Kan je het instemmingsrecht zo makkelijk omzeilen?

Het kabinet wil het instemmingsrecht omzeilen bij de invoering van het coronatoegangsbewijs (ctb) in diverse sectoren. Over dat voornemen hebben diverse Kamerleden kritische vragen gesteld. Mede hierom, en om de onzekere situatie rond de Omnikron-virusvariant, wil het kabinet de behandeling van de wetsvoorstellen uitstellen, in elk geval tot na het Kerstreces.

Het instemmingsrecht kan een complicerende factor zijn bij invoering van het ctb in sommige sectoren. Daarom wil de regering het instemmingsrecht omzeilen door invoering rechtstreeks te laten vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van Volksgezondheid.

In sommige sectoren kunnen werkgevers mogelijk alternatieve maatregelen treffen om de veiligheid op de werkvloer te waarborgen. Blijft deze optie in de wet en zijn de maatregelen gericht op bescherming van eigen werknemers tegen coronabesmetting, dan heeft de or en ook de personeelsvertegenwoordiging (pvt) hierop ook geen instemmingsrecht. Dit blijkt uit het Wetsvoorstel Tijdelijke wet verbreding inzet coronatoegangsbewijzen. Diverse leden van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben over deze plannen kritische vragen gesteld aan de minister.

• Tip! Is het adviesrecht en instemmingsrecht echt zo makkelijk te omzeilen? Met de Verdiepingscursus Advies- en instemmingsrecht, in 2022 onder andere op 21 april en 16 juni, weet je dat veel sneller. Ook heb je dan duidelijker voor ogen wat het voorgenomen besluit exact inhoudt en welke gevolgen dat voor de werknemers heeft.

Hoeveel valt onder de ministeriële regeling?

De leden van de CDA-fractie vragen waarom geen instemming is vereist van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging als een werkgever kiest voor alternatieve bescherming om de ctb-verplichting op de betreffende arbeidsplaats niet te laten gelden.

Ook al vloeit de eventuele alternatieve bescherming rechtstreeks voort uit de ministeriële regeling, het is toch zeker ook mogelijk dat er meerdere mogelijkheden zijn waaruit gekozen kan worden om tot eenzelfde beschermingsniveau te komen? Waarom krijgt de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging dan geen instemmingsrecht op de gemaakte keuze? Hoe zit het als de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging juist wel wil vasthouden aan de CTB-verplichting?

Verband met andere arbo-gerelateerde afspraken

De leden van de SGP-fractie vragen de regering in te gaan op de verplichting tot het volgen van een arbeidshygiënische strategie in verhouding tot de proportionaliteit van de voorgestelde maatregelen.

Lees ook:

• Kabinet wil instemmingsrecht or bij coronatoegangsbewijs omzeilen
• Or en arbo: vertrouw niet alleen op kennis
• Wat valt onder het instemmingsrecht?

De leden wijzen erop dat werkgevers verplicht zijn arbobeleid op te stellen in samenwerking met de vertegenwoordiging van de werknemers. Moet de ondernemingsraad alsnog worden geconsulteerd of kan hij worden omzeild? Wordt rekening gehouden met afspraken die werkgevers en werknemers in een sector hebben gemaakt? Deze leden zien graag een uitgebreide onderbouwing van dit punt, in relatie tot andere wetgeving.

Instemmingsrecht ‘zonder pardon’ bij het grofvuil?

Om coronatoegangsbewijzen verplicht te kunnen stellen in het beroepsonderwijs en het hoger onderwijs zonder instemmingsrecht is een aparte wijziging van de Wet publieke gezondheid (WPG) nodig. Hiertoe heeft de regering een apart wetsvoorstel ontwikkeld, dat het instemmingsrecht ‘schrapt’ in deze onderwijssoorten. De leden van de JA21-fractie verbazen zich over de laconieke constatering dat de onderwijskoepels het schrappen van de medezeggenschapsbepaling uit de Wpg zouden ondersteunen. Welke betekenis blijft er nog over van medezeggenschap, wat is nog de waarde van medezeggenschap, als het instemmingsrecht in situaties waarin het er werkelijk op aankomt, zonder pardon bij het grofvuil kan worden gezet?

Schrappen medezeggenschap veronderstelt raadplegen alle betrokkenen

De leden van de JA21-fractie zien zich gesterkt in deze overtuiging door de brief van het Platform Medezeggenschap MBO van 29 november 2021 aan de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de Tweede Kamer. In deze brief geeft het platform aan dat schrappen van een medezeggenschapsbevoegdheid het raadplegen van alle betrokkenen veronderstelt.

Uit de toelichting op onderhavig wetsvoorstel blijkt echter dat alleen ambtelijk en bestuurlijk overleg met onderwijskoepels, vakbonden en studentenorganisaties heeft plaatsgevonden. Niet met de vertegenwoordiging van de ondernemingsraden, terwijl deze toch het meest geraakt worden door deze wetswijziging. Deze passages acht het platform weinig hoopgevend voor de rol van de medezeggenschap waar het gaat om gestalte te geven aan het onderwijs. Zeker wanneer een mogelijk groot deel van de studenten bij invoering van een verplicht coronatoegangsbewijs geen fysiek onderwijs meer kan volgen.

Minister De Jonge van VWS wil de behandeling van alle 3 wetsvoorstellen uitstellen tot na het kerstreces. De behandeling gaat dan pas verder in 2022.