Instemmingsrecht or, ook bij arbeidsongeschiktheidspensioen en -verzekering

Instemmingsrecht or, ook bij arbeidsongeschiktheidspensioen en -verzekering
Inge Bakker, Senior pensioenadviseur Medezeggenschap Montae & Partners

Arbeidsongeschiktheidspensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering. Vooral het eerste woord heeft iets verwarrends, tegengestelds in zich. Gaat het nu om een inkomen voor nu en bij arbeidsongeschiktheid of juist om een inkomen voor later? In dit artikel gaat Inge Bakker van Montae & Partners kort op de begrippen in en legt uit wat de (vaak onderbelichte) rol van de or in deze arbeidsvoorwaarde is.

Arbeidsongeschiktheid is voor de eenvoud te vertalen in de situatie waarin een werknemer komt na 104 weken zijn salaris (gedeeltelijk) doorbetaald te hebben gekregen, omdat hij door ziekte zijn werk niet kon uitvoeren. De werknemer heeft (in het 'gunstige' geval) recht op een gedeeltelijke WIA-uitkering als hij minstens 35% van zijn inkomen verliest, ook als hij -in theorie- ander werk zou uitvoeren. Een WIA-uitkering is altijd lager dan het salaris en er zijn door de wetgever duidelijke grenzen gesteld aan de hoogte van het salaris waar de uitkeringen op is gebaseerd.

Arbeidsongeschiktheidspensioen

Om de inkomensdaling door arbeidsongeschiktheid deels te verzachten wordt in de pensioenregeling niet alleen gezorgd voor een inkomen nadat de werknemer gestopt is met werken, maar ook voor een arbeidsongeschiktheidspensioen. Dit pensioen zorgt voor een gedeeltelijke aanvulling op de WIA-uitkering. Hoe hoog die aanvulling is hangt van een aantal zaken af: de mate van arbeidsongeschiktheid, de hoogte van de WIA-uitkering en de hoogte van het overige inkomen en wat er nog meer in de pensioenregeling is bepaald.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Lang niet alle pensioenregelingen hebben een arbeidsongeschiktheidspensioen. Daarnaast verschilt de inhoud per pensioenregeling. Daarom zijn er tal van mogelijkheden voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering die door een werkgever voor al zijn werknemers wordt afgesloten, aanvullend op het arbeidsongeschiktheidspensioen. Deze verzekering kent vele vormen. Denk aan een (beperkte) aanvulling op de WIA-uitkering of alleen op de WIA-vervolguitkering of een uitkering als de werknemer minder dan 35% arbeidsongeschikt is (maar wel inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid heeft) of een verzekering voor het inkomensverlies boven de WIA-loongrens. Wie de verzekeringspremie betaalt verschilt. Soms neemt een werknemer op vrijwillige basis deel en betaalt zelf de premie, in andere gevallen betaalt de werkgever (deels) de premie voor alle werknemers.

Het instemmingsrecht van de medezeggenschap

De PVI en het arbeidsongeschiktheidspensioen maken integraal onderdeel uit van de pensioenovereenkomst: de gemaakte afspraken tussen werkgever(s) en werknemers(s) over het pensioen. Pensioen is meer dan alleen het inkomen voor later, ook het nabestaandenpensioen en het arbeidsongeschiktheidspensioen vallen binnen de pensioenovereenkomst. Aangezien wijzigingen (of het starten of beëindigen) van een pensioenovereenkomst op grond van Artikel 27 Wor, eerste lid, instemmingsplichtig zijn, heeft een or dan ook instemmingsrecht. Voor verzekeringen, zoals WIA-excedent of WGA-Hiaat, geldt dat de or instemmingsrecht op heeft. Immers, ook deze verzekeringsvormen vallen binnen het begrip arbeidsongeschiktheidspensioen.

Verplicht bij BPF, wel instemmingsrecht arbeidsongeschiktheidsverzekering

Als de werkgever verplicht bij een bedrijfstakpensioenfonds is aangesloten, heeft de or geen instemmingsrecht over het arbeidsongeschiktheidspensioen. Immers, de werkgever is verplicht bij het pensioenfonds aangesloten en heeft zelf al geen of nauwelijks zeggenschap over de inhoud van de pensioenregeling. Voor verreweg de meeste werkgever in Nederland is dit het geval. De or heeft in dat geval geen instemmingsrecht het arbeidsongeschiktheidspensioen.
Maar, het grootste deel van deze werkgevers heeft voor de werknemers wel een of meer “losse” arbeidsongeschiktheidsverzekeringen afgesloten. Voor deze verzekeringen geldt dat de or wel degelijk instemmingsrecht heeft. Deze regelingen worden immers niet door het pensioenfonds uitgevoerd maar door een verzekeringsmaatschappij.

Andere situaties

Voor een ondernemingsraad wiens werkgever die niet verplicht bij een pensioenfonds is aangesloten geldt dat er instemmingsrecht is op de pensioenovereenkomst, inclusief het arbeidsongeschiktheidspensioen. Voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering geldt het instemmingsrecht eveneens.

