Instemmingsrecht or, ook bij arbeidsongeschiktheidspensioen en -verzekering

Instemmingsrecht or, ook bij arbeidsongeschiktheidspensioen en -verzekering
Inge Bakker, Senior pensioenadviseur Medezeggenschap Montae & Partners

Arbeidsongeschiktheidspensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering. Vooral het eerste woord heeft iets verwarrends, tegengestelds in zich. Gaat het nu om een inkomen voor nu en bij arbeidsongeschiktheid of juist om een inkomen voor later? In dit artikel gaat Inge Bakker van Montae & Partners kort op de begrippen in en legt uit wat de (vaak onderbelichte) rol van de or in deze arbeidsvoorwaarde is.

Arbeidsongeschiktheid is voor de eenvoud te vertalen in de situatie waarin een werknemer komt na 104 weken zijn salaris (gedeeltelijk) doorbetaald te hebben gekregen, omdat hij door ziekte zijn werk niet kon uitvoeren. De werknemer heeft (in het 'gunstige' geval) recht op een gedeeltelijke WIA-uitkering als hij minstens 35% van zijn inkomen verliest, ook als hij -in theorie- ander werk zou uitvoeren. Een WIA-uitkering is altijd lager dan het salaris en er zijn door de wetgever duidelijke grenzen gesteld aan de hoogte van het salaris waar de uitkeringen op is gebaseerd.

Arbeidsongeschiktheidspensioen

Om de inkomensdaling door arbeidsongeschiktheid deels te verzachten wordt in de pensioenregeling niet alleen gezorgd voor een inkomen nadat de werknemer gestopt is met werken, maar ook voor een arbeidsongeschiktheidspensioen. Dit pensioen zorgt voor een gedeeltelijke aanvulling op de WIA-uitkering. Hoe hoog die aanvulling is hangt van een aantal zaken af: de mate van arbeidsongeschiktheid, de hoogte van de WIA-uitkering en de hoogte van het overige inkomen en wat er nog meer in de pensioenregeling is bepaald.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Lang niet alle pensioenregelingen hebben een arbeidsongeschiktheidspensioen. Daarnaast verschilt de inhoud per pensioenregeling. Daarom zijn er tal van mogelijkheden voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering die door een werkgever voor al zijn werknemers wordt afgesloten, aanvullend op het arbeidsongeschiktheidspensioen. Deze verzekering kent vele vormen. Denk aan een (beperkte) aanvulling op de WIA-uitkering of alleen op de WIA-vervolguitkering of een uitkering als de werknemer minder dan 35% arbeidsongeschikt is (maar wel inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid heeft) of een verzekering voor het inkomensverlies boven de WIA-loongrens. Wie de verzekeringspremie betaalt verschilt. Soms neemt een werknemer op vrijwillige basis deel en betaalt zelf de premie, in andere gevallen betaalt de werkgever (deels) de premie voor alle werknemers.

Het instemmingsrecht van de medezeggenschap

De PVI en het arbeidsongeschiktheidspensioen maken integraal onderdeel uit van de pensioenovereenkomst: de gemaakte afspraken tussen werkgever(s) en werknemers(s) over het pensioen. Pensioen is meer dan alleen het inkomen voor later, ook het nabestaandenpensioen en het arbeidsongeschiktheidspensioen vallen binnen de pensioenovereenkomst. Aangezien wijzigingen (of het starten of beëindigen) van een pensioenovereenkomst op grond van Artikel 27 Wor, eerste lid, instemmingsplichtig zijn, heeft een or dan ook instemmingsrecht. Voor verzekeringen, zoals WIA-excedent of WGA-Hiaat, geldt dat de or instemmingsrecht op heeft. Immers, ook deze verzekeringsvormen vallen binnen het begrip arbeidsongeschiktheidspensioen.

Verplicht bij BPF, wel instemmingsrecht arbeidsongeschiktheidsverzekering

Als de werkgever verplicht bij een bedrijfstakpensioenfonds is aangesloten, heeft de or geen instemmingsrecht over het arbeidsongeschiktheidspensioen. Immers, de werkgever is verplicht bij het pensioenfonds aangesloten en heeft zelf al geen of nauwelijks zeggenschap over de inhoud van de pensioenregeling. Voor verreweg de meeste werkgever in Nederland is dit het geval. De or heeft in dat geval geen instemmingsrecht het arbeidsongeschiktheidspensioen.
Maar, het grootste deel van deze werkgevers heeft voor de werknemers wel een of meer “losse” arbeidsongeschiktheidsverzekeringen afgesloten. Voor deze verzekeringen geldt dat de or wel degelijk instemmingsrecht heeft. Deze regelingen worden immers niet door het pensioenfonds uitgevoerd maar door een verzekeringsmaatschappij.

