Soms mag werkgever bedrijfsongevallen zelf onderzoeken

Soms mag werkgever bedrijfsongevallen zelf onderzoeken

Werkgevers moeten ernstige bedrijfsongevallen melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Sinds 1 januari onderzoekt de inspectie niet al deze ongevallen altijd zelf. Soms mogen werkgevers zelf nader onderzoek doen naar bepaalde meldingsplichtige bedrijfsongevallen.

Niet elk bedrijfsongeval of arbeidsongeluk moet de werkgever melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Maar wel de ongevallen met blijvend letsel, ziekenhuisopname of dodelijke afloop. Deze meldingsplichtige ongevallen moet de werkgever direct doorgeven.

De Arbeidsinspectie stelt dan ook altijd een onderzoek in. Sinds 1 januari besluiten de inspecteurs aansluitend of de werkgever zelf nader onderzoek mag doen naar de toedracht en achtergronden van het ongeval. Doel is om de werkgever zelf verbetermogelijkheden in de bedrijfsvoering te laten ontdekken. Dit gebeurt vooral bij ‘welwillende’ werkgevers met een ‘passende’ handhavingshistorie, aldus de Arbeidsinspectie.

Rapportage en verbeterplan

Mag de werkgever zelf onderzoeken, dan stelt hij zelf een rapportage op van het arbeidsongeval, plus een verbeterplan. Vervolgens beoordeelt de Arbeidsinspectie de kwaliteit van beide documenten. Worden de rapportage en het verbeterplan niet goedgekeurd, dan voert de Arbeidsinspectie zelf onderzoek uit. De werkgever krijgt dan eerst de kans om verbeteringen door te voeren. Voldoet ook de aangepaste rapportage niet, dan voert de Arbeidsinspectie alsnog een volledig ongevalsonderzoek uit. Dat kan leiden tot een boete.

Keurt de Arbeidsinspectie de rapportage en het verbeterplan wel goed, dan gaat de Arbeidsinspectie later bekijken of de verbetermaatregelen ook echt zijn uitgevoerd. Als dat niet zo is, kan alsnog een boete volgen.

Dit onderzoekt de Arbeidsinspectie altijd zelf

Arbeidsongevallen met dodelijke afloop onderzoekt de Arbeidsinspectie altijd zelf. Er vindt dan ook een strafrechtelijk onderzoek plaats onder leiding van het Functioneel Parket. Ook onderzoekt de inspectie de toedracht altijd zelf wanneer het slachtoffer van het ongeval jonger is dan 18 jaar. Dat gebeurt ook als het slachtoffer een familielid is van de werkgever. De Arbeidsinspectie doet ook zelf ongevalsonderzoek als de werkgever niet zelf wil onderzoeken, of als een werkgeversrapportage niet het meest passende middel is. Denk bijvoorbeeld aan een ongeval met uitzonderlijk ernstig blijvend letsel.

Gedifferentieerde aanpak effectiever

De Arbeidsinspectie noemt deze manier van werken de gedifferentieerde aanpak ongevalsonderzoek (GAO). In oktober 2020 is de Arbeidsinspectie gestart met een pilot voor deze werkwijze. Daarin werd nadrukkelijk gekeken naar de aard van het letsel van het slachtoffer, de mate waarin de werkgever de naleving van de Arbowet op orde had en het type ongeval.

Uit de Monitor arbeidsongevallen 2021 bleek de nieuwe werkwijze effectiever dan de traditionele. Vooral omdat bedrijven zelf leren van ongevallen, wat herhaling vaker voorkomt. Maar ook omdat werkgevers, door te focussen op de achterliggende oorzaken hun veiligheidscultuur structureel kunnen verbeteren. De Arbeidsinspectie ziet dat werkgevers hierdoor meer investeren in veiligheidsmaatregelen dan aan boetes. En dat is goed voor de veiligheid van de medewerkers, stelt de Nederlandse Arbeidsinspectie in een nieuwsbericht.

Veilig en gezond werken is aandachtspunt voor de or

Mogelijk is het ook goed nieuws voor ondernemingsraden. Want ook de or speelt een belangrijke rol bij het beleid om veiliger en gezonder te werken. De ondernemingsraad heeft de taak en verantwoordelijkheid om een veilige werkomgeving voor werknemers te bevorderen. Bijvoorbeeld door in de overlegvergadering onveilige situaties op de werkvloer aan te kaarten, of daarvoor de bestuurder direct te benaderen.

Ook bij arbeidsomstandigheden kan de or actief zoeken naar mogelijkheden tot verbetering. Die stimulerende taak (artikel 28 WOR) kan de or gestalte geven door een commissie Veiligheid, Gezondheid, Welzijn & Milieu (VGWM-commissie) in te stellen. Die commissie heeft als speciale taak om toezicht te houden op de naleving van de regels en voorschriften op deze onderwerpen, ook intern. Over arbozaken kan de or zelfstandig contact opnemen met de Arbeidsinspectie. Meer informatie over de taken van de or bij arbeidsomstandigheden is te vinden in de Kennisbank OR in de Praktijk.

Lees ook:

Lees meer over

Beeld: Shutterstock

Rechter over ziekteverzuimbeleid: dit zijn de rechten en plichten van...

Mag de bedrijfsarts arbeidsongeschikte werknemers verplichten zich door een expert te laten onderzoeken? Wat zijn de gevolgen van weigering? De...

Beeld: Shutterstock

Checklist: let hier op bij opstellen van een draaiboek agressie

Weet de organisatie wat te doen bij agressie? Let als ondernemingsraad op de onderstaande punten.

Beeld: Shutterstock

Or moet toezien op naleving privacyregels bij zieke collega

Hoe zit het met de privacy van een werknemer bij ziekte, en hoe kan de ondernemingsraad toezien op de naleving van de regels voor ziekte en privacy?

Beeld: Shutterstock

Onveilig werkklimaat politie Rotterdam: wat kan de or doen?

Een onveilig werkklimaat kan overal ontstaan, ook bij de politie, zoals bleek uit NRC-berichtgeving. Organisatiepsycholoog Katrien Hugenholtz en...

Beeld gecreëerd met hulp van Dall-e.

'Dialoog tussen werkgever en werknemers in de zorg essentieel voor...

Investeren in duurzame inzetbaarheid van medewerkers is in elke sector belangrijk, maar de zorg springt er bovenuit: zorgpersoneel kampt met een...

De rol van de ondernemingsraad bij de aanpak van grensoverschrijdend gedrag

De rol van de ondernemingsraad bij de aanpak van grensoverschrijdend...

Dankzij de #MeToo-beweging is grensoverschrijdend gedrag sinds 2017 een veelbesproken onderwerp. Vanaf 2025 moeten alle grote ondernemingen binnen de...

Beeld: Shutterstock

Ziekteverzuim moet omlaag: dit kan de or doen

Een werkgever met hoog ziekteverzuim maakt soms vreemde sprongen. De ondernemingsraad kan ondoordachte plannen voorkomen en zorgen voor een...

Beeld: Shutterstock

Hittestress op het werk: rol van or bij afspraken over gezonde...

Door klimaatverandering zal het aantal werknemers dat op de werkplek met hitte te maken krijgt flink toenemen. Dit heeft gevolgen voor veiligheid en...