Stijging inflatie neemt iets af, lonen stijgen verder

In mei steeg de inflatie minder dan in april. De stijging was 0,8 tot 1 procent minder dan in april. Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Cijfers van de AWVN laten zien dat de lonen in mei verder zijn gestegen. Ook de kilometervergoeding gaat eerder omhoog. Maar het gat met de inflatie blijft voorlopig groot.

In maart was de inflatie nog 11,7 procent. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP), uitgaand van 12 maanden gelijke omstandigheden. De eigen meetmethode van het CBS, de Nederlandse consumentenprijsindex (CPI) houdt ook rekening met woonkosten. Volgens deze meetmethode ging er in mei 0,8 procent af van het stijgende inflatiecijfer: de stijging liep op van 9,6 naar 8,8 procent.

• Tip! Als or-lid moet je ook financiële stukken kunnen lezen en begrijpen. Handig bij reorganisaties of bedrijfssluitingen. Maar ook bij vragen van collega’s over de lonen, of de cao. Volg dus de ééndaagse opleiding ‘Financiële stukken lezen en begrijpen voor de ondernemingsraad’ op 28 juni of 24 november 2022.

Voeding en energie

In ons land stegen vooral de prijzen van voedingsmiddelen, dranken en tabak verder: van 7,2 naar 8,1 procent. Voeding had al in april het grootste prijsopdrijvende effect. Voeding en levensmiddelen waren toen 8,5 procent duurder dan een jaar eerder, in maart was dat 6,2 procent. Bakkers, boeren en supermarkten berekenen de stijgende gas- en graanprijzen door de oorlog in de Oekraïne grotendeels door aan de consument.

Maar ook de prijsstijging van benzine liep op in mei: aan de pomp betaalde u 23,8 procent meer. Dat was 20,1 procent in april. Energie was in april 136 procent duurder dan een jaar eerder, in maart was dat 157 procent. Maar het CBS meet deze cijfers door te kijken naar de prijzen van nieuw afgesloten contracten. Ruim de helft van de consumenten merkt nog niet veel van de stijgende energieprijzen. Dat komt volgens analisten van ABN AMRO door de vaste contracten voor gas en elektra. Ook wisselt het verbruik vaak sterk per huishouden. Vooral huisvesting, water, energie en vervoer zijn in het eerste kwartaal van 2022 duurder geworden. Vanaf juli volgen nieuwe prijsverhogingen.

Lonen zitten langzaam in de lift

De lonen stijgen ook, en elke maand wat sneller, maar ze kunnen het tempo van de stijgende inflatie niet bijhouden. Voorlopige cijfers van werkgeversvereniging AWVN (gebaseerd op 15 akkoorden voor 200.000 werknemers) bevatten 3,8 procent hoger loon in cao’s van mei. Duidelijk meer dan de 3,4 procent van april.

De loonsverhogingen zitten nu sinds maart al boven 3 procent, stellen de werkgevers. De FNV komt op gemiddeld 2,79 procent in de cao’s sinds december vorig jaar. Maar veel secundaire arbeidsvoorwaarden als bonussen, winstuitkeringen en promoties stijgen ook, brengen de werkgevers daar tegenin. Aan de andere kant staan de lopende cao’s en contracten met meestal minder hoge lonen. Economen verwachten in het FD dat de lonen verder zullen stijgen, tot boven 4 procent in de komende 3 jaar. En dat de inflatie zal dalen, volgend jaar ‘richting’ 4 procent en in 2024 verder naar 2 procent. Maar voor dit jaar verwacht het Centraal Planbureau (CPB) een inflatie boven 5 procent.

Inflatie blijft tweemaal zo hoog als loonsverhoging

Toch is zelfs het laagste actuele inflatiecijfer van 8,8 procent ruim tweemaal zo hoog als de nieuwste loonsverhoging. FNV pleit al langer voor herintroductie van de automatische prijscompensatie. En voor een minimumloon van 14 euro per uur. De vakbond wil dat vastleggen in de cao’s van dit jaar. De werkgevers dat het niet aan hen is om de koopkracht op peil te houden met loonsverhogingen. Zakaria Boufangacha, vicevoorzitter van vakbond FNV streeft naar een loonstijging van 5 procent tegen het einde van dit jaar. Verklaarde hij in het NRC. Dat is ambitieus, zegt hij zelf, maar niet onhaalbaar. ‘Werkgevers moeten wel, anders lopen mensen weg.’

Lees ook:

• Verhitte discussie over ‘fatsoensnorm’ minimumloon
• ‘Snel hogere onbelaste kilometervergoeding’
• Ondernemingsraad en wijziging arbeidsvoorwaarden

Kilometervergoeding sneller omhoog

Er is ook een lichtpuntje voor mensen met een kilometer- of reiskostenvergoeding. Het bedrag dat de werkgever onbelast mag vergoeden gaat wat sneller omhoog dan eerder gepland. Die drempel schuift omhoog naar 21 cent per kilometer in 2023, en naar 23 cent in 2024. Zo blijkt uit de Voorjaarsnota van het kabinet. Maar omdat de prijs aan de pomp doorstijgt naar nieuwe records willen de vakbonden dat werkgevers de kilometervergoeding snel verhogen. Veel werkgevers betalen nu niet eens het fiscale maximum van 19 cent, volgens FNV en CNV. Het leidt ertoe dat veel werknemers moeten toeleggen op hun reiskosten.