Wat doet de or om op te vallen?

Het belangrijkste machtsmiddel van de ondernemingsraad is niet de WOR, maar de steun van de achterban! De or moet zich zich dan wel kunnen beroepen op een sterke band met de achterban. Daar ligt vaak een probleem. Het lukt menig or niet goed om op te vallen. Hoe kun je dat verbeteren?

Door Frank van Marwijk

De mening van de ondernemingsraad doet ertoe in de ogen van bestuurders, want die is een afspiegeling van het draagvlak dat er bestaat in de organisatie. Door een sterke relatie met de achterban zorgt de or voor een breed draagvlak. Maar de mensen in de achterban hebben niet altijd belangstelling voor het or-werk.

Als de or een eiland is, voelt de bestuurder weinig druk

Sommigen weten niet eens wie er in de or zitten en waar de or zich mee bezighoudt. En daarmee staat de or alleen in de besluiten die hij moet nemen. Als de or een eiland is, voelt de bestuurder weinig druk.

De or verspreidt regelmatig agenda’s, notulen en nieuwsbrieven. Toch staat de marketing van de or meestal niet bovenaan op de agenda. Het lukt menig or niet goed om op te vallen.

Een product met een bekende naam wordt doorgaans goed verkocht. Een bekend bedrijf heeft gewoonlijk veel omzet. En als je een bekende persoon bent, zal je regelmatig om je mening worden gevraagd. Maar voordat je die bekendheid bent, dien je buitengewoon op te vallen en er positief uit te springen. Wat kun je doen om de schijnwerpers in de richting van de or te laten draaien? Wat doet de or om op te vallen bij de achterban?

Een opvallende zelfpresentatie

Stel dat er een vacature is voor de raad van toezicht. De bestuurder vraagt aan de ondernemingsraad om mee te denken bij de keuze van een geschikte kandidaat. De or ontvangt een enorme bulk sollicitatiemail. De meeste kandidaten hebben alleen hun cv toegestuurd met een foto en een begeleidende tekst.

Maar er is één persoon die zijn cv heeft opgeleukt met streamers: uitgelichte stukjes tekst in aparte kaders met opvallende letters. Zijn e-mail trekt de aandacht. Tegelijkertijd is het natuurlijk de vraag of dit de sollicitant veel voordeel zal bieden. Deze persoon wil er misschien alleen uitspringen met een trucje. En dat zegt nog niets over zijn capaciteiten. Toch heeft hij wel je aandacht weten te trekken.

Discriminatie en generalisatie

Het feit dat de bijzondere mail zo opviel, heeft te maken met een psychologisch fenomeen: discriminatie versus generalisatie. Discriminatie heeft vaak een negatieve klank omdat het geassocieerd wordt met racisme, maar hier bedoel ik de letterlijke betekenis: het maken van onderscheid. Met generalisatie bedoel ik het veralgemeniseren van verschillende informatie. Dit fenomeen helpt ons om de vele indrukken te hanteren die we dagelijks ontvangen.

Als we een groep mannen in een zwart kostuum bijeen zien staan, gaan onze hersenen er gemakshalve vanuit dat deze mannen bij elkaar horen (generalisatie). Staat er iemand in een wit pak tussen, dan hebben we het idee dat deze persoon er niet bij hoort (discriminatie). De persoon in het witte pak is dus anders en springt eruit.

Positief opvallen met inhoud

Het bovenstaande bevestigt waarschijnlijk iets dat je allang wist: als iets afwijkt, valt het op.

Het lukte de sollicitant daarom gemakkelijk om zijn e-mail te laten opvallen, maar dat is anders dan er een positief opvallende indruk mee te maken. Om er bijzonder uit te springen is het niet alleen de kunst om letterlijk op te vallen, maar er tegelijkertijd ook een positief gevoel mee op te roepen. De verpakking mag dan wel opvallen, maar de inhoud moet ook aantrekken om het gewenste effect te bereiken.

Natuurlijk is het goed om gebruik te maken van opvallende elementen, maar deze dienen niet op zichzelf te staan. Je decoratie dient de positieve aspecten van je persoonlijke presentatie te accentueren of te ondersteunen.

De belangstelling van de achterban trekken en die ook vasthouden

Hoe kun je de belangstelling van de achterban trekken, en die ook vasthouden? Voor het trekken van de aandacht kunnen simpele acties werken. Je kunt je nieuwsbrief in een verrassende lay-out gieten, een eigen logo voor de or laten ontwerpen of een or-kruiswoordpuzzel op het intranet plaatsen. Het uitgangspunt daarbij is dat je de fantasie van de achterban prikkelt.

Je doet iets anders dan gewoonlijk en daarmee val je op. Dit vraagt veel creativiteit want je moet hiervoor steeds wat nieuws bedenken. De kunst is daarna om de aandacht vast te houden. En hiervoor zijn trucjes beperkt. Schreeuwende reclames in tijdschriften vallen op, maar als je die reclames te vaak voorbij ziet komen, is dat effect weg.

Nee, om de aandacht vast te blijven houden, moet je iets inhoudelijks bieden. Ook daarin kun je origineel zijn. Plaats bijvoorbeeld regelmatig een poll op het intranet met actuele vragen waar medewerkers hun mening over kunnen geven. Dit is niet alleen leuk, maar je betrekt mensen meteen bij actuele zaken.

Negatieve reclame valt negatief op

Als het je doel is om bijzonder op te vallen, zorg dan wel dat je opvalt met iets goeds. Waak ervoor om negatief in de aandacht te komen. Negatieve reclame trekt veel belangstelling. Sommige mensen geloven daarom nog steeds dat negatieve reclame tegelijkertijd goede reclame is. Aandacht trek je inderdaad! Je zult zeker opvallen als de or missers maakt of verstrikt raakt in een schandaal. Negatief nieuws verspreidt zich immers als een lopend vuurtje en dat zorgt zeker voor deze extra belangstelling. Negatieve publiciteit gaat erin als koek: mensen smullen van gossip.

De vraag is echter of dit de aandacht is die je wilt. Slecht nieuws zorgt voor meer naamsbekendheid, maar de negativiteit die eraan vastkleeft is uitermate slecht voor je reputatie. Als de or onverhoopt te maken krijgt met negatieve reclame, is het belangrijk dat je tegelijkertijd ook positief nieuws naar buiten brengt.

Frank van Marwijk, www.relativeren.nl

Lees ook:

• Lichaamstaal: hoe or en bestuurder écht met elkaar omgaan
• Luistervoorkeuren: horen wat de bestuurder wérkelijk vertelt
• Sociale media inzetten: stappenplan voor de or

Dit artikel is eerder gepubliceerd in OR magazine.