‘We willen thuis blijven werken!’

Negen van elke 10 werknemers wil het liefste blijven thuiswerken. Niet fulltime, maar toch zeker enkele dagen per week. Bij een derde van deze thuiswerkers wil de werkgever dat ze zich weer melden op de zaak. Daar ben ik minder productief, zegt de thuiswerkenthousiasteling. En de kans op een coronabesmetting is er ook groter. Wat doe je als ondernemingsraad met zo’n dilemma?

Toegegeven, dit speelt niet bij de helft van de Nederlandse beroepsbevolking die niet thuis kan werken. Maar van de andere helft zegt ruim 80 procent dat ze deels thuis willen blijven werken. In elk geval willen ze bijna allemaal meer te zeggen hebben over waar ze werken, en het liefst ook wanneer. Die feiten komen uit recente onderzoeken van CNV en FNV. Volgens de peiling van de FNV wil rond 9 op de 10 ondervraagde leden ook na corona zelf meebepalen waar ze aan de slag gaan. Ruim 14 procent van de werknemers wil alleen nog maar thuiswerken, 5 procent gaat het liefst alleen naar kantoor.

• Tip! Hybride werken betekent werken op basis van vertrouwen en verantwoordelijkheid. Dat vraagt om een andere manier van leidinggeven. Hybride werken is een heel andere werkwijze, ook met gevolgen voor de or zelf. Volg daarom de eendaagse training ‘Hybride werken voor de OR’ op 19 april of 20 september 2022.

Thuiswerken van nood tot deugd

Van oudsher bepaalt de werkgever waar en wanneer er wordt gewerkt. Maar ik ben thuis productiever, zegt 72 procent van de thuiswerkende CNV-leden. Negen van de tien werkt zelfs gewoon door bij lichte coronaklachten. En de helft heeft een betere werk-privébalans door thuiswerken. Ook is 44% gemotiveerder en gezonder. Een op de drie is creatiever door het thuiswerken. Zo werd thuiswerken van noodoplossing een betere werkvorm.

Maar thuiswerken lijkt te bezwijken onder zijn eigen succes. Want: ‘veel werkgevers popelen om hun personeel weer naar kantoor te vragen’, zegt CNV-voorzitter Piet Fortuin. Hij betreurt dat, omdat Fortuin ook de voordelen voor de werkgever ziet van thuiswerken. Productiever, gemotiveerder, creatiever, gezonder en bereid tot doorwerken met lichte klachten.

Maak een thuiswerkbeleid!

Toch heeft ruim de helft van de werkgevers (nog) geen thuiswerkbeleid voor de lange termijn. Fortuin is er niet over te spreken. ‘Het is bar en boos gesteld met het thuiswerkbeleid van veel werkgevers: geen lange termijnvisie, vaak geen kostendekkende thuiswerkvergoeding en ook de fysieke en mentale ondersteuning laat sterk te wensen over, blijkt uit ons onderzoek. Deze houding van werkgevers is onverstandig en kapitaalvernietiging, zeker in zo’n krappe arbeidsmarkt’, aldus Fortuin.

Een derde van de thuiswerkers is ook niet tevreden met het huidige thuiswerk’beleid’ van zijn werkgever. Zo beschikt 26 procent nog steeds niet over een arbotechnisch verantwoorde werkplek, zoals een goede bureaustoel en beeldscherm. En 28% geeft aan dat de werkgever hen hierin niet faciliteert. Ook heeft 17 procent lichamelijke klachten, zoals een zere arm, nek of schouder. Fortuin: ‘We roepen werkgevers op om zo snel mogelijk tot een adequaat thuiswerkbeleid te komen, met de juiste fysieke ondersteuning. Gezien het feit dat mensen productiever zijn, doorwerken bij coronaklachten en er vele andere voordelen aan het thuiswerken kleven, verdienen werkgevers deze kosten met gemak terug.’

• Tip! Efficiënt werken betekent je bezig houden met de zaken die echt verschil maken voor je achterban als or-lid. Het gaat gaat om de ideale combinatie tussen kwaliteit én snelheid. Hoe je dat aanpakt, leer je in de ééndaagse training ‘Efficiënt werken als ondernemingsraad’ op 8 maart 2022. Koop nu een kaartje, de training gaat zeker door!

Vastleggen in wet en cao

FNV-vicevoorzitter Kitty Jong spreekt van een duidelijk signaal van haar achterban. ‘Veel mensen zijn tevreden over thuiswerken en willen dat deels blijven doen. Zij willen dit voor de toekomst vastgelegd zien in de wet, in plaats van dat alleen de werkgever straks weer kan opleggen waar gewerkt moet worden. Dat past ook bij deze tijd waarin werknemers meer zeggenschap over hun werk belangrijk vinden.’ Zo’n 4 procent zegt momenteel al genoeg zeggenschap over het werk te hebben.

De thuiswerkers zien een recht om thuis te werken graag vastgelegd in cao’s. Daarbij zou een werkgever aan moeten geven waarom niet kan worden thuisgewerkt. Een soortgelijke wettelijke constructie als in de Wet flexibel werken (WFW). De werknemer kan vragen om minder uren te werken. De werkgever moet met zwaarwegende argumenten komen waarom dat niet kan.

Geen eenzijdige afspraken

Volgens Jong is het niet meer van deze tijd dat een werkgever eenzijdig bepaalt waar moet worden gewerkt. ‘Werknemers willen naar kantoor voor specifieke werkzaamheden, maar voor dagelijkse werkzaamheden prefereert men de thuiswerkplek. Je kunt je er in het algemeen gewoon beter concentreren’, aldus Jong.

Lees ook:

• Wat de or moet weten over thuiswerken (thuiswerkbeleid)
• Hybride werken staat steeds vaker in cao’s
• Een wettelijk recht op thuiswerken, is dat nodig?

Deelnemers aan het onderzoek konden ook aangeven welke afspraken ze het liefste zouden maken met hun werkgever over een (gedeeltelijke) terugkeer naar de werkplek. De meesten zouden graag willen afspreken dat ze minstens enkele dagen per week kunnen thuiswerken. Ook gewild zijn een passende onkostenvergoeding voor reis- en thuiswerkkosten en een veilige en gezonde werkplek op kantoor.

SER-advies en wetgeving

De Sociaal-Economische Raad bereidt een advies voor over de toekomst van thuiswerken, benadrukt FNV. In de Tweede Kamer komt binnenkort het ‘Wetsvoorstel werken waar je wilt’ aan de orde. Wordt het aangenomen, dan kan de werkgever een verzoek om thuis te werken alleen nog afwijzen kan als er zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen tegen zijn. Het is een initiatief van GroenLinks, bedoeld als aanpassing op de Wet Flexibel Werken WFW. De FNV zegt de uitkomsten van het eigen thuiswerkonderzoek bij haar inbreng in de SER mee te zullen nemen. Het kabinet wacht met verdere wetgeving op het SER-advies.