Confettikanon ontploft in gezicht werkneemster

Een winkelmedewerkster raakt tijdens de uitoefening van de werkzaamheden ernstig gewond aan haar linkeroog, doordat een confettikanon in haar gezicht tot ontploffing komt. Zij stelt voor de kantonrechter de werkgever aansprakelijk voor haar schade.

De werkgever en de Inspectie SZW spreken van een ongelukkige samenloop van omstandigheden, maar de kantonrechter oordeelt dat de werkgever haar zorgplicht heeft geschonden, en aansprakelijk is voor de geleden en te lijden schade.

Feiten

De werkneemster is op 20 juli 2015 in dienst getreden bij de werkgever als winkelmedewerkster. Haar werkzaamheden bestaan onder meer uit het aanvullen en sorteren van producten in schappen, opruimen en bedienen van de kassa. Op 3 november 2018 heeft de werkneemster tijdens haar werkzaamheden een confettikanon uit een schap met huishoudartikelen gepakt, omdat het daar niet hoorde te liggen. Terwijl zij met het confettikanon in haar handen langs de schappen liep, is het confettikanon tot ontploffing gekomen in haar gezicht. Als gevolg van deze ontploffing heeft de werkneemster ernstig letsel aan haar linkeroog opgelopen.

• Tip! Hoe hou je invloed op de bedrijfsvoering in deze VUCA-tijden? Diverse workshops tijdens de OR workshopdag op 24 mei 2022 behandelen dat vraagstuk. Zo kan je direct de Masterclass WOR, rechtstreeks vanuit de praktijk volgen, door Rick de Jong. En: ‘Artikel 24-overleg goed benutten’ door Hans Hautvast. Beter communiceren met de bestuurder en je eigen achterban leer je van Agnes Nibbeling en Hans Hautvast. Stel jouw ideale dag samen door uit 14 workshops de 2 meest passende te kiezen.

Partypopper

Het arbeidsongeval is op 15 november 2018 gemeld bij de Inspectie SZW. Op 21 november 2018 heeft arbeidsinspecteur L. bij de werkgever en de werkneemster nadere informatie ingewonnen. De werkneemster heeft verklaard dat zij de losse (door de arbeidsinspecteur zo genoemde) partypopper vond, en dat de folie aan de bovenzijde was verwijderd. Ze verklaarde dat zij zich afvroeg wat er met de partypopper aan de hand was en dat zij er daarom inkeek, terwijl ze tegelijkertijd onbewust aan de partypopper heeft gedraaid. Naar aanleiding van zijn bevindingen heeft de arbeidsinspecteur aangegeven dat hij het ongeval ziet als een ongelukkige samenloop van omstandigheden, en dat hij er daarom geen nader onderzoek naar zal doen.

De werkneemster vordert voor de kantonrechter een verklaring voor recht dat de werkgever aansprakelijk is voor de door haar geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade als gevolg van het ongeval dat haar is overkomen op 3 november 2018. Zij stelt dat de werkgever op grond van artikel 7:658 lid 2 van het BW als werkgever aansprakelijk is voor schade die zij tijdens de uitoefening van haar werkzaamheden heeft geleden. De werkgever heeft de werkneemster immers niet gewaarschuwd voor het gevaar dat gepaard gaat met het werken met confettikanonnen. Ook heeft de werkgever geen instructies gegeven om op een veilige wijze met confettikanonnen te werken.

Ongelukkige samenloop?

De werkgever stelt dat zij haar zorgplicht niet heeft geschonden. Zij hoeft als werkgever geen maatregelen te nemen tegen of te waarschuwen voor algemene bekende gevaren/risico’s die bij de werknemer bekend mogen worden verondersteld. Het is een feit van algemene bekendheid dat er een gevaar op letsel ontstaat wanneer iemand een confettikanon met beide handen vasthoudt, op het gezicht richt en door met de handen in tegengestelde richting te draaien het ontploffingsmechanisme activeert. Bovendien spreekt ook de Inspectie SZW van een ongelukkige samenloop van omstandigheden.

Oordeel kantonrechter

De partijen zijn het er over eens dat het oogletsel dat de werkneemster heeft opgelopen, is ontstaan in de uitoefening van haar werkzaamheden voor de werkgever. Het is op grond van artikel 7:658 lid 2 BW aan de werkgever om te bewijzen dat zij aan haar verplichting om voor een veilige werkplek en arbeidsomstandigheden te zorgen, heeft voldaan.

Het staat niet ter discussie dat de werkgever geen specifieke instructies of waarschuwingen heeft gegeven aan de werkneemster met betrekking tot de wijze waarop met een confettikanon moet worden omgegaan. De partijen verschillen wel van mening over hoe het confettikanon tot ontploffing is gekomen. Zo ontkent de werkneemster dat zij aan het confettikanon heeft gedraaid en het confettikanon in haar beleving spontaan tot ontploffing kwam. De werkgever meent dat op de camerabeelden te zien is dat de werkneemster haar handen in tegengestelde richting heeft gedraaid. Daardoor heeft zij het ontploffingsmechanisme geactiveerd.

