingezet. VNO-NCW en MKB-Nederland willen dat werkgevers hun werknemers die een vaccinatie weigeren kunnen verplichten om thuis te werken of ze verplichten een test bij binnenkomst.
‘Nadrukkelijker gesprek voeren’
Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge is voorlopig niet van plan om werkgevers ruimere toegang te geven tot ‘corona-informatie’ van hun medewerkers. Tegenover de NOS verklaarde hij: ‘Ik vind dat op de werkvloer het gesprek over vaccinaties nadrukkelijker en indringender gevoerd moet worden, zeker in de zorg.’
Volgens De Jonge mogen werkgevers wel degelijk aan werknemers vragen of ze gevaccineerd zijn. ‘Maar weet dat iemand er geen antwoord op hoeft te geven.’ Registeren van die informatie mag nu wettelijk niet. De Jonge laat weten dat hij ‘nog niet zover is’ om de wet op dit punt te wijzigen. Mogelijk kunnen coronatoegangsbewijzen volgens de minister een alternatief zijn voor werkgevers ‘in een aantal settings’. Hij gaf hiervan geen voorbeelden.
Vakbonden tegen vaccinatieplicht
CNV en FNV wijzen een vaccinatieplicht categorisch af. De FNV is zeer vóór vaccinatie, omdat het solidair is met kwetsbare mensen, medewerkers in de zorg, en in de cultuur- en evenementenbranche. Maar de vakbond vindt dat werkgevers misbruik maken van hun machtspositie als ze werknemers direct of indirect tot vaccinatie dwingen.
Ook het CNV noemt de verplichting onacceptabel, in een reactie op het voornemen van Leaseplan om een vaccinatiebewijs verplicht te stellen voor terugkeer op kantoor. Dat stelt het bedrijf verplicht zodra het dringende advies om thuis te werken vervalt. ‘Leaseplan gaat hiermee een grens over die voor ons niet acceptabel is. We roepen hen op om dit besluit zo snel mogelijk te herzien,’ stelt Piet Fortuin, CNV-voorzitter.
De dynamische RI&E
De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) geeft inzicht in de gevaren en risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn binnen jouw organisatie. Elk bedrijf is verplicht een RI&E te hebben, maar ruim de helft heeft geen goede. Hoe krijg je dat wel voor elkaar? Dat leer je tijdens de eendaagse opleiding De dynamische RI&E op 4 november 2021. Bekijk het programma en de inschrijvingsopties.
Kennisbank OR in de praktijk
Dat is schending van privacy van de werknemer.
Waarom willen werkgevers weten of werknemers zijn gevaccineerd als gevaccineerden net zo goed ziek kunnen worden en virussen verspreiden
Werkgevers willen dit om hun werkplek beleid te kunnen uitvoeren. Stel dat niemand gevaccineerd is, dan zul je maatregelen moeten nemen om iedereen te beschermen (veilige werkplek). Denk dan aan voldoende afstand, mondkapjes, etc. Als je dit niet weet, kun je geen maatregelen nemen. Het klopt dat gevaccineerden ook ziek kunnen worden en verspreiden, maar de effecten van besmetting op gevaccineerden is echt anders dan die op niet gevacccineerden.