Niko Manshanden

Deze voorbeeldbrief is bedoeld ter ondersteuning van ondernemingsraden voor het opstellen van een brief voor de jaaragenda van de or.

Deze voorbeeldbrief is bedoeld ter ondersteuning van ondernemingsraden voor het opstellen van een brief aan de Arbeidsinspectie.

Deze voorbeeldbrief is bedoeld ter ondersteuning van ondernemingsraden, bij het opstellen van een verzoek om een artikel 24- overleg.

Reorganisaties hebben verschillende vormen. Het kan gaan om een sluiting van een afdeling of vestiging, het samenvoegen van afdelingen, een inkrimping van het hele bedrijf of veranderingen bij een overname of een laag leidinggevenden er tussen uit. Bij al deze vormen is het reorganisatieproces ongeveer hetzelfde: er zijn fasen die worden doorlopen waarbij de or verschillende taken heeft. In deze checklist de fasen van een reorganisatie, wat kan de or in elke fase doen?

Het adviesrecht is, naast het instemmingsrecht, het belangrijkste gereedschap van de or. Het gaat direct om invloed, medezeggenschap en het ontwikkelen van beleid. Samen met de bestuurder geeft een or in een onderneming of instelling vorm aan de organisatie voor de toekomst. Het adviesrecht (Artikel 25 Wor) bevat onderwerpen op economisch- en financieel terrein. Het telt vele onderwerpen, een uitgebreide procedure en een beroepsrecht (Artikel 26). Wat is advies geven en hoe doe je dat? Vaak is er sprake van discussie en meningsverschil. Hieronder een checklist voor dit stevige recht.

Het onderwerp reorganisatie is adviesplichtig en daarbij moet de directeur-bestuurder een adviesaanvraag naar de or sturen, om invloed van de werknemers mogelijk te maken. In Artikel 25, lid 1 van de Wet op de ondernemingsraden (Wor) staan de onderwerpen die adviesplichtig zijn. Dat zijn er 14, die weer uit te splitsen zijn naar zo'n 25 concrete onderwerpen. De Wor is een procedurewet: hoe dienen ondernemingsraad en de bestuurder te werken aan bijvoorbeeld het adviesrecht? Hierna wordt de procedure rond het adviesrecht toegelicht en daarna in een schema als stappenplan samengevat. Handig om erbij te hebben in het overleg, ook voor de bestuurder, HR en de achterban.

Het instemmingsrecht is, naast het adviesrecht, het belangrijkste gereedschap van de or. Het wordt wel de kernbevoegdheid van de or genoemd en gaat direct over invloed op en ontwikkelen van sociaal beleid. Zaken waarover instemmingsrecht bestaat, raken het personeel direct en er staat vaak veel spanning op. Het instemmingsrecht (Artikel 27 Wor) bevat onderwerpen op het terrein van sociaal- en personeelsbeleid. Hieronder een checklist.

Na een jaar or-werk is het zaak om de resultaten op een rij te zetten. Wat heeft de or gedaan en wat is bereikt? Waar is de ondernemingsraad tegenaan gelopen, wat ging goed en wat minder? Welk werk ligt er nog voor het volgende jaar en wat komt er op de or af?

Veel ondernemingsraden vinden het beoordelen van het financieel beleid lastig en ingewikkeld. Ten eerste omdat de or er weinig mee te maken krijgt, ook al komt het elk jaar een keer aan de orde. Ten tweede ligt de know how van een or veel meer op onderwerpen van sociaal- en personeelsbeleid (Artikel 27 en 28-kwesties) en over reorganisaties (Artikel 25), omdat die direct het personeel raken. Ten derde omdat de or met abstracte financiële stukken te maken heeft. Het is dus raadzaam om voor de beoordeling van het financieel beleid een adviseur in te schakelen. Hoe maakt de or nu een keuze voor een passende financiële adviseur?

Een paar maanden na de or-verkiezingen kan het verstandig zijn om terug te blikken op die or-verkiezingen. Wat ging goed en wat kan beter? Heeft de or de doelen bereikt die van tevoren waren gesteld? Zijn er nu meer jongeren in de or gekozen? Is er nu genoeg kwaliteit in de or en zijn er leden met kennis over de diverse onderwerpen? Hebben we een goede voorzitter? Hebben we nu een goede ploeg? Dit zijn vragen die in een evaluatie aan de orde kunnen komen, maar elke or maakt zijn eigen vragenlijst. Hoe kun je dat aanpakken?