‘Tijd van vooruitschuiven is op Schiphol voorbij’

Om de personeelskrapte en de werkdruk bij de bagageafhandelaars te verlichten zal KLM 130 extra medewerkers aantrekken. Na de zomer wordt ook de uitbesteding van werk aan het afhandelingsbedrijf Viggo stopgezet. KLM bereikte hierover een akkoord met de medezeggenschapscommissie van Ground Services na de spontane staking van bagage-afhandelaars.

Ufuk Ayranci, or-lid bij de KLM namens de FNV-fractie, werkzaam in de bagagekelder op Schiphol en lid van de Groepscommissie Ground Services KLM was een van de deelnemers aan de spontane staking van bagageafhandelaars op de eerste dag van de meivakantie. De actie duurde vijf uur en leidde tot een complete ontregeling van het luchtverkeer op Schiphol. Meer dan honderd vluchten werden geannuleerd.

• Tip! Denk je na een onderhandeling dit weleens: ‘Jammer. Daar had ik meer uit kunnen halen. Ik hoop dat het de goede relatie geen kwaad heeft gedaan.’ Volg dan de eendaagse training Succesvol onderhandelen met de bestuurder op 14 juni of 1 december 2022, en je kunt dat gevoel vergeten.

De lont in het kruitvat was de maatregel van KLM om vanaf mei tot het einde van het hoogseizoen het gat in de bezetting op te vullen met medewerkers van Viggo, een concurrerende bagage-afhandelaar, die ook gunstiger loon- en arbeidsvoorwaarden kent dan KLM.

Ayranci: ‘Via WhatsApp is door medewerkers onderling over de onhoudbare werksituatie gecommuniceerd. Ze delen ook foto’s over ongezonde werkomstandigheden in overvolle kelders met koffers. Allemaal het gevolg van een gigantisch personeelstekort. Waar je vroeger de bagage van een vliegtuig met vier man afhandelde, moet je dat nu met twee doen. Vroeger werkten we tijdens de hoogzomer met duizend man in de bagage, tegenwoordig met 500 tot 600. Door de coronacrisis zijn veel ervaren uitzendkrachten vertrokken en niet meer terugggekeerd.

‘Bedrijfsblindheid’

Op 5 april publiceerde FNV nog de resultaten van een ledenraadpleging, waarbij werknemers in de bagageafhandeling duidelijk aangaven de enorme werkdruk niet meer te zullen accepteren. Ook zijn er grote zorgen over de veiligheid door het hoge tempo van werken tussen de vliegtuigen.

Ayranci: ‘ Van tijdige vervanging van personeel nu het vliegverkeer weer aantrekt is geen sprake geweest. Wel lijkt er sprake van een soort bedrijfsblindheid. Op 23 april, de eerste dag van de meivakantie, beloofde op Schiphol meteen topdrukte te worden. Collega’s besloten het niet langer te pikken. Omdat het ook allemaal goed georganiseerd was via WhatsApp lag de boel snel plat.’

Omdat het ook allemaal goed georganiseerd was via WhatsApp lag de boel snel plat

De meesten van de 150 stakers die het werk neerlegden hebben overigens wél een vast contract, en verdienen met rond de 14 euro per uur ietsje beter. ‘Maar zij maken zich zorgen over het gebrek aan collega’s, waardoor hun werkdruk de spuigaten uitloopt. De bezetting is minder dan de helft van wat die zou moeten zijn’, zegt Joost van Doesburg, bestuurder van FNV Luchtvaart.

Groepscommissies

Groepscommissies bij KLM vormen de medezeggenschap op afdelingsniveau. Ze adviseren indien nodig de or. De stakende bagageafhandelaars, vertegenwoordigd door de Groepscommissie Groud Services, formuleerden hun eisen in de vorm van een adviesaanvraag voor de medezeggenschap. ‘Dat eisenpakket,’ legt Ayranci uit, ‘ is door KLM geaccepteerd. KLM zal de komende tijd in fases 130 fte’s aantrekken. Zij krijgen een vijfjarencontract, al had de groepscommissie liever een dienstverband onbepaalde tijd gezien. Voor de zomer moeten er sowieso 50 man bij, in september volgt de rest. Je vindt op de huidige arbeidsmarkt niet van vandaag op morgen 130 nieuwe medewerkers. Werving en training kosten enige tijd. Als op enig moment toch blijkt dat 130 man niet genoeg is, komt er een nieuwe wervingsronde, is de afspraak met KLM. ‘

De druppel

Een andere eis die KLM heeft ingewilligd is dat de samenwerking wordt stopgezet, uiterlijk eind oktober, tussen KLM en Viggo, het externe afhandelingsbedrijf dat het gat in de bagageafhandeling moest opvullen. ‘Voor de collega’s was het inschakelen door KLM van Viggo van meet af aan de spreekwoordelijke druppel,’ aldus Ayranci. ‘Onze mensen hebben de angst dat ze door de concurrentie van Viggo hun baan verliezen. Viggo kan ook makkelijker aan mensen komen omdat ze beter betalen. Viggo gebruikt echter ook vaak onze karretjes en trappen waardoor KLM-afhandelaars misgrijpen. Ook dat moet veranderen, heeft KLM beloofd, zolang Viggo nog op het pltaform actief is. ‘

Stakers formuleerden hun eisen in de vorm van een adviesaanvraag voor de medezeggenschap

Het lage salaris en slechte arbeidsvoorwaarden, onder meer door dienstroosters waarbij men op afroep beschikbaat moet zijn, zorgt ervoor dat veel mensen een baan als bagageafhandelaar niet willen. Ayranci: ‘Veel jonge flexwerkers op het platform van Schiphol houden dit werk niet lang vol. Ze krijgen ook geen jaarcontract en kunnen om de hoek bij de supermarkt met minder reistijd meer verdienen.’

Hoger minimumloon

In de onderhandelingen voor een nieuw cao bij KLM die in de tweede week van mei beginnen, eist de FNV voor iedere bagageafhandelaar een minimumloon van 14,50 per uur. Nu ontvangen flexkrachten 10,40 euro per uur. Ook moet er volgens de FNV een eenmalige vakantiepiektoeslag van 200 euro per week komen voor bagageafhandelaars. Beveiligers, een andere beroepsgroep op Schiphol die ook met personeelskrapte kampt, zouden verder minimaal tien aaneengesloten dagen verlof moeten kunnen opnemen in de zomerperiode.

Ayranci verwacht voorlopig geen nieuwe acties van het bagagepersoneel. ‘In de or praten we verder over de uitvoering van de met Ground Services gemaakte afspraken over werkdrukvermindering en het aantrekken van extra medewerkers. De KLM heeft door de spontane staking een miljoenenverlies en reputatieschade geleden. De directie zal het er niet op aan laten komen om in de hoogzomer de boel op Schiphol opnieuw te laten ontploffen. De tijd van vooruitschuiven van maatregelen is voorbij.’

Lees ook:

• ‘Schiphol lijkt wel een andere planeet’
• OR KLM is boos op raad van commissarissen
• Meepraten over organisatieontwikkeling. Hoe doe je dat als or?

Een onafhankelijke bemiddelaar moet het overleg tussen vakbond FNV en Schiphol over het oplossen van de personele problemen op de luchthaven gaan begeleiden. Dat heeft FNV-bestuurder Joost van Doesburg op 9 mei in een nieuwsbrief aan leden van de bond laten weten. Daarin geeft hij ook aan dat er stakingen volgen als Schiphol zijn verantwoordelijkheid niet neemt en niet op de eisen van FNV ingaat.