De koopkrachtcrisis is steeds vaker onderwerp van gesprek onder werknemers. Werkgevers schatten in dat een kwart van de werknemers nu in financiële problemen zitten omdat de kosten van levensonderhoud blijven stijgen. Het CNV meldt na onderzoek onder de eigen leden dat een kwart hierdoor gezondheidsklachten heeft, waaronder hoofdpijn of buikpijn. En 9 procent geeft aan tegen een burn-out te zitten door geldstress.
Werknemers lijden massaal in stilte’
De financiële problemen worden ernstiger. Zo meldt 16 procent van de ondervraagde werkgevers dat het aantal loonbeslagen toeneemt. Volgens de zorgbonden van de FNV is dat percentage in meerdere zorgorganisaties opgelopen naar 20 procent. Uit het CNV-onderzoek blijkt dat 14 procent het einde van de maand niet haalt. Bijna de helft maakt zich zorgen of ze in de toekomst hun rekeningen nog kunnen betalen.
Welke medewerkers financiële problemen hebben is voor werkgevers vaak lastig te achterhalen. ‘Schaamte speelt vaak een rol bij het bespreekbaar maken van geldzorgen. Werknemers lijden massaal in stilte. Dat is treurig, want van stress en gezondheidsklachten wordt niemand beter’, zegt voorzitter Fortuin van het CNV. Een persoonlijk gesprek met een vertrouwenspersoon werkt meestal nog het beste. Fortuin: ‘We roepen werkgevers en werknemers op tot meer openheid over dit thema.’
Financiële nood is lastig te achterhalen
‘Dat zoveel werkgevers hun personeel willen helpen verrast ons’, zegt Eefje Brul van de AWVN. ‘Werkgevers maken zich duidelijk zorgen over de financiële gezondheid van hun personeel.’ Bedrijven worstelen met de vraag hoe ze het personeel het beste kunnen helpen. Meest geboden hulp is de eenmalige uitkering of bonus, vaak van 500 euro of meer. Hoewel veel bedrijven zelf ook last hebben van hoge (energie)prijzen en hogere kosten voor bijvoorbeeld grondstoffen, zegt de AWVN erbij.
Bij de meeste werkgevers die zo’n bonus geven krijgt iedereen hetzelfde, ongeacht het inkomen. Werkgevers doen dit, volgens het onderzoek, omdat ze het lastig vinden te bepalen wie het extra geld het hardst nodig heeft. Daarnaast willen ze de middeninkomens steunen, die naar verhouding minder compensatie van de overheid krijgen voor prijsstijgingen. ‘Het is moeilijk te achterhalen wie van het personeel in financiële problemen zit’, zegt Eefje Brul.
Andere hulp in natura
Naast een financiële tegemoetkoming bieden bedrijven ook budgetcoaches aan, en een hogere reiskostenvergoeding of een loonsverhoging. Medewerkers kunnen er ook voor kiezen om meer uren te werken of om vakantiedagen eerder te laten uitbetalen. Daarnaast zijn er werkgevers die hun medewerkers willen helpen met een bijdrage voor verduurzaming van hun huis of een leasefiets.
Vrije ruimte werkkostenregeling
Werkgevers willen dat werknemers zo veel mogelijk overhouden van de financiële tegemoetkomingen die zij als werkgever doen. Dus kiezen steeds meer werkgevers ervoor om de vergoeding niet aan het brutoloon toe te voegen, maar onder te brengen in de vrije ruimte van de werkkostenregeling. De bonus van de werkgever telt dan niet mee bij het recht op toeslagen.
Structureel meer loon goedkoper dan verzuim
Maar de iets verhoogde drempel van 3 procent tot een loonsom van 400.000 euro alleen in 2023 raakt zo snel opgebruikt, geven veel werkgevers aan bij de AWVN. Ze zouden meer mogelijkheden willen om eenmalige uitkeringen of bonussen fiscaal gunstig uit te keren. Het CNV roept werkgevers op om de lonen structureel te verhogen. Fortuin: ‘Werkgevers betalen nu jaarlijks miljarden aan ziekteverzuim door stress. Dit geld kunnen ze beter in hogere salarissen steken.’
