De rol van de or in de coronacrisis

Margo Hendriks is zelfstandig adviseur. Ze coacht en traint medezeggenschapsorganen. In het crisisjaar 2020 deed ze via een nieuwsbrief verslag over de rol van de or in de coronacrisis. Welke ontwikkelingen ziet zij binnen ondernemingsraden, en welke gevolgen heeft de crisis voor de rol voor ambtelijk secretarissen?

De rol die ondernemingsraden hebben vervuld is heel wisselend geweest. Zeker aan het begin was er soms weinig contact binnen de or, en tussen de or en de bestuurder. Soms is een or ook uit beeld geraakt. Het was voor iedereen erg zoeken. Er zijn ook or’s juist van begin af aan betrokken geweest. Er kwamen veel praktische vragen van or’s naar Margo: over vakantiedagen, thuiswerken, vakantie van medewerkers in een code oranje of rood gebied.

• Tip! Spijker je kennis over alle aspecten van medezeggenschap snel bij tijdens de OR workshopdag op 25 mei 2021. Stel jouw ideale dag samen door uit 17 workshops de 2 meest passende te kiezen.

Hoe zit iedereen erbij?

‘Wat me echt is opgevallen is dat de ambtelijk secretaris de club vaak bijeen heeft gehouden. Dit is vaak de persoon die de voortgang behoudt en initiatieven neemt voor het digitaal werken. Veel ondernemingsraden worstelden met de vraag: hoe kunnen we dit organiseren? Daarbij zie je een grotere rol voor de ambtelijk secretaris. Er is meer ondersteuning nodig bij het leiden van online vergaderingen. Het non-verbale aspect is lastiger; hoe zit iedereen erbij? Je hoort dat het meer moeite kost om reacties binnen de or los te krijgen.’

De ambtelijk secretaris is echt een linking pin

‘Een or zei: We zijn een aantal mensen gewoon een beetje kwijt. Het vraagt om een andere manier van alert zijn. Bijvoorbeeld door or-leden  individueel na te bellen, buiten het vergaderen. De rol van de ambtelijk secretaris als ‘linking-pin’, als verbindende schakel is belangrijker dan ooit. De meeste or’s zijn inmiddels wel weer fysiek bijeengekomen. Ook zie je combinaties van fysiek en online vergaderen. De rol van de ambtelijk secretaris is om dat te faciliteren.’

Van paniek naar beleid

‘Aan het begin van de coronatijd was er vooral crisismanagement bij veel organisaties, met snelle besluiten. Waarbij de or wel werd meegenomen, maar weinig ruimte had om mee te praten. Na de zomerperiode komt er meer beleid op. De anderhalvemeter-regel vraagt om structurele oplossingen. Beleidsvragen spelen, zoals: hoe regelen we thuiswerken? Nu worden er echt regelingen gemaakt. Met arbotechnische afspraken, maar ook met afspraken over de kosten. Belangrijk is daarnaast het psychosociale aspect van thuiswerken. Erg gaan belangrijke sociale aspecten verloren. Hoe houd je de organisatie bijeen?’

Strategische vraagstukken

‘Afhankelijk van de sector zullen er reorganisaties gaan lopen. Voor ondernemingsraden betekent dat meer strategische vraagstukken. Bestuurders hebben dan behoefte aan een degelijke sparringpartner. Dat vraagt om een meer professionele rol van de ambtelijk secretaris. Steeds meer ondernemingen organiseren zelf, via werkgroepen de betrokkenheid van medewerkers, vaak met deelname van de or. Dat geeft een andere rol voor de ondernemingsraad, namelijk toetsen of de participatie goed heeft plaatsgevonden.’

In deze rubriek bekijken we or-vraagstukken en daarbij de rol voor de ambtelijk secretaris. OPROEP: Wil je jouw ervaringen delen als ambtelijk secretaris? Stuur een e-mail naar peervdbouwhuijsen@hotmail.com