Advies

Wij zien vaak dat werkgevers en ondernemingsraden niet van op de hoogte zijn van het instemmingsrecht bij arbeidsongeschiktheidspensioen of -verzekering. De werkgever krijgt dan ook alleen van zijn eigen verzekeringsadviseur een advies voor het aangaan van een bepaalde verzekering. Meestal gaat dit goed, maar nog beter is om een tweede paar deskundige ogen mee te laten kijken. Dit kan door als medezeggenschap het instemmingsrecht in praktijk te brengen. Bekijk welke arbeidsongeschiktheidsverzekeringen er in de onderneming zijn en vraag na op welke manier de medezeggenschap hierin wordt betrokken. Als dit niet gebeurt, wijs de werkgever dan op het instemmingsrecht van de medezeggenschap. Samen maak je de beste keuze.

Dit artikel is gesponsord door Montae & Partners.

Inge Bakker is Pensioenadviseur bij Montae & Partners

Beeld: Shutterstock

Geen instemming nodig bij ploegendienstregeling in de cao?

Is een (tijdelijke) wijziging van een ploegendienstregeling die is opgenomen in de cao een instemmingsplichtig besluit? In de rubriek Jurisprudentie bespreken juristen wekelijks een uitspraak.

Or roept bij rechter succesvol nietigheid besluit in, maar besluit wordt tóch effectief

Or roept bij rechter succesvol nietigheid besluit in, maar besluit wordt tóch effectief

Een ondernemer besluit over 2023 geen loonstappen toe te kennen aan werknemers die verloond worden volgens de salaristabel in de cao. De or stelt dat hij recht had op instemming op dit besluit en roept de nietigheid ervan in. De kantonrechter geeft de or gelijk, maar kan niet voorkomen dat het besluit toch in effect treedt. Wekelijks behandelen juristen een uitspraak in de rubriek Jurisprudentie.

De spelregels van het instemmingsrecht

De spelregels van het instemmingsrecht

Voor regelingen van de ondernemer op het gebied van het sociaal beleid heeft de ondernemingsraad instemmingsrecht. Dat staat in artikel 27 lid 1 van de Wet op de ondernemingsraden. Het gaat hierbij om invoeren, wijzigen of afschaffen van een regeling.

Stappenplan instemmingsrecht: zó ga je om met een instemmingsverzoek

Stappenplan instemmingsrecht: zó ga je om met een instemmingsverzoek

Het instemmingsrecht wordt beschouwd als het sterkste recht van een ondernemingsraad. Maar zelfs met het beste gereedschap kunnen brokken worden gemaakt. Een algemeen stappenplan voor het omgaan met een instemmingsverzoek kan helpen om het verzoek zo gestructureerd mogelijk te verwerken en de kans op fouten te verkleinen.

De rol van de ondernemingsraad bij de aanpak van grensoverschrijdend gedrag

De rol van de ondernemingsraad bij de aanpak van grensoverschrijdend...

Dankzij de #MeToo-beweging is grensoverschrijdend gedrag sinds 2017 een veelbesproken onderwerp. Vanaf 2025 moeten alle grote ondernemingen binnen de...

Beeld: Shutterstock

Column: 'Transitieplan pensioen, het is sneller 2025 dan je denkt'

2024 is een belangrijk jaar voor or's en werkgevers met een 'eigen' pensioenfondsregeling. Ze zijn bijvoorbeeld vrijwillig aangesloten bij een...

Beeld: Shutterstock

Ziekteverzuim moet omlaag: dit kan de or doen

Een werkgever met hoog ziekteverzuim maakt soms vreemde sprongen. De ondernemingsraad kan ondoordachte plannen voorkomen en zorgen voor een...

'AOW-leeftijd voor zware beroepen moet terug naar 65'

'AOW-leeftijd voor zware beroepen moet terug naar 65'

Vakbond FNV vindt dat de AOW-leeftijd voor zware beroepen moet worden teruggedraaid naar 65 jaar. De bond is geërgerd nu er "na een jaar praten en...

Beeld: Shutterstock

Ondernemer mag van rechter overeenkomst met or niet zomaar opzeggen

Een ondernemer wil het instemmingsrecht van een or op salariswijzigingen na 10 jaar beëindigen. De or stapt naar de rechter, die oordeelt dat een...

Beeld: Shutterstock

Het nieuwe pensioenstelsel: welke stappen kan de or al zetten?

De Wet toekomst pensioenen is sinds 1 juli 2023 van kracht. Pensioenfondsen werken aan de overgang naar het nieuwe stelsel en informeren klanten over...

Beeld: Unsplash

Proactieve or denkt mee over de koers vóór de adviesaanvraag komt,...

Veel or-leden denken dat het or-werk begint als er een adviesaanvraag in de mailbox zit. Dat is een ouderwetse opvatting van medezeggenschap. Een...

Werknemer kan thuiswerk niet afdwingen, or kan wel helpen met thuiswerkregeling

Werknemer kan thuiswerk niet afdwingen, or kan wel helpen met...

Werknemers in Nederland krijgen weinig vrijheid om te bepalen wanneer ze thuiswerken, blijkt uit een enquête van vakbond CNV. Maar de behoefte om...