Lonen weer wat hoger

In juni gingen de lonen in nieuwe en vernieuwde cao’s gemiddeld met 3,8 procent omhoog. Dat blijkt uit het maandbericht over de cao-seizoen van werkgeversvereniging AWVN. Hierdoor is de gemiddelde loonstijging over de eerste helft van dit jaar boven 3 procent gekomen.

De gemiddelde loonsverhoging voor de eerste helft van 2022 komt uit op een recordstand van 3,1 procent. Het vorige record dateert van oktober 2008 en bedroeg 3,4 procent gemiddeld. Toch is 3,8 procent niet de grootste loonsprong die nu in cao’s voorkomt. Momenteel worden zelfs loonstijgingen van 5 procent of meer afgesproken, meldt de AWVN. Dat gebeurde voor het laatst in de jaren zeventig van de vorige eeuw.

In juni werden 18 nieuwe cao’s afgesloten, normaal zijn dat er 49. Het relatief lage aantal akkoorden volgt op maanden met juist een groot aantal cao-afspraken. In totaal zijn dit jaar zelfs iets meer cao’s dan gemiddeld vernieuwd. Tot en met juni werden 181 nieuwe cao’s afgesloten voor 2,5 miljoen werknemers.

• Tip! Adviseren over mens en organisatie, zodanig dat je écht wordt gehoord? Dat leer je als or op het OR Kennisfestival op 24 november 2022 in de Jaarbeurs, Utrecht. Bekijk  het complete programma!

Elke maand wat hogere lonen

Volgens de AWVN past het junirecord in een trend van lonen die elke maand wat hoger worden. Dat klopt; in mei stegen de cao-lonen met 3,6 procent en in april met 3,4 procent. Stijgende lonen passen volgens de werkgevers in een normaal patroon waarin loonstijgingen met een vertraging van minstens een jaar volgen op gunstige economische ontwikkelingen.

Daarbij wordt de huidige stijging van de lonen versterkt door krapte op delen van de arbeidsmarkt. Dat zorgt voor hogere lonen, maar oplopende bedrijfskosten, slechtere economische voorspellingen en onzekere bedrijfseconomische vooruitzichten remmen nu die ontwikkeling. Vooral de energieprijzen zorgen voor snel stijgende kosten bij veel ondernemers momenteel, aldus de AWVN.

Minimumbedrag

Naast economische omstandigheden en arbeidsmarktkrapte klinkt ook de maatschappelijke onrust over koopkracht door in de loonafspraken. In op elke vijf cao’s van dit jaar wordt naast de ‘gewone’ procentuele afspraken een vast minimumbedrag aan loonsverhoging afgesproken. Hierdoor gaan werknemers in de onderste salarisschalen er verhoudingsgewijs meer op vooruit. Daarmee tonen werkgevers hun zorg voor de koopkrachtproblemen van de lagere inkomensgroepen, stelt de AWVN.

Eenmalige loongolf

Om consumenten te compenseren voor de hard opgelopen inflatie zou eenmalig een stevige loonsverhoging doorvoeren geen kwaad kunnen. Dat stellen economen van het Centraal Planbureau (CPB) in een scenariostudie over de inflatie. Bedrijven die het nu al moeilijk hebben moeten worden uitgezonderd van deze eenmalige loongolf, menen ze. En het eenmalig zijn, dus geen automatische prijscompensatie opnemen in cao’s. Dat zou een loon-prijsspiraal kunnen veroorzaken.

Lees ook:

• Afschaffen automatische prijscompensatie
• Duidelijk meer loon in cao’s; inflatie blijft hoger
• Wat als de or wel iets heeft te zeggen over de arbeidsvoorwaarden?

FNV pleit al langer voor herintroductie van de automatische prijscompensatie. De vakbond wil dat vastleggen in de cao’s van dit jaar. De werkgevers dat het niet aan hen is om de koopkracht op peil te houden met loonsverhogingen. Zakaria Boufangacha, vicevoorzitter van vakbond FNV streeft naar een loonstijging van 5 procent tegen het einde van dit jaar. Verklaarde hij in het NRC. Dat is ambitieus, zegt hij zelf, maar niet onhaalbaar. ‘Werkgevers moeten wel, anders lopen mensen weg.’