Andere situaties

Voor een ondernemingsraad wiens werkgever die niet verplicht bij een pensioenfonds is aangesloten geldt dat er instemmingsrecht is op de pensioenovereenkomst, inclusief het arbeidsongeschiktheidspensioen. Voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering geldt het instemmingsrecht eveneens.

Advies

Wij zien vaak dat werkgevers en ondernemingsraden niet van op de hoogte zijn van het instemmingsrecht bij arbeidsongeschiktheidspensioen of -verzekering. De werkgever krijgt dan ook alleen van zijn eigen verzekeringsadviseur een advies voor het aangaan van een bepaalde verzekering. Meestal gaat dit goed, maar nog beter is om een tweede paar deskundige ogen mee te laten kijken. Dit kan door als medezeggenschap het instemmingsrecht in praktijk te brengen. Bekijk welke arbeidsongeschiktheidsverzekeringen er in de onderneming zijn en vraag na op welke manier de medezeggenschap hierin wordt betrokken. Als dit niet gebeurt, wijs de werkgever dan op het instemmingsrecht van de medezeggenschap. Samen maak je de beste keuze.

Dit artikel is gesponsord door Montae & Partners.

Inge Bakker is Pensioenadviseur bij Montae & Partners

Checklist: regelingen in het personeelshandboek

Checklist: regelingen in het personeelshandboek

Over veel regelingen in het personeelshandboek heeft de ondernemingsraad iets te vertellen. Houd met deze checklist in de hand vinger aan de pols.

Beeld: Shutterstock

Column: keuzes rond arbeidsongeschiktheidsverzekeringen zijn ook taak...

In Nederland zijn werknemers verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Werkgevers betalen hiervoor premies aan het UWV, dat de hoogte van de premie bepaalt op basis van de arbeidsongeschiktheid in de sector. Maar ook de ondernemingsraad speelt hierin een rol, stelt Inge Bakker van Montae.

Beeld: Shutterstock

Heeft or rechten bij vastleggen instructies leidinggevenden voor...

Dat de or instemmingsrecht heeft als het gaat om het vaststellen, veranderen en intrekken van een verzuimbeleid, is algemeen bekend. Maar hoe zit het met de instructie die leidinggevenden krijgen om uitgevallen medewerkers te begeleiden? Welke mogelijkheden heeft de or om ervoor te zorgen dat leidinggevenden niet te veel gaan pushen?

Instemmingsrecht or bij wijzigingen in beloningssysteem: zo zit dat 

Instemmingsrecht or bij wijzigingen in beloningssysteem: zo zit dat

De ondernemingsraad heeft wettelijk instemmingsrecht bij een door de ondernemer voorgenomen wijziging van een beloningssysteem. Het is echter niet altijd duidelijk waar de grens ligt met voorgenomen besluiten die zien op primaire arbeidsvoorwaarden, waarop het instemmingsrecht niet ziet. Zo neem je als or je rol bij concernbesluitvorming.

Beeld: Shutterstock

3 tips over hoe je als or omgaat met instemmingsrecht bij arbozaken

Het sterkste recht van de ondernemingsraad als het gaat om arbeidsomstandigheden is het instemmingsrecht. Een werkgever moet de or schriftelijk om instemming vragen bij het invoeren, wijzigen of intrekken van arboregelingen. Met deze 3 tips sta je als or nóg sterker.

Beeld: Shutterstock

Voorbeelddocument: alcohol-, drugs- en medicijnbeleid

Gebruik dit voorbeelddocument om samen met personeelszaken een effectief alcohol-, drugs- en medicijnbeleid (ADM-beleid) te ontwikkelen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Let op: het vaststellen, wijzigen of intrekken van dit beleid vereist instemming.

Beeld: Shutterstock

Checklist: instemmingsrecht bij regeling personeelsbeoordeling

Ondernemingsraden krijgen regelingen over personeelsbeoordeling vaak ter instemming voorgelegd, of het nu gaat om de invoering, wijziging of intrekking daarvan. Waar moet je als or op letten bij zulke regelingen?

Beeld: Shutterstock

Dit moet de or weten over pensioenregeling 'Bedrag ineens'

De Tweede Kamer heeft begin oktober 2024 ingestemd met het wetsvoorstel Wet herziening bedrag ineens. Ook voor de or is het handig om te weten wat deze wet inhoudt, zodat vragen van collega's adequaat beantwoord kunnen worden.

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.