Inflatie giert omhoog, lonen kunnen niet volgen

In maart waren de prijzen van consumptiegoederen gemiddeld 9,7 procent hoger dan een jaar geleden. Daarmee komt de inflatie over het gehele eerste kwartaal van dit jaar op 7,4 procent. Dat is 5 procentpunt meer inflatie dan loonstijging. Zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van de consumentenprijsindex CPI.

In februari 2022 was de inflatie nog 6,2 procent, vergeleken met februari 2021. Dat was een daling met 0,2 procent ten opzichte van januari. Nog altijd zijn de sterk gestegen prijzen van energie, met name gas, elekticiteit en olie de belangrijkste oorzaak van de stijging. Maar het CBS neemt de prijs van een nieuw contract als maatstaf voor de prijsstijging.

• Tip! Als or-lid moet je ook financiële stukken kunnen lezen en begrijpen. Handig bij reorganisaties of bedrijfssluitingen. Maar ook bij vragen van collega’s over de lonen, of de cao. Volg dus de ééndaagse opleiding ‘Financiële stukken lezen en begrijpen voor de ondernemingsraad’ op 28 juni of 24 november 2022.

Motorbrandstoffen zoals benzine, olie en diesel waren in maart 2022 ruim een derde (36,5%) duurder dan een jaar eerder, in februari was dit 24 procent. Bij de voedingsmiddelen werden vooral vlees en groente duurder. Voedingsmiddelen waren in maart 6,2 procent duurder dan een jaar eerder. In februari was voeding 4,9 procent duurder.

Lonen houden de inflatie lang niet bij

De lonen in cao’s waren in januari, februari en maart van dit jaar volgens het CBS 2,4 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 2021. In de bedrijfstak vervoer en opslag stegen de lonen het meest, in de horeca, het onderwijs en de energievoorziening het minst. Hier stegen de lonen met 0,3 procent gemiddeld. In het vervoer en de opslag kregen de werknemers er met 3,8 procent het meeste bij. Gevolgd door de bouw, gezondheids- en welzijnszorg waar de medewerkers 3,4 procent loon plusten.

Werkgeversvereniging AWVN berekende een gemiddelde loonstijging van 2,7 procent in de eerste 3 maanden van dit jaar. Volgens de FNV is dat een ongewogen gemiddelde. Dat wil zeggen: een loonstijging in een cao voor 100 mensen telt even zwaar mee als de loonstijging in een cao voor 100.000 mensen. Volgens het gewogen gemiddelde waarmee de FNV rekent komt de loonsverhoging sinds december 2021, het begin van het cao-seizoen uit op 2,95 procent.

Lonen blijven hoe dan ook achter op de prijzen

De stijging van de consumentenprijsindex (cpi) van 7,4 procent in het eerste kwartaal was de sterkste in 45 jaar, meldt het CBS. De stijging ligt 5 procentpunt boven de gemiddelde loonstijging in het eerste kwartaal van 2022. Het is gebruikelijk dat  cao-lonen, die voor langere tijd contractueel vastliggen, snel oplopende inflatiecijfers niet kunnen bijhouden. Maar het is voor het eerst sinds 1973 dat de ontwikkeling  van de cao-lonen zo ver achter blijft bij de inflatie, meldt het CBS.

Loonkosten dalen wel iets

Toch stegen de loonkosten voor werkgevers in het eerste kwartaal met 2,3 procent iets minder dan de lonen die werknemers ontvingen. Dit komt onder andere doordat de werkgeverspremie voor de ziektekosten met ingang van 2022 gedaald is naar 6,75 procent.

Lees ook:

• ‘Nu alles op alles voor behoud koopkracht’
• Cao-seizoen blijft haperen; lonen zakken verder weg
• Onderhandelen over arbeidsvoorwaarden: tips voor de or

Verhitte discussies verwacht

Twintig procent van de werkgevers in het midden- en kleinbedrijf verwacht meer arbeidsconflicten door verhitte discussies met personeel over inflatiecorrectie van salaris. Dat blijkt uit onderzoek van Interpolis, waarover het AD schrijft. Volgens directeur bedrijven René Voets zitten ondernemers in een lastig parket met de hoge inflatie en oplopende personeelstekorten en kunnen ze de inflatie niet altijd een op een doorberekenen in de prijzen. Woordvoerder Mieke Ripken van MKB-Nederland hoopt op wederzijds begrip. ‘Belangrijk is dat er wederzijds begrip is; werkgevers en werknemers zitten in hetzelfde schuitje, we ‘verarmen’ momenteel allemaal.’