‘Werk heeft het gebouw verlaten’: een boektitel die verwijst naar een optreden van een ooit mateloos populaire zanger genaamd Elvis. Om in die sferen te blijven: hybride werken is juist ‘here to stay’. Maar wat kan de or ermee?
Hybride werken, dat is toch deels op kantoor, deels vanuit huis werken? ‘Dat is een definitie die je veel hoort,’ zegt workshopleider Saskia Reijnen. Ze geeft op 20 september 2022 de eendaagse training ‘Hybride werken voor de OR’ . ‘Net als die andere: hybride werken is “tijd- en plaatsonafhankelijk werken”. Maar hybride werken is inmiddels zoveel méér dan dat. Het is duidelijk dat we naar een andere vorm gaan van werken dan vóór en tijdens de coronacrisis. De organisatie die ermee te maken heeft ziet zich geplaatst voor vele dilemma’s: over huisvesting, inrichting van de thuiswerkplek, Arbo-vereisten en RI&E-zaken, nieuwe vormen van leiderschap, de balans werk-privé, de teamgeest enzovoort.’
Geen vinkjes
Reijnen kan zich voorstellen dat deze veelheid aan vraagtekens nogal overweldigend overkomt op or-leden. En dat hun eerste reflex is: dat gaan we aanpakken, waar kunnen we beginnen? Or-leden zijn immers in de meeste gevallen mensen die van aanpakken houden.
Hoezeer dat ook toe te juichen is, Reijnen waarschuwt voor een overmaat aan thema’s die een or al snel boven het hoofd kunnen groeien. ‘Immers, er zijn geen lijsten om af te vinken om tot de juiste oplossingen te komen op dit gebied. Elke organisatie, elk bedrijf ziet zich geplaatst voor eigen dilemma’s.’
En zelfs voor diverse functies binnen één organisatie kan de manier waarop je hybride werkt heel verschillend zijn. Ook binnen de or zelf. Zoals organisaties waar zowel ict’ers als medewerkers van de buitendienst in de or vertegenwoordigd zijn. Voor de een is vanuit huis werken een peulenschil, voor de ander is het juist erg ingewikkeld. ‘Je hebt collega’s die inmiddels gewend zijn om hun eigen tijd in te delen, die krijg je niet zomaar weer terug op kantoor op vaste tijden.’
Formele taak van de or
Dit heeft tot gevolg dat de or in een spagaat raakt. Aan de ene kan is er de neiging om mee te gaan in alle emoties rond hybride werken: hoe vind jij het prettig, wat past bij onze organisatie, wie is waarvoor verantwoordelijk?
Maar de or heeft ook een formele taak. Dus neemt Saskia ons mee terug naar de basis, om te voorkomen dat het te ingewikkeld wordt. ‘We zoomen even uit.’ In welke gevallen heeft een or adviesrecht over zaken die met hybride werken te maken hebben? Denk aan een grote investering in meubels en andere benodigdheden die verantwoord thuis werken mogelijk maken, zoals goede bureaustoelen. In andere gevallen is de or instemmingsplichtig, bijvoorbeeld over zaken die met veiligheid van het werk en Arbo-voorwaarden te maken hebben.
Zo concreet mogelijk
En dan is er nog de manier van werken binnen de or zelf. ‘Vanuit hun betrokkenheid kunnen or’s de neiging hebben om te veel hooi op hun vork te nemen. Met als gevolg dat ze verdrinken in dit onderwerp dat veel breder is dan je aanvankelijk misschien denkt. Vandaar dat ik in mijn workshop zo concreet mogelijk probeer te zijn. We kijken naar wat past bij jouw sector, jouw organisatie en jouw soort werk. Welke vragen kun je als or formuleren voor jullie organisatie? Gaan we mee met de gevoelens die er onder collega’s leven of kiezen we voor het bewaken van regels en procedures?’
Kaders
Het is niet zo dat zij kant-en-klare oplossingen aandraagt. ‘Wat ik doe is mensen begeleiden in hun zoektocht naar een passende aanpak als ondernemingsraad. We maken een overzicht van de thema’s die spelen in verband met hybride werken binnen de organisatie. Denk aan zaken die ik al noemde, zoals leiderschap op afstand, cultuur, de balans tussen werk en privé en manieren om te voorkomen dat mensen zich daarin verliezen en overspannen raken. Maar we gaan ook kijken naar wie welke rollen neemt. De werkgever is verantwoordelijk voor een goede bureaustoel. Maar wie controleert of de werknemer daar gebruik van maakt? Waar ligt de grens tussen eigen verantwoordelijkheid en die van de werkgever?’
Maak het niet te ingewikkeld, werk stap voor stap en bereik zo meer dan je misschien had verwacht
Om dit alles overzichtelijk te maken schetst Saskia Reijen de kaders waarbinnen een or opereert. ‘Dat gaat om wettelijke kaders: WOR en Arbo-wet. Ook spoor ik or-leden aan om eens kennis te nemen van hun cao, want daarin zijn veel formele zaken vastgelegd, soms ook al rond hybride werken.’
Stap voor stap
In de workshop zal het ook gaan over welke formele zaken je kunt verwachten in het traject rondom thuiswerken. Zodat de or zich daarop kan voorbereiden. ‘Daarbij helpt het om af te bakenen waar de or wel en waar hij niet bij betrokken wil raken. Als we erin slagen om die rol scherp te krijgen, voorkomen we dat de or-leden door de bomen het bos niet meer zien. En dan krijgen we meteen ook duidelijk wat je binnen de beperkte tijd die je als or-lid hebt kunt bieden. Door terug te gaan naar de bedoeling van de medezeggenschap. Maak het niet te ingewikkeld, werk stap voor stap en bereik zo meer dan je misschien had verwacht. Met zulke handvatten hoop ik dat mensen naar huis gaan na afloop van mijn workshop.’
Lees ook:
Ondernemingsraad & VGWM
Geef een antwoord