Camerabeelden

De kantonrechter heeft de beelden, die door een beveiligingscamera zijn gemaakt en waarop een deel van het ongeval is te zien, bestudeerd. Uit deze beelden kan de kantonrechter opmaken dat de werkneemster het confettikanon van verschillende kanten bekijkt. Zelf heeft zij daarover verklaard dat zij wilde weten of het confettikanon nog heel was en dus in het juiste schap kon worden teruggelegd, of dat het naar de afdeling voor kapotte spullen moest. Dat de werkneemster met haar hand(en) een draaiende beweging maakt, waardoor het ontploffingsmechanisme geactiveerd wordt, is op de beelden niet te zien. Volgens de kantonrechter kan uit de beelden niet worden afgeleid dat de werkneemster bewust het ontploffingsmechanisme in werking heeft willen stellen. Tegelijkertijd sluiten de beelden niet uit dat zij dat mogelijk onbewust, met een lichte beweging van haar handen, heeft gedaan.

Algemeen bekend feit?

De werkgever voert aan dat het algemeen bekend is dat het ontploffingsmechanisme van een confettikanon in werking wordt gesteld door met beide handen in tegengestelde richting aan de koker te draaien, en dat zij haar werknemers niet op dit risico hoefde te wijzen.

De kantonrechter is het hier niet mee eens. Hoe een confettikanon tot ontploffing kan worden gebracht is geen feit van algemene bekendheid. Maar het kan daarentegen op relatief eenvoudige wijze worden begrepen door de aanwijzingen op de verpakking te lezen. Van een klant die een dergelijk voorwerpt koopt, mag worden verwacht dat deze eerst de aanwijzingen op de verpakking leest, voordat hij het confettikanon gebruikt.

Van een werknemer wiens taak het is de veelheid aan steeds wisselende producten die de werkgever verkoopt op te ruimen, hoeft echter niet te worden verwacht dat deze steeds de verpakking bestudeert, voordat een artikel wordt verplaatst. Dit verweer van de werkgever slaagt niet.

Hoe onwaarschijnlijk is dit?

De werkgever voert verder aan dat het ongeval moet worden beschouwd als een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Zodat redelijkerwijs niet van de werkgever gevergd kon worden maatregelen ter voorkoming daarvan te treffen. Ook dat verweer verwerpt de kantonrechter. De werkzaamheden van de werkneemster hielden onder meer in dat zij de producten in de schappen moest sorteren en kapotte producten moest wegbrengen. Onder die omstandigheden lag het in de lijn der verwachting dat de werkneemster het confettikanon oppervlakkig onderzocht om te beoordelen of het weer terug in het schap gelegd kon worden.

Lees ook:

• Werknemer valt, wie is aansprakelijk?
• Niet aansprakelijk ondanks ‘fraude’
• Weer meer arbeidsongevallen, Inspectie versterkt handhaving

Dat een werknemer bij een oppervlakkig onderzoek van het confettikanon een zodanige beweging maakt dat deze onbedoeld tot ontploffing komt, is uiterst ongelukkig. Maar niet zodanig onwaarschijnlijk dat redelijkerwijs niet van de werkgever gevergd kan worden maatregelen te treffen ter voorkoming van een dergelijk ongeval. Daarbij weegt mee dat de camerabeelden niet laten zien dat de werkneemster bewust een draaiende beweging heeft gemaakt met haar handen, en er verder weinig voor nodig leek om het confettikanon te doen ontploffen.

Risicosfeer werkgever

De werkgever voert in dit verband nog aan dat zij duizenden artikelen in haar schappen heeft liggen, en dat het confettikanon slechts één van die producten is. De kantonrechter overweegt hierover het volgende. De werkgever kiest er voor een zeer divers en steeds wisselend winkelaanbod te hebben. Dat de werkgever het vervolgens ondoenlijk vindt om haar werknemers te instrueren over het gevaar van één enkel product tussen de veelheid aan artikelen in haar schappen, ligt in haar risicosfeer. Het ontslaat haar niet van haar verantwoordelijkheid als werkgever om te zorgen voor een veilige werkomgeving waar ongevallen als de onderhavige zich niet zouden moeten kunnen voordoen.

De kantonrechter oordeelt dat de werkgever haar zorgplicht tegenover de werkneemster heeft geschonden dan zij op grond van artikel 7:658 BW aansprakelijk is voor het ongeval dat haar is overkomen. Hij wijst de vorderingen van de werkneemster toe. De kantonrechter verklaart voor recht dat de werkgever aansprakelijk is voor de door de werkneemster geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade als gevolg van het haar overkomen ongeval.

Aantekening

De conclusie van de Inspectie SZW was dat je bewust aan het confettikanon moet draaien om deze te laten ontploffen. De kantonrechter vond het onduidelijk waar deze conclusie op was gebaseerd, maar bovenal kon deze conclusie niet tot een ander oordeel leiden dan dat de werkgever aansprakelijk is.

De Inspectie SZW had een vergelijkbaar confettikanon (de Inspectie SZW noemt het een partypopper) uit elkaar gehaald en constateerde dat er onderin de partypopper een metalen busje zat waarop een rubberen dopje zat, die met een metalen draaidop op het flesje gedrukt was. Waarom deze alleen tot ontploffing komt als men er bewust aan draait (en een onbewuste beweging daarvoor dus onvoldoende is) werd echter niet verder onderbouwd. Deze conclusie kwam in elk geval niet overeen met de camerabeelden.

Bovendien sloot het onderzoek van de Inspectie SZW niet uit dat het confettikanon dat de werkneemster in haar handen had, waarvan het folie was verwijderd en waar dus een ander vóór haar aan had gezeten, met een onbewuste, lichte beweging van de handen tot ontploffing kon komen.

Bronnen

• Artikel 7:658 Burgerlijk Wetboek (BW)
• Kantonrechter Amsterdam, 2 augustus 2021 ECLI:NL:RBAMS:2021:4091