Een fatsoenlijk beleid is één van de opdrachten van de ondernemingsraad. Maar voor inclusiebeleid gaat het vaak al mis bij het uitgangspunt. Dat is vaak: voldoen aan quota. Hoeveel procent vrouwen of mensen met beperkingen of een migratie-achtergrond of een ander seksuele geaardheid hebben we in dienst en/of aan de top van de organisatie?

De vraag is echter welk probleem het voldoen aan quota oplost. Het lost discriminatie bij het poort op, maar zegt niets over hoe we met de nieuwe medewerkers omgaan als ze eenmaal binnen zijn.

Diversiteit is iets anders dan inclusie

Het begint bij de definitie. Vaak worden de begrippen diversiteit en inclusie door elkaar gebruikt, maar ze betekenen niet hetzelfde. Diversiteit betekent dat we allemaal anders zijn. Inclusie is de manier waarop we omgaan met mensen die anders zijn dan wij, dat we anderen niet uitsluiten of discrimineren. Diversiteit is een gegeven, maar inclusie een keuze.  Daar kan de or in bijsturen. Let daarbij op het volgende:

• Besef dat niet-uitsluiten gaat veel verder gaat dan een getallenspel. Het gaat om een mentaliteit.
• Een grondig begrip van het WIJ-tegen-ZIJ-denken die dit gedrag stuurt. We kunnen discriminatie niet echt begrijpen zonder een begrip van aannames, stereotypen en vooroordelen.
• Een goede balans tussen de verantwoordelijkheid van de organisatie en die van het individu. Denk bijvoorbeeld aan het ongewenst gedrag tegen vrouwen en meisjes dat speelde bij de Voice of Holland. Slachtoffers moeten melden, maar de organisatie moet eerst zorgen voor preventie en ten tweede voor een procedure voor veilig melden als het ondanks preventiemaatregelen toch gebeurt.
• Uitsluiten moet stevige consequenties hebben voor de uitsluiters; net als ongewenst gedrag.
• Een bredere definitie van verschillen bevordert inclusie. Vaak gaat het alleen over de waarneembare verschillen zoals geslacht. Neem ook niet-democratische verschillen mee, zoals verschillen in breinvoorkeuren. De manier van leren, communiceren, problemen oplossen van diegenen met macht domineert.

En: de or kan het initiatiefrecht gebruiken om voor te stellen dat beleid en praktijk van inclusie verder moeten gaan dan quota.

Makheni Zonneveld is diversiteitsspecialist. Zie ook https://www.makheni.com/