Arbeidsinspectie kritisch op bezorgdiensten

Hoge werkdruk, illegaal werk, zware fysieke belasting en mogelijk schijnconstructies. Dat zijn de belangrijkste bezwaren die de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft tegen bedrijven die werken met maaltijdbezorgers en flitsbezorgers. Zo blijkt uit een rapport over de bezorgdiensten dat minister Van Gennip van Sociale Zaken naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Het gaat om overtredingen tegen wetgeving over arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Ook zijn er veel indicaties voor schijnzelfstandigheid. De markt van maaltijd- en flitsbezorging is een groeimarkt. Dat komt ook door de coronapandemie en door grote belangstelling van (durf)investeerders. Bezorgen moet snel, en de 4 grote aanbieders zijn verwikkeld in een felle concurrentiestrijd om marktdominantie. Goed werkgeverschap is daarbij van ondergeschikt belang, aldus de inspectie.

• Tip! Leer in een dag alles over de mogelijkheden er zijn om als or bij te dragen aan het functioneren van de eigen organisatie tijdens de Masterclass OR & Strategie van de Organisatie op 7 juni of 10 november 2022. Schrijf je nu in!

Vechtmarkt

Van de online platforms zijn de platforms voor maaltijdbezorging het populairst: 62 procent van de Nederlanders gebruikten vorig jaar een online platform om een maaltijd te bestellen. Daarbij gebruikte 7 procent flitsbezorging, doorgaans binnen 10 minuten. Klanten worden binnengehaald tegen bodemtarieven. En met onwaarschijnlijke kortingscodes als ‘15 euro korting bij een bestelling van 15,10 euro’. Iedere dag zouden 90.000 tot 130.000 bezorgers voor online bestellingen onderweg zijn. In 2019 waren dat er nog hoogstens de helft.

Indicaties van schijnzelfstandigheid

De Arbeidsinspectie heeft ook gekeken naar de aard van de arbeidsrelatie, om te kunnen bepalen of de bezorgers werknemers waren of zelfstandigen. Volgens de Arbeidsinspectie was er in feite sprake van leiding en toezicht, indicaties van schijnzelfstandigheid. ‘Het mogelijk onterecht niet afdragen van sociale premies en belastingen kan leiden tot oneerlijke concurrentie tussen bedrijven en tot ongewenste situaties voor werkenden.’

Minister Van Gennip wil niet direct spreken van schijnconstructies. ‘De arbeidsrelaties bij platforms voor maaltijdbezorging en voor personeelsbemiddeling kennen vaak doelbewuste financiële prikkels. Deze relaties zijn juridisch complex en vergen uitgebreid onderzoek’, zo schrijft de minister in een korte reactie. Ze komt later in een Kamerbrief terug op de platformeconomie.

Lees ook:

• Platformrichtlijn Europa doet veel stof opwaaien
• Hoe zelfstandig zijn platformmedewerkers?
• Maaltijdbezorgers blijven in loondienst

Rechterlijke uitspraken

Toch hebben rechters in diverse zaken al geoordeeld dat bezorgdiensten hun werkenden in loondienst moeten nemen, en ze moeten betalen volgens de geldende cao. Iets waar bezorgdiensten en andere platforms die vraag en aanbod bij elkaar brengen zich fel tegen verzetten. ‘Het lijkt erop dat bedrijven hun verdienmodel willen voortzetten, onder andere door juridisch door te procederen. Doorprocederen is een recht, geen verplichting’, stelt de Arbeidsinspectie in het rapport. De meeste bezorgdiensten stellen dat ze het rapport zeer serieus nemen, en dat ze goede arbeidsomstandigheden erg belangrijk vinden.