Naar verwachting worden nog dit jaar maatregelen van kracht die de kwaliteit van de RI&E moeten verbeteren. Wim van Alphen legt op Arbo-online uit wat de nieuwe eisen aan de RI&E zijn.
Onderzoek laat zien dat de kwaliteit van de RI&E in veel bedrijven onder de maat is. Als ze al een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) hebben. Is dat wel het geval, dan laat de kwaliteit van het instrument in veel organisaties te wensen over. Wat kunnen arboprofessionals daaraan doen? Veel managers gaan heel fanatiek voor hun bedrijf. Arbo komt er maar een beetje bij.
RI&E is geen moetje
De kwaliteit van de RIE is onder andere zo slecht omdat de arbodeskundigen de RI&E presenteren als een verplichting. We laten te weinig de bedrijfsvoordelen zien. We zoomen te veel in op dingen die niet goed zijn en benadrukken te weinig de meerwaarde. Dus denkt de gemiddelde manager ‘wat moet ik ermee?’ Het interesseert hem niet en hij ziet het als een verplicht nummer.
- Tip! De Arbowet geeft ondernemingsraden veel vrijheden om passende maatregelen voor te stellen op veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu in je eigen organisatie. Ontdek wat wel en niet kan tijdens de ééndaagse opleiding OR & VGWM op 30 juni 2022.
Kijken naar de problemen in de organisatie
Soms kun je volgens Wim van Alphen als deskundige goed inzoomen op de problemen die spelen in een organisatie. Bijvoorbeeld op het ziekteverzuimpercentage, want dat kost immers heel veel geld. De RI&E kan helpen om dit soort problemen kleiner te maken. Een financieel directeur is daar heel erg in geïnteresseerd.
Of kijk eens naar een te hoge werkdruk. Soms werken mensen heel betrokken, maar tegelijkertijd ook heel ineffectief. Dat veroorzaakt problemen en met behulp van de RI&E valt daar geld te verdienen.
Soms kun je managers ook op bepaalde bedrijfsomstandigheden aanspreken. Een slecht binnenklimaat is vervelend voor de werknemers. Maar kan ook slecht zijn voor de apparatuur. Bij sommigen slaat die laatste boodschap beter aan. En dan sla je als deskundige twee vliegen in één klap.
Arboprofessionals kunnen hun boodschap dus ook anders verkopen. Wim: ‘Je boodschap klinkt dan blijer en dat kan een trigger zijn om met arbo aan de slag te gaan.’
Wat verandert er aan de eisen van de RI&E?
In 2022 verandert er dus het een en ander rond de RI&E. Het doel is om de kwaliteit van de RI&E te verbeteren. Er was al de overgang van OHSAS 18001 naar ISO 45001. In dit nieuwe kwaliteitssysteem voor arbo ligt de nadruk op het positief benutten van kansen. Zo ontstaat veel meer een prikkel om actie te ondernemen. Daarnaast worden een aantal zaken echt anders. De wijzigingen horen bij het Meerjarenplan verbetering naleving RI&E 2020-2023.
Het gaat met name om de volgende speerpunten:
1} Onderliggende oorzaken benoemen
Veel RI&E’s zijn symptomenlijstjes met vinkjes. Maar er ontstaan steeds weer nieuwe symptomen die je moet wegwerken. Dus je loopt vaak achter met de maatregelen. Het gaat erom dat je weet waar die symptomen vandaan komen: wat zijn de oorzaken? Daarom wordt het verplicht om ook de onderliggende oorzaken van die symptomen te benoemen.
Hoe komt het bijvoorbeeld dat er in een hal een onveilige machine staat? Komt dat doordat de inkoper niet op veiligheid let? Of is de handleiding niet gebruikt? Of: hoe komt het dat er steeds spullen voor de nooduitgang staan? Misschien is er te weinig ruimte of onvoldoende toezicht. Dat soort zaken moeten voortaan ook in de RI&E staan. Dus niet alleen een risico met een maatregel.
2} Beoordelen effectiviteit maatregelen
Het is ook verplicht om de effectiviteit van de genomen maatregelen te beoordelen. Hoe goed werken die? Nemen ze ook de achterliggende oorzaken weg?
3} Andere eisen aan kerndeskundigen
Vanaf 1 juli worden hogere eisen gesteld aan de arbo-kerndeskundigen die de RI&E toetsen. Nu gelden geen eisen voor degene die de RI&E opstelt. Om de kwaliteit toch enigszins is te borgen, moet de RI&E in veel gevallen getoetst worden door een kerndeskundige. In de praktijk gaat dat niet altijd goed. Daarom gelden vanaf 1 juli hogere eisen aan de kerndeskundigen die de RI&E toetsen. Het gaat met name om de arbeidshygiënist, hogere veiligheidskundige en arbeids- en organisatiedeskundige. Zij moeten een een examen afleggen onder regie van Hobéon, een onafhankelijke certificerende instantie. Wie op 1 juli al een persoonscertificaat voor deze functies heeft, houdt dat uiterlijk tot 1 januari 2025.
4} Handhaving
De Nederlandse Arbeidsinspectie gaat de aangescherpte RI&E strenger controleren.
Rol ondernemingsraad
De RI&E en het plan van aanpak vallen onder het instemmingsrecht van de or op grond van de Wet op de ondernemingsraden (WOR).
Lees ook:
- Minder verzuim in de zorg dankzij dynamische RI&E
- Checklist: ondernemingsraad en de RI&E
- Plan van aanpak RI&E
De Landelijke Or-dag op 23 juni 2022, Jaarbeurs Utrecht
Hoe blijven we verbonden met elkaar? Tijdens de Landelijke Or-dag op 23 juni 2022 geven 20 verschillende workshops je kennis, inzichten en inspiratie om de zaak bij elkaar te houden. Ook in sociaal-economisch opzicht. Met name in de workshops ‘Or, arbeidsvoorwaarden en het sociaal plan‘ door Joost van Mierlo. En in ‘Verbinding door en met arbeidsvoorwaarden‘ van Renate Vink-Dijkstra. Bekijk het complete programma van deze dag.
Geef een antwoord